Презентация "Жасушаның құрылысы" 9 класс

Жасушаның құрылысы

Дошабекова Айнур

Жасуша - тіршіліктің негізгі бірлік өлшемі. Барлық тірі ағзалардың денесі (вирустан басқасы) жасушадан тұратыны сендерге мәлім. Жасушаның құрылысы электронды микроскоптың көмегімен терең зерттелді. Электронды микроскоппен жасуша құрылымдарының өте ұсақ бөлшектеріне дейін анық көруге болады. Жасушалардың құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылымды цитология (гр. kytos - жасуша, гр. logos - ғылым) дейді. Жасушалар құрылысы, қызметі, пішіні, мөлшері жағынан әр түрлі болады. Жасуша - тіршіліктің негізгі бірлік өлшемі. Барлық тірі ағзалардың денесі (вирустан басқасы) жасушадан тұратыны сендерге мәлім. Жасушаның құрылысы электронды микроскоптың көмегімен терең зерттелді. Электронды микроскоппен жасуша құрылымдарының өте ұсақ бөлшектеріне дейін анық көруге болады. Жасушалардың құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылымды цитология (гр. kytos - жасуша, гр. logos - ғылым) дейді. Жасушалар құрылысы, қызметі, пішіні, мөлшері жағынан әр түрлі болады.

Сөздік

Тұрақты

компоненттер

Тұрақсыз

компоненттер

Жасушаның

құрылымдық бөлімдері

Тіршілік үшін

маңызды ерекше

қызмет атқарады

Жасушаның тіршілік әрекетінде

пайда болып, жойылып

кете алады

ОРГАНОИДТАР

ҚОСЫМШАЛАР

Органоидтар – ерекше қызмет атқаратын, өзіне тән құрылысы мен химиялық құрамы бар жасушаның тұрақты құрылымы.

Сөздік

Жалпы органоидтар

Арнайы органоидтар

Эукариотты жасушалардың барлығында болады

Көпжасушалы ағзалардың арнайы жасушаларына немесе қарапайымдылардың жасушаларына тән

• Пластидтер
• Митохондриялар
• Лизосомалар

және т.б.

• Кірпікшелер
• Қыл аяқтар және т.б.

Жасушаның органоидтары

Органоидтарды жүйелеу

Органоидтар

Жарғақшасыз

Жарғақшалы

Біржарғақшалылар

Қосжарғақшалылар

• Рибосомалар
• Центриольдер
• Микротүтіктер
• Хромосомалар

• Митохондриялар
• Пластидтер

• ЭПТ
• Гольджи жиынтығы
• Лизосомалар
• Вакуольдар

Органоид

Құрылысы

Қызметі

Нуклеин қышқылдары (бар/жоқ)

Органоидтардың

құрылысы мен қызметі

Жарғақшалы органоидтары

Жарғақшасыз органоидтар

Нуклеин қышқылдары жоқ.

Жарғақшалы органоидтар

Эндоплазмалық тор

Липидтердің метаболизмі

Нәруыздың синтезделуі

• Құрылысы жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Тегіс ЭПТ

Түйіршікті ЭПТ

Рибосомалар

Ядролық жарғақша

Гольджи жиынтығы

Нуклеин қышқылдары жоқ.

• Құрылысы жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Лизосомалар

Нуклеин қышқылдары жоқ.

• Құрылысы жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Митохондриялар

ДНҚ, РНҚ болады.

Кристалар

• Құрылысы және қызметі жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Пластидтер

ДНҚ, РНҚ болады

• Құрылысы және қызметі жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Хромопласттар

Хлоропласттар

Лейкопласттар

Жарғақшасыз органоидтар

Рибосомлар

Рибосомалар

тРНҚ болады

• Құрылысы және қызметі жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Микротүтікшелер

Микротүтікше

Нуклеин қышқылдары жоқ.

• Құрылысы және қызметі жайындағы ақпарат – оқулықтан.

Үй тапсырмасы

• §
• Кестені бітіру

Дереккөздер

Гигани О.Б. Общая биология. 9 – 11: Таблицы: схемы/О.Б.Гигани. – М.: Гуманитар. Изд. Центр ВЛАДОС, 2007 – с. 10 -14.

http://eisberg.narod.ru/kiev/kletka.jpg - клетка

http://www.cellbiol.ru/files/editor4/er.jpg - ЭПС

http://www.cellbiol.ru/book/kletka/jendoplazmaticheskij_retikulum - Информационно-справочный ресурс по биологии

http://waukesha.uwc.edu/lib/reserves/pdf/zillgitt/zoo234/diagrams/unit%201/ZOO%20234%20Golgi%20Complex.jpg – комплекс Гольджи

http://waukesha.uwc.edu/lib/reserves/zoo234diagrams.html - Librari & Media services

http://waukesha.uwc.edu/lib/reserves/pdf/zillgitt/zoo234/diagrams/unit%201/ZOO%20234%20Mitochondrium.jpg - митохондрии

http://waukesha.uwc.edu/lib/reserves/pdf/zillgitt/zoo234/diagrams/unit%201/ZOO%20234%20Endoplasmic%20Reticulum%20Smooth%20&%20Rough.jpg - ЭПС

http://waukesha.uwc.edu/lib/reserves/pdf/zillgitt/zoo170/diagrams1/The%20Cell.jpg - клетка

http://festival.1september.ru/files/articles/508963/img19.JPG - пластиды (энциклопедия Кирилла и Мефодия)

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Biological_cell.svg/800px-Biological_cell.svg.png - клетка

http://meduniver.com/Medical/Physiology/Img/4.jpg 0 фрагмент клетки (микротрубочки)