Технологическая карта урока "Тыныс алу мүшелерінің құрылысы мен қызметі" 4 класс
Сабақтың тақырыбы: Тыныс алу мүшелерінің құрылысы мен қызметі
Сабақтың мақсаты
Білімдік:
1.Оқушылардың адам ағзасы үшін тыныс алудың маңызын
білуі
2. Тыныс алу жүйесінің ерекшеліктерін ажырата білуі
3. Тыныс алу мүшелерінің қызметі мен құрылысы туралы
білімін қалыптастыру
4.Тыныс алу жүйесі мүшелері қызметі арасындағы
үйлесімділікті түсінуі
Дамытушылық:
1.Оқушылардың таным қызығушылығын дамыту
2. Тақырып бойынша негізгі ұғымдарды таба білуге,талдауға,
салыстыру
ой әрекеті арқылы білімді жүйелеу білуге үйрету
3.Проблемаларды шешуде өзінің білімін қолдана алуы
4.Өзін және басқаларды бағалай білу дағдыларына үйрету
Тәрбиелік:
1.Оқушылардың өздерінің денсаулығы жөнінде ойлануы
2.Салауатты өмір салтын ұстануға үйрету.
3.Жауапкершілік сезімін қалыптастыру
4. Өзін ортада ұстай білуге,басқаларды құрметтеуге үйрету
Күтілетін нәтиже:
1.Тыныс алудың ағза үшін биологиялық қажеттілігін біледі
2.Тыныс алу мүшелерінің құрылысындағы ерекшеліктерді
таба алады
1. Мүшелердің қызметтерінің арасындағы үйлесімдікті
сәйкестендіре алады
2. Әртүрлі дереккөздермен жұмыс істеу дағдыларын
меңгереді
Сабақта қолданылған ресурстар:
Оқулық,муляж,слайдтар, плакат,маркерлер,стикер,
суреттер,кестелер,смайликтер
Сабақтағы негізгі идеялар:
Альвеолалар.Метаболизм.Дыбыс сіңірлері.Газ
алмасу.Гуморальдық реттелу.Дыбыстың пайда болуы.
Ауа жолдары.
Сабақтың
кезеңдері
Уақыты
Мұғалімнің әрекеті
Оқушының әрекеті
Қолданылған
модуль,әдістер
Ұйымдастыру
кезеңі
Топқа бөлу
2 мин
Оқушылардың сабаққа дайындығын
тексеру,сабаққа психологиялық
ахуал қалыптастыру
«Шаттық шеңбері»
арқылы оқушылар бір-біріне жақсы
тілектер айтады
Қағаздың қиындыларынан сурет
құрастыру арқылы топқа бөлінеді
Топ басшыларын сайлау
Оқушыларды бағалау
критерийлерімен таныстырып,топқа
бағалау парақшаларын таратамын.
Шеңберде оқушылар тілектер айтып,
ынтымақ ортасын қалыптастырады.
Оқушылардың 4 топка бөлінуі
Оқушылардың өздері топ
басшыларын сайлайды
Үй тапсырма-
сын тексеру
Жаңа сабақ .
Жаңа сабақты
меңгеруге
дайындық
Проблема-лық
сұрақты шешу
арқылы
тақырыпты
белгілеу
Проблема-лық
ситуация тудыру
Жаңа тақырыпқа
ену
5 мин
4 мин
2 мин
2 мин
Оқушылардың жеке жұмысы
Биологиялық диктантты орындау
Тапсырма Блум таксономиясының
деңгейіндегі сұрақтарға
құрастырылған
Биологиялық диктантты дұрыс
жауап парағы арқылы тексеру
Биологиялық диктант
6.Бағалау
5.Синтез
4.Талдау
3.Қолдану
2.Түсіну
1. Білу
Блум таксономиясы бойынша
сұрақтар
Лимфа жүйесімен .... ағады.Лимфа
... қызмет атқарады.Лимфаның
қаннан айырмашылығы...
Лимфа кері қарай аға
алмайды,себебі....
Лимфа ... жүйеге жатады,
себебі...Лимфа түйіндері кейде ....
салдарынан ұлғайады, оны ...
түсіндіруге болады
(Қосымша №1)
2.Ұғымдарға анықтама беріңдер
Жұптық жұмыс.
Үлкен қан айналым жүйесі дегеніміз
.....
Жүректің сыртындағы қабықша ...
Жүрек жұмысының гормондар
арқылы реттелуі ...
Жүрек циклі кезеңдері ..
Жүректің дәнекер ұлпасынан
тұратын қабаты ..
(Қосымша 2)
Оқушылардың ойын жаңа
сабаққа бағыттау.
Жаппай сыныппен әңгіме.
Проблемалық сұрақ қойылады.
-Адам үшін ең қажетті нәрсе не деп
ойлайсыңдар? Ол білім болуы
немесе байлық т.б. болуы мүмкін
ғой. Дәл кәзір сендер үшін ең
маңызды қажеттілікті тауып
көріңдерші
Проблемалық ситуация тудыру
Тапсырма:
Ауыздарыңды жымқырып,
мұрындарыңды саусақтарыңмен
қысып, бірнеше секунд тұрыңдар.Не
байқадыңдар?Өздеріңді қалай
сезіндіңдер?
Адам тамақ пен сусыз бірнеше күн
өмір сүре алады.Ал несіз бірнеше
секунд өмір сүре алмайды?
(Қосымша 3)
Проблемалық сұрақ
Неліктен адам ауасыз бірнеше
секунд өмір сүре алмайды?
Проблеманы шешу ой әрекетінің
білу,түсіну,қолдану,
Жеке жұмыстарды орындайды.Топта
бірін –бірі дұрыс жауап парағы
арқылы критерий бойынша
бағалайды.Топ басшысы
Бағалау парағына бағаларын қойып
отырады.Компьютер арқылы
«Лимфа жүйесі» суретін қолданады
(Қосымша№1)
Тапсырманы топта жұбымен
орындайды.Бірлесіп талқылайды,
түзетеді,толықтырады.
Біріне-бірі үйрете отырып, дұрыс
жауаптарын іздейді.Уақыт аяқталған
соң дұрыс жауап парақтары арқылы
өздерін-өздері тексереді.Дискриптор
арқылы бағалайды.
Оқушылар пікірі тыңдалады.Жаппай
әңгімеге арқылы диалог құрады.
(тыныс алу)
Проблемалық ситуация арқылы
олардың жауаптары тыңдалады
(Адамның тыныс алмай өмір сүре
алмауы)
Оқушылардың биологиядан білетін
барлық білімдерін еске
түсіру,түсіндіру,талдау,тыныс алу
қызметінің тірі организмдер үшін
ролінің ерекшелігін табуәрекеттері
Формативті бағалау
Критерий арқылы бағалау
Бірін-бірі бағалау.
Сыни тұрғыдан ойлауға
үйрету
(Блум таксономиясы)
Оқытудағы жаңа
әдістер.Оқытудағы
көшбасшылық.АКТ.
Оқытудағы жаңа әдістер
(Бірлескен оқу.ЖАДА)
Өзін-өзі бағалау.
Формативті бағалау.
Сыни тұрғыдан ойлау
(Жоғары және төмен
дәрежелі сұрақтар)
Сыни тұрғыдан ойлауға
үйрету.Проблемалық
сұрақтар
Дарынды балаларды
анықтау. Сыни тұрғыдан
ойлауға үйрету.Диалогтік
оқыту.Мадақтау арқылы
Сабақтың
мақсатын қою
Бастапқы білім
деңгейін анықтау
Жаңа сабақты
меңгеру
.
2 мин
4 мин
5 мин
5 мин
5 мин
талдау.салыстыру,жинақтау,
бағалау деңгейлерін талап етеді
Осы сұрақ арқылы тақырыптың
мақсатын оқушылар өздері
айқындайды.
-Тыныс алу жөнінде нені білген
маңызды ,әрі қажет деп
ойлайсыңдар?
Сабақтың мақсаты:
1.Тыныс алудың адам ағзасы үшін
маңызы
2.Тыныс алу мүшелері
3.Тыныс алу мүшелерінің құрылысы
4.Тыныс алу мүшелерінің қызметі
Ой шақыру Топтық тапсырма:
-Тыныс алу жөнінде осыған дейін не
білдіңдер? Тұжырымдамалық карта
(Қосымша 4)
Әр топқа тақырып бойынша
тапсырмалар беріледі.Алдымен
тапсырма жеке жұмыс түрінде
орындалады
Жеке жұмыс
Оқулықты оқи отырып, әр абзацтан
кейін тоқтап, стикерлерге өздерің
маңызды деп тапқан ұғымдар мен
сұрақтарды жазып алыңдар.
Топтық тапсырмалар
1 топ.
1.Тыныс алу не үшін қажет деп
ойлайсыңдар?(ауада оттектің болуы)
2.Тыныс алу кезінде не болады?
(Газ алмасу)
3.Тірі ағзалар үшін тағы қандай
тіршілік белгілері болуы
мүмкін?(Тітіркену,көбею,зат
алмасу,даму)
(Қосымша 5)
2 топ.
1.Мұрында ауа қандай өзгеріске
ұшырайды?
2.Дыбыс қай жерде және қалай
пайда болады?(көмей қызметін
зерттейді)
3.Дауыстың жуан,жіңішкелігі неге
байланысты?(көмейдің дыбыс
сіңірлерінің ұзындығын сипттайды)
(Қосымша 6)
3 топ.
1.Неліктен ауа кеңірдекте кедергісіз
өтеді?(шеміршекті құрылысты
түсіндіреді)
2.Өкпеге ауа не арқылы жетеді?
(мұрын,жұтқыншақ,көмей, кеңірдек,
ауа тамырлары,өкпе туралы айтады)
3.Өкпедегі газ алмасу қалай жүреді?
Альвеолалар құрылысының
ерекшелігіне тоқталады)
(Қосымша 7)
жүреді(ағзада оттектің қоры жоқ)
Білім мақсатын оқушылардың
өздерінің анықтауы
Оқушылардың дәптерлеріне
тақырыпты жазуы
Оқушылардың бұрынғы бар
білімдерін еске түсіру(оттекті
жұтуы, басқа жануарлардың тыныс
алу жолдары, желбезек, қан айналым
шеңберлері)
Оқушылардың оқулық бойынша
жұмысы.Сұрақ бойынша жауап
іздеуі.Қажетті жерлерін стикерлерге
жазып алуы(Абзацтар тыныс алудың
маңызы,тыныс алу мүшелері, мұрын
қуысы, жұтқыншақ,көмекей,
кеңірдек, өкпе құрылысы мен
қызметі қамтылады)
Постер құру және оны спикерлердің
қорғауы.
Бағалау критерийлері алдын-ала
беріледі.
Көшбасшының топтағы жұмыстарды
бөліп беруі,тапсырманы орындау
барысында оқушылардың зерттеу
жұмыстары,проблеманы шешуі
барысында өзара
әрекеттестігі,бірлесіп оқуы,бірін-бірі
оқытуы, әртүрлі дәрежедегі сұрақтар
төңірегінде әңгімелесуі.
Топтың өзін-өзі реттеуі.
Топ басшының топты критерий
бойынша бағалауы.
бағалау.Көшбасшылық.
Сыни тұрғыдан ойлауға
үйрету.Әдістері: Тірек
сөздер.
Модуль
1.Сын тұрғысынан
ойлауға үйрету
Негізгі үғымдарды табу
АКТ
Әдістері:
Кластер құру.
Венн диаграммасы.
Тірек белгілер.
Оқытудағы жаңа әдістер:
Диалог.
Жетелеуші және ашық
сұрақтар.
Зерттеушілік әңгіме түрі.
Бағалаудың түрлері:
Формативтік бағалау,
критерий бойынша
бағалау,мадақтау.
Топ басшысының топты
бағалауы.
АКТ
.
Жаңа білімді
бекіту
Оқытуды
бағалау
Үйге тапсырма
4 мин
5 мин
Жұптық тапсырмалар.
1 топтағы жұптар тапсырмасы
Берілген суреттен мүшелерді
тауып,сәйкес атын жазыңдар
(Қосымша 8)
2 топ тапсырмасы
Мүшелер мен қызметі арасындағы
сәйкестікті табыңдар(Қосымша9)
3 топ тапсырмасы
Топтар біріне-бірі жоғары деңгейлі
сұрақтар құрастырады.Неліктен?
Неліктен ауызбен тыныс алуға
болмайды?)Неге?(Неге өкпе жеңіл
болады?)Қалай? (Қалай ойлайсыз
,дыбыс тыныс алған да ма әлде
тыныс шығарғанда пайда бола ма?)
Неге олай ойлайсыз? (Мұрын
биологиялық фильтр деп
ойлаймын)Дәлел келтіре аласыз
ба?(Мұрында кірпішелі эпителий
шаңды тұтып ұалады)сұрақтарын
пайдаланады.(Қосымша10)
Жаңа білім мен бұрынғы білім
арасындағы алшақтықты
анықтау
Тұжырымдамалық карта
«Тыныс алу туралы не білеміз?»
Рефлексия экраны
Экранға сұрақтар шығады
Топта оқушылар шеңбер бойына
тұрып,сұраққа ауызша жауап береді
1.Бүгін сабақ мен үшін
қызық бол...
2. Мен өзімді бағалай ал...
3. Маған ұнағаны ...
4. Мені таң
қалдырғаны...
5. Мен өзіме сенімді
болдым, себебі ...
6.Маған топта ұнаған
жұмыс ...
7. Топта белсенді болған
...
8. Бағалау шынайы бол ...
9. Сабақ мен үшін
қиындық тудыр...
10.Маған қиын бол...
Стикерлер арқылы кері байланыс
$ 41 «Тыныс алу мүшелерінің
құрылысы мен қызметі».
Презентация дайындау
Тақырыптары:
«Дауыс гигиенасы»
«Дыбыс қалай пайда болады?»
«Мұрын- тыныс қақпасы»
Жаңа тақырып бойынша алған
білімдерін қолданады.Топта
талқылайды тексереді,түзетеді.Топ
басшысының дискриптор арқылы
бағалауы.
Оқушылардың топта әртүрлі
сұрақтар төңірегіндегі әңгімелесуі.
Мысалдар келтіруі,
талдауы,қорытынды жасауы,
ойлануы, пікір айтуы.Топтар
сұрақтарға жауаптары бойынша
бірін-бірі тексереді,бағалайды
Оқушылардың жаңа тақырып
бойынша алған білімін жүйелеу.
Сыни тұрғыдан ойлауға
үйрету.Диалогтік оқыту.
Топтардың бірін-бірі
бағалауы.
Сыни тұрғыдан
ойлауға
үйрету.Диалог.Өздерін-
өзі бағалау.Формативті
бағалау.
Кері байланыс.
Формативті бағалау.
Суммативті бағалау
Сабаққа рефлексия:
Сабақ құрылымын жоспарлау кезінде оқушылардың таным әрекетін белсендіру мақсатында танымдық әрекеттің
әртүрлі әдістерін пайдаландым.Оқушының жалығып кетпеуі үшін жұмыс формаларын ауыстырып отырудың
тиімділігі болды.Тапсырмаларды дайындағанда оқушылардың орташа үлгіріміне бағыттамай, оқушылардың ойлау
әрекетінің ерекшеліктерін ескере отырып дайындау,дарынды балалармен жұмыс істеуге мүмкіндік
берді.Оқушылардың жеке тапсырмасын бір-біріне тексерту олардың өздерін бағалауына,білмейтінін толықтыруға
ықпал етті.Үй тапсырмасын тексеру кезінде менің түсінгенім, егер жеке жұмысты өздеріне дайын жауап арқылы
тексертсе, оқушы орындаушы ретінде ғана тапсырманы орындап, оны ой елегінен өткізбейді, ал бір-біріне тексерту
арқылы олардың басқалармен өзін салыстыруға , алға ұмтылуына ықпал етуге болады.
Сабақтың сәтті тұстары
1.Сабақ мақсатын оқушылардың өздерінің қажеттілігіне қарай құрастыруы.
2.Проблемалық сұрақ арқылы оқушылардың тақырыпқа енуі,сабақтың мақсатын өздерінің айқындауы сабақтың
ұтымды жағы болды деп есептеймін
3.Үй тапсырмасын тексеру кезіндеоқушылардың бірін-бірі тексеруі ,бірін-бірі түзетуі,толықтыруы білімді
бағалаумен қатар оқыту функциясын атқарды
Сәтсіз тұстары:
Бір топта оқушылардың бірін- бірі бағалауда шынайы болмауы
Уақыт жетіспеушілігі
Келесі сабақты жоспарлауға ескерту,түзетулер:
1.Бағалау нақты болу үшін оқушылардан бағаны не үшін қойғанын жалпылама талқыға салып отырса,оқушы
бағалауға жауапкершілікпен қарайды деп ойлаймын.
2.Уақыт жетіспеушілігін болдырмау үшін оқушыларға үйге тапсырма бергенде жаңа тақырыпты проблемалық
ситуация, пролемалық сұрақ ретінде беру, сонда оқушының алдын ала дайындалып келеді.Мысалы жаңа тақырып
бойынша
- Неге қыста адамның мұрны қызарады?
-Адам тамақ ішкенде сөйлеп ,күліп отырып шашалып қалады.Неге деп ойлайсыңдар?
деген сияқты қызық танымдық сұрақтар арқылы ізденуге талпындыру
