"Бакытты балалық шақ" әдістемелік құрал
3
Құлақтан кіріп, бойды алар,
Әсем ән мен тәтті күй...
Көңілге түрлі ой салар
Әнді сүйсең, менше сүй!...
Абай
Ән – поэзиялық мәтін мен жеңіл, тез жатталатын әуенді
біріктіретін вокалды музыканың ең қарапайым және кең таралған
түрі. Ән жанр, орындау үлгісі және т.б. белгілері бойынша
ерекшеленеді.
Ән мен музыка арқылы эмоциялық күйді балаға да түсінікті
болатындай етіп жеткізуге болады. Осы қалыпта берілген ақпараті
бала санасында қалыптасып, оның дамуына жағымды ықпал етеді.
Әнмен бірге қуануға, жабырқауға болады, жаңа түсініктер
білуге, ойлануға, өмірге қуануға, шығармашылыққа, өнерге деген
қызығушылық тудыруға болады.
Ән оқушылардың эстетикалық тәрбие алуына, ұжымның
ынтымақтастығына, әр баланың шығармашылық қабілеттерінің
толық ашылуына ықпал етеді. Ән арқылы сабақ барысында
қолайлы психологиялық ахуал орнатылып, сезімдік тонус пен
пәнге деген қызығушылық жоғарылайды. Көптеген оқу
курстарында оқытуды әсерлі ету мақсатында ән материалы
қолданылады.
Балаларға арналған әндердің тәрбиелік мәні жоғары, олар
мейірімділікке, сүйіспеншілікке, адалдыққа үйретеді, балаларды
жақсылық пен жамандық сияқты түсініктермен таныстырып,
оларды ажырата алуға септігін тигізеді.
Балаларға арналған әндер бала тұлғасының қалыптасуында
негіз болып табылатын рухани құндылықтарды қарапайым,
түсінікті тілмен жеткізудің тәсілі болып табылады. Балаларға
арналған әндер арқылы бала өте күрделі заттарды қуаныш,
жабырқау, сүйіспеншілік, қамқорлық, адалдық т.с.с сияқты
сезімдер арқылы түсінеді.
Өзін-өзі тану пәнінің «Ән шырқайық!» атты әдістемелік
тәсілдерінде ән орындалады.
4
5
БАҚЫТТЫ БАЛАЛЫҚ ШАҚ
Сөзі Ж.Тұрбековтікі
Әні Ә.Еспаевтікі
Жарастықпен жайнатып өмір көркін,
Гүл бақшада сайрандап, өскен еркін.
Шат көңілді, бақытты ел ұланымыз,
Келешекте ұлы істі меңгеретін.
Отанымыз әлпештеп анадайын,
Құшақтайды аялап сағат сайын.
Зәулім мектеп, кең сарай, түрлі алаң,
Не керектің біз үшін бәрі дайын.
Білім шыңын өрлейміз, басып алға,
Қиындық жоқ, бөгеліс жолымызда.
Салтанатпен сап түзеп, ән шырқаймыз,
Бостандық туы желбіреп қолымызда.
6
БАЛДЫРҒАН ӘНІ
Сөзі Н.Жанаевтікі
Әні Б.Дәлденбаевтікі
Біз балдырған баламыз,
Шырқап әнге саламыз.
Туған жердің төрінде,
Алау болып жанамыз.
Алау болып жанамыз,
Құлыншақ боп шабамыз.
Балапандай талпынып,
Көкке қанат қағамыз.
Болсын кіші бойымыз,
Биікке ұшу – ойымыз.
Біз бақытты балдырған,
Тойға ұласқан тойымыз.
7
ОЙЫНШЫҚТАР
Сөзі Н.Әлімқұловтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Біздерде бар қуыршақ,
Бұзау, қозы, құлыншақ.
Ойыншықтар тыңдайды,
Әмір беріп бұйырсақ.
Қуыршақтар ұйықтайды,
Айтқаныңнан шықпайды.
Ал, қозы мен қуыршақ,
Ұйықта десең ұқпайды.
Тыңдамайды ұрысса,
Осылары дұрыс па?!
Тентектігін тыймаса,
Тұрғызармын бұрышқа.
8
ӨСІП КЕЛЕ ЖАТЫРМЫН
Сөзі Т. Айбергеновтікі
Әні Қ. Сәтиевтікі
Кеудесінде таулардың,
Кемесінде арманның.
Жалау етіп ерлікті,
Ескек етіп ерлікті,
Өсіп келе жатырмын.
Адал терім әрдайым
Моншақтатып маңдайым.
Соқсын дауыл, соқпасын,
Қиындықтың көк тасын,
Өсіп келе жатырмын.
Кейде күнмен теңесем,
Таласып мен күнмен өсем.
Гүл теремін жерімнен,
Бірге туған еліммен
Өсіп келе жатырмын.
9
БАЛДЫРҒАНДАР ӘНІ
Сөзі О.Әубәкіровтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Қуанышқа бөленген әр күніміз,
Бақыттымыз, балалар, барлығымыз.
Қайырмасы:
Өмір тым жайдары,
Қызықтың қайнары,
Бақшамыз жайнады.
Біз – Отанның балдырған ұлдарымыз.
Әдептілік, батылдық – ұранымыз.
Қайырмасы:
10
ЖАС ДӘУІРДІҢ ТҮЛЕГІМІЗ
Сөзі Е.Өтетілеуовтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Бау, бақша, белдер,
Орман, тау, көлдер –
Көрікті шексіз даламыз.
Дәулеті тасқан,
Сәулеті асқан –
Көңілді ауыл, қаламыз.
Қайырмасы:
Жадырап күндей,
Жайнаған гүлдей –
Бақытты біздер баламыз! (2 рет)
Өзіміз туған,
Көбелек қуған –
Өлкеде өсіп, толамыз.
Жалықпай оқып,
Көңілге тоқып –
Білімді адам боламыз.
Қайырмасы.
11
ЖАС ҰЛАНДАР МАРШЫ
Сөзі Б.Тәжібаевтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Біз – бейбіт ел ұланы,
Өнер, білім ұраны.
Алдымыздан жақсы арман,
Күлім қағып тұрады.
Қайырмасы:
Біз – батыр ел жастары,
Бақыт алға бастады.
Тербетіліп алтын дән,
Теңіздейін толқыған.
Даламызда тасқындап,
Еңбек күйі шалқыған.
Қайырмасы.
Күш-қайратын қаулаған,
Келешекке арнаған.
Алтын айдын төріне
Көгілдір ту қадаған.
Қайырмасы.
2 рет
12
КӨКЕШІМ
Сөзі Ә.Асылбектікі
Әні М. Омаровтікі
Көкесі: Айналайын, бөпешім,
Ән салады көкешің.
Есейгенде ер жетіп,
Кім болады екенсің?
Бөпесі: Тәтті үніңе көкешім,
Тәнті балғын бөпешің.
Әсерлі де әуенді
Әнге құмар етесің.
Бірге: Ән – көңілдің ажары,
Ән – өмірдің базары.
Әуелесін, қалқысын,
Қазағымның жаз әні.
Көкесі: Айналайын, бөпешім,
Ән салады көкешің.
Жалғастырсаң жолымды,
Жарық күнім екенсің.
Бөпесі: Тәтті үніңе көкешім,
Тәнті балғын бөпешің.
Әнші балапаныңды,
Шын мақтаныш етесің.
Бірге: Ән – көңілдің ажары,
Ән – өмірдің базары.
Әуелесін, қалқысын,
Қазағымның жаз әні.
Ән – көңілдің ажары,
Ән – өмірдің базары.
Әуелесін, қалқысын,
Қазағымның жаз әні.
13
КЕЛШІ, КЕЛШІ, БАЛАШЫМ
Сөзі Қ.Ыдырысовтікі
Әні Е.Хасанғалиевтікі
Айым болып тудың ба?
Күнім болып тудың ба?
Ата жолын қудың ба?
Әке жолын қудың ба?
Бұл дүниеге келген соң,
Сұрауы бар судың да.
Айдарыңнан айналдым,
Маңдайыңнан айналдым.
Торсық шеке, тоқ шеке,
Бақ болар деп ойладым.
Ашық жанар – көңілің,
Ақ болар деп ойладым
Қуанышым – арай жүз,
Сөйлесерміз талай біз
Бар ағайын жиналып,
Мәз боп саған қараймыз.
Сендей бала ешкімде,
Болмаған деп санаймыз.
Жалғыз дара – өзіңсің,
Атасының көзісің
Әжесінің сөзісің,
Мен барымды аяман.
14
ӘНШІ БАЛАПАН
Сөзі Қ.Қазыбекұлынікі
Әні М.Омаровтікі
Білім, ғылым, өнерге,
Қанат қағар кездерің.
Ата салтын ертеңге
Жеткізетін өздерің,
Жеткізетін өздерің!
Қайырмасы:
Әнші, биші, әнші балапан,
Әнші, жыршы, күйші балапан.
Әнші, биші, әнші балапан,
Әнші, жыршы, күйші балапан.
Әділқазы береді,
Өздеріңе билікті.
Өнерде кім жеңеді,
Алады сол сыйлықты.
Алады сол сыйлықты.
Қайырмасы.
15
БАҚЫТТЫ БАЛАЛАР ӘНІ
Сөзі мен әні Х. Кәкімжанованікі
Біздің балғын балалар,
Ән салады, қараңдар.
Тәртіпті, үлгілі,
Ұқыпты ол әр күні.
Қайырмасы:
Аһа-һа, Аһа-һа,
Ән саламыз шырқата.
Аһа-һа, Аһа-һа,
Би билейміз шаттана.
Қол қусырып көңілсіз,
Әсте жалғыз тұрмаймыз.
Бақытты, шаттықты
Әнге қосып жырлаймыз.
Анам тамақ пісірсе,
Біз де үлкен кісіше,
Көмекке барамыз,
Еңбек сүйгіш баламыз.
Қайырмасы.
Отан-біздің күніміз,
Біз Отанның гүліміз.
Бағында бақыттың
Шырқа әнін шаттықтың.
Қайырмасы.
16
БАҚЫТТЫ БАЛАЛАР ЖЫРЫ
Сөзі Ә. Ахметовтікі
Әні Л. Хамидидікі
Қарай-қарай келемін Алатауға,
Асқар шыңы ұқсаған ақ отауға.
Баурайында құлпырған жасыл шалғын,
Жұпар шашқан гүлдері таң атарда.
Қайырмасы:
Көкте алтын күніміз,
Шұғылалы нұры біз.
Асқар шыңнан асады,
Асқақтаған жырымыз.
Таудан төмен қараймын таң атарда,
Аясында күміс көл кең даланың.
Сусылдаған самалдай қанаттарда,
Кең даланың еркесі мен боламын!
Аспан ашық, арайлы таң атарда,
Көк жүзіне көз тіге мен қарадым.
Әлемді адам өзіне қаратады,
Көк жүзінің еркесі мен боламын!
17
БАЛА ТІЛЕГІ
Сөзі С.Молдасанұлынікі
Әні Ф. Жолдасованікі
Бал-балалық, балдырған шақ сан арман,
Барлық бала армандауға жаралған.
Кел, достарым, әндетіңдер, билеңдер,
Гүлденсін деп атамекен қара орман. (2 рет.)
Болашақтың иесіміз бәріміз,
Туған жердің түрлендірер нәріміз.
Алтын бесік – ұлан- байтақ елімде,
Жарқын болсын шырқап айтар әніміз. (2 рет.)
Қалықтаған көгершіні көгінде,
Мұңаймасын ешбір бала елімде.
Ата берген батаменен көркейсін,
Ұлы Отаным, тілегім сол менің де. (2 рет.)
18
БІЗ – ӨМІРДІҢ ГҮЛІМІЗ
Сөзі Ә. Дүйсенбиевтікі
Әні Б.Ғизатовтікі
Зеңгір көктен
Нұрын төккен
Ортақ біздің күніміз.
Жайдары өскен,
Жайнап өскен
Біз – өмірдің гүліміз.
Бал достыққа,
Жолдастыққа
Шақырады әніміз,
Тыныштықта,
Нұр құшақта
Бақыттымыз бәріміз
19
БІЗДІҢ ӘН
Сөзі С. Жиенбаевтікі
Әні Б. Ғизатовтікі
Үйренсең нотаны,
Ән де саласың,
Барлығын оп-оңай жаттап аласың.
Сен де қосыл жасқанба,
Әнің жетсін аспанға.
Шырқалсын әрқашан,
Әсем ән ғана.
Шырқасын бұл әнді
Күнде бар бала.
Сен де қосыл жасқанба,
Әнің жетсін аспанға.
Күлімдеп қарасын
Аспан алабы.
Біз де әнге бөлейік
Туған даланы.
Сен де қосыл, жасқанба,
Әнің жетсін аспанға.
20
АЙГӨЛЕК
Сөзі Н. Баймұхамедовтікі
Әні Б.Байқадамовтікі
Көлдей шалқып жас өмір,
Тасып жатқан шағында.
Кемерінен шалықтап,
Асып жатқан шағында.
Ойын ойнап, ән салмай,
Өсер бала болар ма?
Күміс күлкі көрмей ол,
Кемеліне толар ма?
Қайырмасы:
Айгөлек-ау, айгөлек,
Айдың жүзі дөңгелек.
Айдай толған ке зімде,
Би билеймін дөңгелеп
Ақыл сөздің ұстазы –
Ақын болар ұрпақпыз.
Өнер, білім, еңбекке
Жақын болар ұрпақпыз.
Тұла бойы толған бір
Өнер болар ұрпақпыз.
Қайырмасы.
21
КҮНІМ БӨБЕГІМ
Сөзі Ф.Оңғарсынованікі
Әні Ж.Еңсеповтікі
Күнім де сен, бөбегім,
Гүлім де сен бөбегім.
Әлдилеген анаңа
Күлімде сен, бөбегім!
Қайырмасы:
Айналайын, бөбегім,
Айналайын, бөбегім.
Анашыңның гүлі боп
Жайна дәйім бөбегім.
Бал түндерім, бөбегім,
Даңқым – жерім, бөбегім!
Арман тауым Асқарым –
Халқым менің, бөбегім!
Қайырмасы.
Аңсағаным, бөбегім,
Салсам – әнім, бөбегім,
Сені аялап таңдарды.
Қарсы аламын, бөбегім!
22
КӨҢІЛДІ БАЛАЛАР
Сөзі А.Көпжасарованікі
Әні М.Рахманқұловтікі
Жазда шықты жайраңдап,
Бұзау, бота тайраңдап.
Қозы-лақты өріске
Жібереміз айдап-ақ.
Қайырмасы:
Содан кейін ойнаймыз,
Қызыққа бір тоймаймыз.
Ойын, ойын ойын ғой,
Оқуды да ойлаймыз.
Ақ шабақпен алысып,
Суда жүздік жарысып.
Аңдып басын қармақтың,
Қол да қалды қарысып.
Қайырмасы:
Еркелеткен анамыз,
Біз көңілді баламыз.
Көкжиекке бататын,
Күнді қуып барамыз.
Ай туғанда көп бала,
Шетіне ауыл топтана.
Ән саламыз, билейміз,
Қосыл сен де, тоқтама.
Қайырмасы:
Бала, бала, баламыз,
Оттай лаулап жанамыз.
Жаз клегенде осылай,
Асыр салып қаламыз.
23
«АЙГӨЛЕКТІ» БИЛЕЙІК
Сөзі Қ. Смағұлдікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Еркін елдің ұл-қызы,
Жарқыраған жұлдызы.
Би билейміз бәріміз,
Айдай толқын нұр жүзі.
Біз балдырған баламыз,
Оқып білім аламыз.
«Айгөлекті» билесек,
Бақытты, шат боламыз.
Жадырасын бойымыз,
Өркендесін ойымыз.
Би билейік келіңдер,
Қызсын кештер, тойымыз.
Біз балдырған баламыз,
Оқып білім аламыз.
«Айгөлекті» билесек,
Бақытты, шат боламыз.
Тыңдасын жұрт жан салып,
Тыңдай қақсын тамсанып.
Көтереміз көңілді,
«Айгөлек» деп ән салып.
Біз балдырған баламыз,
Оқып білім аламыз.
«Айгөлекті» билесек,
Бақытты, шат боламыз.
24
БАҚЫТТЫМЫН, ҚҰРБЫЛАР
Сөзі Қ.Мүсіреповтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Б ұлбұлмын сайрайтын,
Достарым жанымда,
Оянып таңменен,
Жүрегі мейірлі.
Қазақтың даласын
Тербетем әнменен,
Бақыттың бағында
Жүремін көңілді.
Қайырмасы:
Әдептен аспаған,
Арманға бастаған
Жан-жағым дос-құрбы,
Жан-жағым жақсы адам.
Шаттықтың нұрын шашып жанарымнан,
Билеймін ырғатылып, саламын ән.
Алдымда – ағайым
Абырой асырған.
Алдымда – апайым
Ақылды жасынан.
Өнегем көп менің
Өмірлік өшпейтін.
Қамқоршым көп менің
Құлпырып өс дейтін.
Қайырмасы.
25
БІЗ – БАҚЫТТЫ БАЛДЫРҒАНДАР
Сөзі М.Әлімбаев, Ә.Дүйсенбиев, Қ.Мырзалиев
Әні Ө.Байділдаев
Асыр салып ойнаймыз да,
Ән шырқаймыз, билейміз.
Үлкендерді сыйлаймыз да,
Тентектерді сүймеміз.
Қайырмасы:
Біз – бақытты,
Біз – бақытты,
Біз – бақытты балалар.
Тату-тәтті достармыз біз,
Анталы да талапты.
Көп білуге құштармыз біз,
Жақсы оқимыз сабақты.
Қайырмасы.
Отырғызып балғын шыбық,
Сән береміз өңірге.
Еңбекте де біз құлшынып,
Талпынамыз өнерге.
Қайырмасы.
26
БІРІНШІГЕ БАРАМЫН
Сөзі С.Сейітовтікі
Әні Т.Тайбековтікіі
Биыл күзде мектепке,
Біріншіге барамын.
Мақтанбаймын мен текке,
Дайын дәптер, қаламын.
Мынау – есеп кітабым,
Мынау – менің «Әліппем».
Бәрін жинап сықадым,
Тұрмын түгел танып мен.
Ойыншығым, қаларсың,
Берем енді ініме.
Кейін әлде аларсың
Сентябрьдің бірінде.
27
КӨГЕРШІН
Әні А.Жұбановтікі
Сөзі Н.Баймұхамедовтікі
Ақ көгершін, көгершін,
Қолқанат құс сен едің,
Бар, кезіп қайт ел үшін,
Кең дүниенің көлемін.
Әділеттің құсы деп,
Көз алмастан жолыңнан
Бақыт болып қоншы деп,
Ұшырамын қолымнан.
Қайырмасы:
Ел тілегін алып ұш,
Адамзаттың бағына.
Қара бұлтты жарып ұш,
Мұхиттың арғы жағына.
Сенен көзін алмайды,
Ақ ниетті бар адам.
Ақ қанатың талмайды,
Әділеттен жаралған.
Тыныш – бейбіт өмірдің,
Белгісі боп қанат қақ.
Әлемге ортақ көңілдің,
Қайт шыңына қонақтап.
Қайырмасы.
28
НАУРЫЗ
Сөзі Г.Жұмақасовтікі
Әні Л.Мельникованікі
Жаңа Жыл – Наурыз.
Оқуда да табыс.
Әр үйге шаттықты,
Әкеледі бақытты.
Қайырмасы:
Наурыз, Наурыз!
Ән, ойын, жарыс.
Әнімен қобыз.
Әкелер жақсы іс.
Көңілді айтыс,
Біз үшін табыс.
Наурыз – жаңа жай.
Далаға кілем жай.
Алтындай қызғалдақ –
Жас жылды қарсы алсақ.
Қайырмасы:
29
НАУРЫЗ
Сөзі А.Байтұрсыновтікі
Әні Б.Ахмешевтікі
Сәлем бердік! Жас Наурыз, жылдың басы!
Жұрттың күткен, мінеки, ықыласы!
Көжесін қып, күйбеңдеп, басын асып,
Бермек әркім барынша қонақ-асы.
Келгеніне құттықтап бірін-бірі,
Қуанышта, көрісіп кәрі-жасы.
Қайырмасы:
Сәлем бердік! Жас Наурыз, Наурыз, Наурыз!
Құтты болсын! Жас Наурыз, Наурыз, Наурыз!
Көңілі түгел адамның сен келген соң,
Самарқанның елжіреп түскен тасы.
Күйін көріп қуанған мұңсыз деме!
Толып жатқан көбінің бар мүддесі.
Табақ тартып: «Сәлем», – деп қол жаяды жұрт
Батаңды бер, жарылқар жыл мырзасы!
Қайырмасы.
Сәлем бердік! Жас Наурыз, жылдың басы!
Жұрттың күткен, мінеки, ықыласы!
Көжесін қып, күйбеңдеп, басын асып,
Бермек әркім барынша қонақ-асы.
Келгеніне құттықтап бірін-бірі,
Қуанышта, көрісіп кәрі-жасы.
Қайырмасы.
30
ЖАРҚЫН ЖҮЗДІ ҰСТАЗЫМ
Сөзі Ш. Смаханұлы
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Келгенімде алдыңа,
Қызыл арай гүл алып,
Жақын тарттың жаныңа,
Шәкіртім деп қуанып. (2 рет)
Сипадың да басымнан,
«Әліппені» ұсындың.
Бақытымның осыдан,
Басталғанын түсіндім. (2 рет)
Мейір толы көзіңде,
Кім бар сенен шыдамды.
Шалыс басқан кезімде,
Кешіресің кінәмді. (2 рет)
31
ҚҰТТЫ БОЛСЫН МЕРЕКЕ!
Сөзі Т. Рахымовтікі
Әні Ж. Еңсеповтікі
Шертіп сыры мол күйді,
Жүрегіміз толқиды.
Көкіректі кернейді ән.
Қайырмасы:
Барлық ұстаз апайлар,
Барлық ұстаз ағайлар!
Құтты болсын,
Құтты болсын төл мейрам!
Би билейміз, талмаймыз,
Әнімізді арнаймыз,
Ұстаздардың бәріне.
Қайырмасы.
Біз жүрейік мақтанып,
Бөленіңдер шаттанып,
Шәкірттердің әніне.
Қайырмасы.
32
ЖАН СЫРЫМ
Сөзі Х. Талғаровтікі
Әні Е. Өміровтікі
Мен кішкентай әншімін,
Таңғы мөлдір тамшымын.
Гүл ернінен жиналған,
Әндерім бар бал шырын.
Тамсандырып ән салдым,
Естігенің тамсандың.
Жүректерге жетсе деп,
Айту үшін жан салдым.
Шындықты айтар әншімін,
Жайып салар бар шынын.
Жүрек тудай желбіреп,
Алаулайды жан сырым.
33
МҰҒАЛІМ – ОЛ БІЗДІҢ!
Сөзі М. Әлімбаевтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Білімнің кілтіндей
Әліппе ұстатқан.
Оқуға іркілмей,
Тоқуға ұстартқан.
Қайырмасы:
Қамқоры ұл-қыздың,
Мұғалім – ол біздің!
Қамқоры ұл-қыздың,
Мұғалім – ол біздің!
Қиынға төзуге,
Үйреткен қашанда.
Жаманнан безуге,
Жақсылық жасауға.
Қайырмасы.
34
СЫҢҒЫРЛА, ҚОҢЫРАУ, СЫҢҒЫРЛА!
Сөзі С.Қалиевтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Армысың, аяулы мектебім!
Сағынып оралдық қайта біз.
Демалыс, жаз қалай өткенін
Өзіңе жыр қылып айтамыз.
Қайырмасы:
Әкелдік көл лебін, күн нұрын,
Гүлдерін ойдың да, қырдың да.
Той бүгін шаттанбас кім бүгін
Сыңғырла, қоңырау, сыңғырла!
Көп сырын қоңырау үнінде
Ырысын арқалап күз келді.
Ыбырай атадай білімге
Шақырып тұрсың-ау біздерді.
35
МАҒАН ҰСТАЗ ҮЙРЕТТІ
Сөзі Ж.Сыздықовтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Маған ұстаз үйретті
Әліппесін өмірдің,
Жан-жүйемді билетті
Күйі шалқып көңілдің.
Мені ұстаз баулыды
Тәтті жыр мен өлеңге.
Тәрбиемнің әр күні
Тартты ілгері белеңге...
Қайырмасы:
Қиялымды кездірді,
Таптым ойдың тұрағын.
Маған ұстаз сездірді
Алдағы өмір шырағын.
Өмір күйі аңсаған,
Қандым мөлдір тұнықтан.
Шашты қырау шалса да
Ұстазымды ұмытпан!
36
КҮЛШІ, КҮЛШІ БӨБЕГІМ
Сөзі Ж.Сыздықовтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Көкті сүйген шың басында тұрағың,
Сайраңдайсың бейбіт өмір шуағын.
Ақ төсіңде бақыт нұры балбырап,
Жарқырайды жарық жұлдыз, шырағың. 2 рет.
Бар ма тағы бізден алар керегің,
Күлімдеші, күлші, күлші, бөбегім.
Суәлеленіп жыл таңымен балқыған
Жұлдызымды, нұр жүзімді өбемін... 2 рет.
37
АНА ТІЛІ
Сөзі Ә.Табылдиевтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Ақыл-ойын дананың
Ана тілден аламын.
Ана тілім ардақты
Ақ сүтіндей анамның. 2 рет.
Өсірген ой, білімді
Сүйем туған тілімді
Мақсат етем әр сөздің
Мәнін терең білуді. 2 рет.
38
ҰСТАЗЫМА
Сөзі Б.Әліқұловтікі
Әні М.Рахманқұловтікі
Шәкірт әр кез бас иер ұстазға ұлық,
Өнегеңді ұядан ұшқанда іліп.
Жылы сөзбен алдына жіберетін,
Парасат пен білімге құштар қылып.
Сағынбайды бұлақтай үніңді кім?!
Арналады өзіңе жырым бүгін.
Тәрбиелеп тазалық, жақсылыққа, (адалдыққа)
Жалықпастан төктіңіз білім нұрын.
Ұстаз барда тарылмас өрісіміз,
Қадірлейміз ұстазды сол үшін біз.
Қуансақ та қуанып бізбен бірге,
Қиналсақ та бердіңіз қол ұшын сіз.
2 рет
2 рет
2 рет
39
ҚОШ КЕЛДІҢ, ЖАҢА ЖЫЛ!
Сөзі А.Меңжанованікі
Әні– В.Питерцевтікі
Қош келдің, Жаңа жыл!
Жаңа өмір, жаңа нұр.
Шашу боп жолыңа,
Төгілсін ән мен жыр.
Қайырмасы:
Шыршаны айналып,
Билейміз ән салып,
Жаңа жыл өзіңді
Жырменен қарсы алып.
Жайнатып шыршаны,
Жағылды жыл шамы.
Шаттыққа бөледі
Қуантып жыл таңы.
Қайырмасы.
Ағылсын жыр толқын,
Кеудеге нұр толсын.
Жеңісті, жемісті
Бақытты жыл болсын!
Қайырмасы.
40
БАБАЛАРДЫҢ БАҚЫТЫ
Сөзі С.Мәуленовтікі
Әні А.Орынбековтікі
Аспан тұрса күлімдеп,
Айын биік орнатып.
Ақса бұлақ гүрілдеп –
Балаларға сол бақыт.
Қайырмасы:
Балаларға сол бақыт –
Аман болса әкесі,
Қатар өссе тәтесі,
Аман болса анасы.
Жүрке алдында ағасы,
Болса байтақ даласы!
Балаларға сол бақыт,
Болса Отаны аман-сау.
Басын бұлтқа бойлатып,
Тұрса асқақтап Алатау.
Қайырмасы.
Жапырақтарын жайнатып,
Әлдилесе бақша-бау.
Балаларға сол бақыт –
Жаз орманда жақса алау.
Қайырмасы.
41
ЕРТЕГІЛЕР ӘЛЕМІ
Сөзі, әні Е. Елгезековтікі
Ғажайып түс көрдім,
Таң ата мен бүгін.
Ертегі әлемнің қызығында жүрдім.
Нұрына шомылдым бүгін.
Жұлдыз, айы – көркем,
Әдемі еді неткен!
Құстары сөйлейді,
Бұлттар тербейді,
Мен оянып кеттім, әттең!
Ертегілер, ертегілер,
Неге мені ертпедіңдер?!
Әлемдеріңнің ғажап күйін
Шертпедіңдер, сендер...
Гүлдерден, бұлттардан,
Әр гүлде бір арман.
Таусылмайтын тәтті,
Сый әкеліп жатты
Жан біткеннің бәрі маған.
Ертегілер, ертегілер,
Неге мені ертпедіңдер?!
Әлемдеріңнің ғажап күйін
Шертпедіңдер, сендер...
42
ЖАҢА ЖЫЛ
Сөзі Ө. Сәдетхандікі
Әні Қ. Сәтиевтікі
Бізге жаңа жыл келді,
Жаңа бақыт нұр берді.
Жаңа жыл деп қуандық,
Көңіл шалқып гүлдеді.
Жаңа, жаңа, жаңа жыл,
Асыр салып ойна, күл.
Ата-анадай мейрімді,
Жаңа жылдық жанары.
Жаңа жыл деп тамсанып,
Сені көптен аңсадық.
Әйгілейміз атыңды,
Бар әлемге жар салып.
Жаңа, жаңа, жаңа жыл,
Асыр салып ойна, күл.
Ата-анадай мейрімді,
Жаңа жылдық жанары.
43
ҚОШ БОЛ, ҚҰТТЫ ӘЛІППЕМ!
Сөзі Ө. Тұрманжановтікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Қош бол, құтты Әліппем!
Көп нәрсені үйреттің.
Таныстырдың әріппен,
Тақылдатып сөйлеттің.
А. Ә. Б. В. а. ә. б. в...
Өзім оқып кітапті,
Жалынбадым ағама.
Қуанды апам оқудан,
Алған бестік бағама.
А. Ә. Б. В. а. ә. б. в...
Қош бол, құтты Әліппем!
Тіл тұсауын кестің сен.
Аяулы апам болып сен,
Айыбымды кештің сен.
А. Ә. Б. В. а. ә. б. в...
44
НАУРЫЗ
Сөзі М. Ермекбаевтікі
Әні Қ. Сәтиевтікі
Кәне, достар, биле, биле,
Құлағың сал ән мен күйге.
Наурызды тойлағанда
Отырмаңдар босқа үйде.
Наурыз! Наурыз! Наурыз!
Таң шапағы қарсы алып наурызда,
Құт-береке тілейміз ауылымызға.
Ұлыстың ұлы күнін қарсы алайық,
Шат көңілмен бәріміз ән салайық.
Наурыз! Наурыз! Наурыз!
Құтты болсын!
Наурыз! Наурыз!
Құтты болсын Наурыз!
Келіңіздер, келіңіздер,
Бізбен бірге еріңіздер.
Ақ көженің дәмін татып,
Тамсанып бір көріңіздер.
Наурыз! Наурыз! Наурыз!
Таң шапағы қарсы алып наурызда,
Құт-береке тілейміз ауылымызға.
Ұлыстың ұлы күнін қарсы алайық,
Шат көңілмен бәріміз ән салайық.
Наурыз! Наурыз! Наурыз!
Құтты болсын!
Наурыз! Наурыз!
Құтты болсын Наурыз!
Бақыт тілеп жолдастарға,
Жаңа өмірді қарсы алайық.
Ақ көңілмен, ақ тілекпен,
Асқақтата ән салайық.
45
Наурыз! Наурыз! Наурыз!
Таң шапағы қарсы алып наурызда,
Құт-береке тілейміз ауылымызға.
Ұлыстың ұлы күнін қарсы алайық,
Шат көңілмен бәріміз ән салайық.
Наурыз! Наурыз! Наурыз!
Құтты болсын!
Наурыз! Наурыз!
Құтты болсын Наурыз!
46
НАУРЫЗ КЕЛДІ
Сөзі Қ. Смағұлдікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Наурыз келді далама,
Наурыз келді қалама.
Қуанады ата-ана,
Қуанады бала да.
Оң болды да жорамыз,
Төлге толды қорамыз.
Айран, қымыз толығып,
Аққа толды шарамыз.
Наурыз болсын әніміз,
Наурыз болсын сәніміз.
Наурыз көже көп ішсек
Жасарамыз бәріміз.
47
НАУРЫЗ
Сөзі Е.Жапақтікі
Әні А.Сағаттікі
Шығыстан жалын тарады жер бұсана жатты бұдай,
Күн теңесіп түн мен қалады қалаған соны құдай.
Түркістан тасы ерідау көктем,
Көзімнің жасы айхау еркем.
Наурыз, наурыз!
Жылы жел келді, айхай, сары май,
Тары көже төгілдей,
Ақтады жайдау, айхай!
Қарасаң алтын мейрам адамнан келді арай,
Жер беті жасыл сайран сары дала әнмен шырай.
Түркістан тасы ерідау көктем,
Көзімнің жасы айхау еркем.
Наурыз, наурыз!
Жылы жел келді, айхай, сары май,
Тары көже төгілдей,
Ақтады жайдау, айхай!
48
СҮЙІКТІ ҰСТАЗЫМ – МЕКТЕБІМ
Сөзі Ш. Смаханұлынікі
Әні Ө. Байділдаевтікі
Қызықты каникул кезінде
Асыр сап ойнадық, демалдық,
Сүйікті, мектебім, өзіңе
Қуанып қайтадан оралдық.
Гүл тердік тоғайда, орманда,
Шіркін-ай, жайдары жаз қандай.
Төл күтіп жайлауда, қырмаңда
Жинастық бидайды маржандай.
Сәулесі әйнекке шағылып,
Нұр төкті класқа көкте күн.
Келдік біз оқуды сағынып,
Сүйікті ұстазым – мектебім.
49
САЯ БАҒЫМ
Сөзі Ш. Смаханұлынікі
Әні А. Райымқұлованікі
Сүйікті менің мектебім,
Самалды сая бағымдай.
Өзіңнен өсіп көктедім,
Талабым тасқа шағылмай.
Еркелеп өстім жарқылдай,
Еңселі үйім, төрінде.
Анамның махаббатындай
Құшағың ыстық сенің де.
Үш десең күнге жетейін,
Баулыған өзің, мектебім.
Жерімді көркем етейін,
Әкеліп ерте көктемін.
Еркелеп өстім жарқылдай,
Еңселі үйім, төрінде.
Анамның махаббатындай
Құшағың ыстық сенің де.
50
ҰСТАЗЫМ
Сөзі М. Әміржановтікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Анамдай, мәпелеп,
Өмір көшінде.
Бауладың жетелеп,
Бәрі есімде.
Ұстазым, бағымсын,
Жайқалған әсем.
Өзіңнен табамын,
Керемет деректі.
Ғылымның жолында,
Өмірге керекті.
Қуандық баладай,
Көріп жемісін.
Өрлесем мен самғай,
Сенің жеңісің.
Ұстазым, бағымсын,
Жайқалған әсем.
Өзіңнен табамын,
Керемет деректі.
Ғылымның жолында,
Өмірге керекті.
Дарыған бойыңа,
Ұлы адалдық.
Болсыншы тойына,
Әнім базарлық.
Ұстазым, бағымсын,
Жайқалған әсем.
Өзіңнен табамын,
Керемет деректі.
Ғылымның жолында,
Өмірге керекті.
51
ҰСТАЗ ТУРАЛЫ ӘН
Сөзі Қ. Смағұлдікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Ұстаздық ойдан нәр алған,
Өткізіп өмір, қыс, жазын.
Жалыннан жаны жаралған,
Қиын-ау жолы ұстаздың.
Ұшырып биік аспанға,
Қарлығаш қанат арманда.
Жақсылық үшін басқаға,
Күн менен түнін арнады.
Тапқандай содан бақытын,
Өрмелеп қиын асқарға.
Қалғандай ізі уақыттың,
Күмістей аппақ шаштарды.
Жинаған сырын жылдардың,
Кеңпейіл көңіл сандықтай.
Қамқоршы болмай шыдар кім,
Сезімі нәзік жанды ұқпай.
Шығарған мерей атағың,
Шәкіртке ұстаз анадай.
Қызықтар әрбір қадамын,
Ұстазға шәкірт баладай.
52
ҰСТАЗЫМ
Сөзі А.Шамкеновтікі
Әні Ә.Еспаевтікі
Тұлғаңды арманыма ұксатқанмын,
Үлгіңді көңіліме қыстатқанмын.
Есімде, әліппені жаттатқызып,
Ең алғаш қолға қалам ұстатқаның.
Қайырмасы:
Ұстазым, менің ұстазым,
Өзіңмен өткен қыс-жазым.
Қалдырған ізің мәңгілік,
Жадымда тұрар жаңғырып,
Ұстазым, менің ұстазым.
Зердемді сен ашпасаң не етер едім?
Өмірден сыбағасыз өтер едім.
Ғажайып дүниенің сырын жайын
Қияға қызықтырып жетеледің.
Қайырмасы.
Өзіңнен өмірге азық ала бердім,
Ұшырып мені алысқа қала бердің.
Бойымда отың кетті ұшқын атқан,
Келеді жана бергім, жана бергім.
Қайырмасы.
53
ШӘКІРТТЕР ВАЛЬСІ
Сөзі Қ. Смағұлдікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Сусындап білім нәрін саяңда ұдай,
Көктемнің түлеп өстік бояғындай.
Анамдай қамқор болған ұстаздарым,
Әлі тұр көз алдымда баяғыдай.
Ұстаздық төзімдер,
Шәкірттік сезімдер.
Жылдармен жалғасып,
Барады алмасып.
Өзіңнен бастау алған бұлақтарым,
Ашылып әр жүрекке сыр ақтардың.
Алдыма тартқандайсың арман қылып,
Өмірдің жұмбағы мол сұрақтарын.
Ұстаздық төзімдер,
Шәкірттік сезімдер.
Жылдармен жалғасып,
Барады алмасып.
Алсам деп ұстаздықтың ізгі салтын,
Атыңа естіген жұрт қызығатын.
Оқумен сенде өткен әр жылымда,
Жас шақтың бейнесі бар жүзі жарқын.
Ұстаздық төзімдер,
Шәкірттік сезімдер.
Жылдармен жалғасып,
Барады алмасып.
Албырт шақ: әр нәрсеге көңіл ауды,
Білгенге ұмытылмастай өмір-ау бұл.
Шақырған шәкірттердің ой толғауға,
Үні тұр құлағымда қоңыраудың.
Ұстаздық төзімдер,
Шәкірттік сезімдер.
Жылдармен жалғасып,
Барады алмасып.
54
МЕКТЕП-ДАСТАН
Сөзі С.Нұрмағамбетовтікі
Әні Қ.Мерсалимовтікі
Төгіліп шуақ нұрын сәуле шашқан,
Ғаламат болашақка құшақ ашқан.
Білімнің таусылмайтын бұлақ көзі,
Қызықты, шежірелі нұрлы дастан.
Қайырмасы:
Көгілдір көк байрақтай ашық аспан
Жасай бер, туған елім Казахстан!
Жазылсын шартарапқа үлгі болып!
Керемет Казақ деген ғажап дастан!
Сарқылмас шәкірттерге білім құйған,
Салт-дәстүр бойымызға қуат жиған.
Сүйікті асыл мектеп-білім ордам,
Ән болып көңілдерге шарықтаған!
Қайырмасы.
55
БАБАЛАР ӨСИЕТІ
Әні З.Ниетпаеванікі
Сөзі А.Нуркенованікі
Қөңілін ақтарып сап,
Бабалар жайды құшақ.
Олардың өсиеттері
Жандырды отты шырақ.
Қайырмасы:
Әй, менің бабаларым,
Ақылшы даналарым.
Өзіңсің ырыс құтым,
Сарқылмас қазыналарым.
Дәм татар талай ғасыр,
Ұрпақтар аман болсын.
Кірлетпей таза ұстайық
Балалар баба сөзін.
Қайырмасы.
56
AFAЛAPFA ҰҚСАЙМЫЗ
Сөзі М.Әлімбаевтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Жауқазын терейікші даладан,
Гүлдесте өрейікші даладан.
Шалдығып шаршайды деп ойлама,
Соңыңнан ерейікші, ағажан.
Қайырмасы:
Аялап бауырларға қарайлар,
Аяулы апатайлар, ағайлар!
Еркелей соңдарыңнан ергенде
Елігеміз ерлерге,
Еліктейміз сендерге!
Төне ғап көк айдынға қараған
Жебедей атылайық жағадан.
Құлаштап толқындарды ұрайық,
Соңыңнан ерейікші, ағажан.
Қайырмасы.
Шындардан шығайықшы шындарға,
Тыңдардан тарайықшы тындарға.
Көк дауыл, ақ борандар соқса да
Тартынар өжет қыз бен ұл бар ма?!
Қайырмасы.
57
АНАДАЙ АСЫЛ МЕКТЕБІМ
Сөзі М.Хакімжанованікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Анадай асыл мектебім,
Құшағы нұрлы көктемім.
Өмірдің аттап өткелін,
Қойныңда өсіп көктедім.
Бағыңда құстай сайрадым,
Қырыңда гүлдей жайнадым.
Сәулетті, дарқан бесігім,
Тербеліп жүрмін осы күн.
2 рет
2 рет
58
КӨҢІЛДІ ӘН
Сөзі С.Жиенбаевтікі
Әні Б.Ғизатовтікі
Үйренсең нотаны,
Ән де саласың.
Барлығын оп-оңай
Жаттап аласың.
Қайырмасы:
Сен де қосыл, жасқанба,
Әнің жетсін аспанға.
Шарласын әрқашан
Әсем ән ғана.
Шырқасын бұл әнді
Күнде бар бала.
Қайырмасы.
Күлімдеп қарасын
Аспан алабы.
Біз әнге бөлейік
Туған даланы.
Қайырмасы.
2 рет
59
ОЙЛАН, ТАП
Сөзі Қ.Ыдырысовтікі
Әні Ә.Еспаевтікі
Кел, балалар, ойнайық,
Ойнайық та, ойлайық.
Қандай жұмбақ болса да,
Шешпей оны қоймайық!
Қайырмасы:
Ал, тыңдаңдар, тыңдаңдар,
Асығыстык қылмаңдар.
Асықпайық дегенге,
Бөгеліп те тұрмаңдар!
Бәрің жақсы тыңдаңдар,
Бөгеліп көп тұрмаңдар.
Жұмбақ бар аспан, көк,
Самолетпен зырлаңдар!
Қайырмасы.
Ойшыл болса қай бала,
Тез табады сол ғана.
Кел, ойланып көрейік,
Қызық, жұмбақ айнала.
Қайырмасы.
60
АЯЗ АТА
Сөзі Ш.Мұхамеджановтікі
Әні С.Мұхамеджановтікі
Ақ таяғын таянып,
Таңмен бірге оянып.
Аяз ата келіп тұр,
Ақ күпіге оранып.
Қайырмасы:
Ал, балалар, тұрмайық,
Би билейік, ойнайық.
Аяз ата қуансын,
Дөңгеленіп зырлайық.
Кетті көңіл шалқып-ақ,
Жұлдыздардай қалтырап.
Аяз ата үстінде
Ақша қар тұр жалтырап.
Қайырмасы.
Көрдің бе Аяз атаны,
Аппақ екен сақалы,
Аппақ екен мұрты да,
Аппақ екен шапаны.
Қайырмасы.
61
ЖАСТАР МАРШЫ
Сөзі Қ.Бекхожиндікі
Әні С.Мұхамеджановтікі
Жайнап тұрған жұлдызындай аспанның,
Біз жастармыз жалындаған өмірде.
Кеудемізде оты жанған Отанның,
Жалындауға жастық заман көгінде.
Қайырмасы:
Ей! Жастық шақ! Жайна жалындап.
Басамыз алға жалындап, адымдап.
Ей! Жастық шақ! Жайна жалындап.
Басамыз алға дабылдап, адымдап.
Адымдаймыз алшаң басып біз өрге,
Қайратымыз қайнап тұрған болаттай.
Қуат берді шаттық заман біздерге,
Жалындаймыз күрес десе біз оттай.
Қайырмасы.
Түлегіміз – шаттық сүйген Отанның,
Құлшынамыз бейбітшілік өмірге.
Адымдаймыз екпінімен заманның,
Алдан алға, келешектің өріне.
Қайырмасы.
62
НАУРЫЗЫМ – НАҚЫЛ ЖЫР
Сөзі мен әні Ж.Кәрімованікі
Нұр құйса дарқан дарқан далама таңның шапағы,
Күн күлсе, терлеп Жер-ана бүршік атады.
Бозторғай жырласа жырын ашық аспанда,
Күй ойнап, шырқалып әндер шалқып жатады.
Қайырмасы:
Наурызым – бабамның сөзі,
Наурызым – анамның сөзі,
Ғасырдан ғасырға жеткен даламның сөзі.
Ұлыстың ұлы күнінде ізгі ол жарқын,
Елдікті ңасиет тұтқан дәстүр мен салтым.
Тілеген елдің іргесін, жер амандығын
Сақтаған Наурызды бізге айналдым, халқым.
Қайырмасы.
Жаңарып, жаңғырып жаны түлеген далам,
Наурызда тілеуін төгіп, тойлаған бабам.
Ақтарып ақ дастарқанға қалған бар дәмін,
Амандық ауылдасына тілейді анам.
Қайырмасы.
63
64
АРМАНДАСТАР
Әні Ә.Бейсеуовтікі
Н.Әлімқұловтікі
Бір ауылдың түлеп ұшқан жастары едік,
Бір дәуірдің мөлдіреген аспаны едік.
Бәріміз де жазылмаған дастан едік,
Армандастар-құрдастар!
Қайырмасы:
Біз дәуірдің мөлдіреген аспаны едік,
Бәріміз де өмір жолын бастап едік,
Армандастар қайда,
Абзал достар қайда?
Замандастар, қарлығаштар қайда екен?!
Арман қуған, қиял қуған кезің қайда?
Құрбы қыздар мөлдіреген көзің қайда?
Сол алғашқы алаулаған сезім қайда?
Армандастар, құрдастар.
Қайырмасы.
Бәрің, достар, әр тарапқа кеттіңдер ме?
Әлде биік асулардан өттіңдер ме?
Әлде игі армандарға жеттіңдер ме?
Қайдасыңдар, құрдастар?
Қайырмасы.
65
ДОСТЫҚ
Сөзі Е.Елубаевтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Ортақ мекен жер шары,
Төбемізде бір аспан.
Барлық ұлттың баласы,
Достығымыз жарасқан.
Ортақ бізге бір Отан,
Ортақ жердің байлығы.
Еңбек ортақ, жыр ортақ.
Ортақ бізге барлығы.
Туыспыз біз бәріміз,
Бір Отанды сүйеміз,
Бақытты елде туған соң,
Бақытты өмір сүреміз.
66
АҒАЙЫНБЫЗ БӘРІМІЗ
Сөзі Ә. Дүйсенбиевтікі
Әні М. Әубәкіровтікі
Жақсылыққа, бақытқа,
Талпынған әр уақытта.
Бала біткен дос, бауыр,
Болмасын еш тосқауыл.
Қайырмасы:
Ақпыз, қара, сарымыз,
Ағайынбыз бәріміз!
Ортақ болсын асқар тау,
Жеміс толы бақша-бау.
Болсын жер мен су да ортақ,
Болсын бізге ту да ортақ.
67
ДОС БОЛАЙЫҚ, БӘРІМІЗ
Сөзі Х.Талғаровтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Әрқашан дос, біргеміз,
Ажырамас іргеміз.
Ілгері жүріңдер.
Достық жырын біліңдер,
Ту ғып ұстап бірлікті,
Еңбекті сүйіңдер!
Қайырмасы:
Дос болайық, бәріміз,
Жарасып тұр әніміз.
Тыныштықты сақтаймыз, сақтаймыз,
Атсын күліп таңымыз.
Қайырмасы:
Қайраттанып қарышта,
Озып шыққан жарыста.
Батыл бас, жас ұлан!
Самға биік, алысқа,
Жұлдыздарға, ғарышқа,
Бойда күш тасыған.
Қайырмасы.
68
КӨҢІЛДІ БАЛАЛАР ӘНІ
Сөзі Е. Өтетілеуұлыныкі
Әні Б. Дәлденбаевтікі
Жабырқауды білмейміз,
Жалқаулықты сүймейміз.
Біз-талапты жас ұлан
Үлгі аламыз жақсыдан.
Жазда гүлдер тереміз,
Қыста шаңғы тебеміз.
Думандатып өңірді,
Дем аламыз көңілді.
Орман, көлге, шыңға біз,
Саяхатқа шығамыз.
Бөлінбейді іргеміз,
Әрқашанда біргеміз.
69
ДОСТЫҚ ӘНІ
Сөзі Ф.Оңғарсынованікі
Әні А.Асановтікі
Ақ, қарамыз, сарымыз.
Тату доспыз бәріміз.
Достық жайлы ән салып,
Шырқатайық кәне біз.
Қайырмасы:
Жүзімізге қараңыз,
Бал бұл жанған баламыз.
Бізге қымбат күн шуақ,
Бізге қымбат анамыз.
Күннің нұрын сүйеміз,
Қырдың гүлін сүйеміз.
Бізді ойнатып тәтелер,
Күлдіргенін сүйеміз.
Қайырмасы:
Балдырғанбыз арай жүз,
Бал-бұл жанып қараймыз.
Ойыншықтар біздерде,
Көп болғанын қалаймыз.
Таласаймыз біз бірақ,
Отырмаймыз тұнжырап.
Қуысамыз көгалда,
Жүгіреміз құлдырап.
Қайырмасы:
Ән саламыз күнде біз,
Шаттық толы іргеміз.
Біз мәңгіге достармыз,
Біз мәңгіге біргеміз.
70
БЕЙБІТШІЛІК ЖЫРЫ
Сөзі Н. Баймұхамедовтікі
Әні А. Жұбановтікі
«Бейбітшілік» деп салған –
Халықтардың ұраны.
Қара күшке жұмсалған
Ең жеңімпаз құралы.
Таң шапағы атқанда,
Серпілмейтін түн бар ма?
Әділеттік қашанда
Жеңбей қалған күн бар ма?!
Достық, тату өмірге
Дүние жүзі сенеді.
Соғыс өртін өшіре
Бейбітшілік жеңеді.
Жеңген ұран – жеңісі,
Рақаттанар адамзат.
Ел мен елдер келісіп,
Бейбіт өмір – салтанат.
71
ДОСТАРЫМ
Сөзі Х.Закарияновтікі
Әні О.Көшеровтікі
Толтырады бір көңілдің отын достарым,
Қатемді түзеп, жол тапсам, дұрыс қостадың.
Қиналған шақта бөлісіп жүрек жылуын,
Жүріндер сендер қолықтан демеп, достарым.
Қайырмасы:
Жабыққан сәтте қас қағым
Жанынды ұғар басқа кім?
Жаңа бір әуен бастадым
Сендерге арнап, достарым!
Десек те қашан баянсыз достан түңіл деп,
Қаншама арзан мінезге куә жұмыр жер
Асылдар аз ба жаныңды қияр дос үшін?
Соларға тағдыр өкінбей өтер ғұмыр бір.
Қайырмасы.
Сағыныш толы кеудені кернеп жыр көшкін,
Достықтың келдім сазына ән мен үн қосқым.
Өтермін мынау өлшеулі ғана тірліктен,
Биіктен сайлап орнын адал шын достың.
Қайырмасы.
72
ДОС ТУРАЛЫ ЖЫР
Сөзі Т.Молдағалиевтікі
Әні С.Бәйтерековтікі
Іздегенде табылатын қасыңнан,
Көңілі бар қызғалдақтай ашылған.
Көріспесек сағыныштан жүдейтін,
Кім бар жақын бала күнгі досыңнан?
Қайырмасы:
Жан досым, үстем болсын мерейің,
Әрқашан жеңісіңді көрейін.
Сырымыз да бітпесін,
Жырымыз да бітпесін,
Жырымыз да бітпесін.
Қос бұтағы секілденіп ағаштың,
Қатар тұрып гүлімізді сан аштық.
Жол тапсақ біз бірге жүріп жол таптық,
Адассақ та бірге жүріп адастық.
Қайырмасы.
Өмір өзі арқамызға жүк салып,
Бәрімізді қияларға жұмсады.
Қатар ұшқан құсқа ұқсадық әлде біз,
Қатар жанған екі шамға ұқсадық.
Қайырмасы.
73
ДОСЫМ
Сөзі Н.Бектемірованікі
Әні Ә.Алпысбаевтікі
Көрініп көркіңнен,
Мейірімің төгілген.
Қиындық сәттерде
Жұбанам сөзіңнен.
Балалық қиялым,
Байлығым жыр әнім,
Сен үшін ақ тілек
Жаныма жинадым.
Қайырмасы:
Досым, досым, досым,
Шаттығың құтты болсын!
Досым, досым, досым,
Үйіңе қыдыр қонсын!
Досым, досым, досымғ
Шаттығың құтты болсын!
Досым, досым, досымғ
Үйіңе қыдыр қонсын,
Қыдыр қонсын,
Қыдыр қонсын!
Өзіңе қазынам,
Сағынам назыңнан.
Арнадым әнімді
Сен үшін жазылған.
Әнімді мәңгілік
Барады жаңғырып,
Бақытты түріңнен
Келеді таң күліп.
Қайырмасы.
74
БАСТАҢҒЫ
Әні Т.Бейсембектікі
Сөзі М.Әлімбаевтікі
Анам кетсе қонаққа,
Көкем кетсе қонаққа,
Үйге ие боп қаламын,
Мен ақылды баламын.
Қайырмасы:
Бастаңғы, бастаңғы
Үйге ие боп қаламын,
Жалғыз өзім қаламын,
Таудай биік талабым,
Мен ақылды баламын.
Шақырамын достарды,
Жасаймын мен бастаңғы.
Көршілерді жиямын,
Дәмді құймақ құямын.
Қайырмасы:
Бастаңғы, бастаңғы
Көршілерді жиямын.
Бәрін тегіс жиямын
Дастарқанды жаямын.
Дәмді құймақ құямын.
Дастарқанға қоямыз,
Құймақтан жеп тоямыз
Жақсы кәде- бастанғы,
Жинайтын бар достарды.
Қайырмасы:
Бастаңғы,бастаңғы
Жақсы кәде – бастаңғы,
Мағыналы, астарлы
Жинайтын бар достарды,
Жақсы кәде – бастаңғы.
75
ТЫҢДА МЕНІ, ДОСТАРЫМ
Сөзі Абайдікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Буынсыз тілің,
Буулы сөзің,
Әсерлі адам ұғлына.
Кісінің сөзін
Ұққыш-ақ өзің,
Қисығын түзеп тұғырға.
Сезімпаз көңіл,
Жылы бір жүрек
Таппадым деп түңілмес.
Ақылды бір дос,
Керек-ақ маған
Ойы мен тілі бөлінбес.
Буынсыз тілің,
Буулы сөзің,
Әсерлі адам ұғлына.
Кісінің сөзін
Ұққыш-ақ өзің
Қисығын түзеп тұғырға.
76
ДОСТАР ҚҰШАҒЫНДА
Сөзі С. Жиенбаевтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Қасымда бүгін достарым менің,
Құшағым толы қырмызы гүлдер.
Толқиды жаным, аспаным кеңіп,
Арайлы таңдар, қызықты күндер.
Қайырмасы:
Кел, жан достарым,
Мен бір ән бастадым.
Келеді көктем, келеді жаздар
Қырларға балғын гүлдерін алып.
Тұрады сәуле көңілде маздап,
Жатса да зулап күндерім ағып.
Қайырмасы.
Аспаным нұрын төгеді көктен,
Күтеді қызық тандарым алда.
Құшағы жалын, көңілі көктем –
Өздерің барда – арманым бар ма?!
Қайырмасы.
77
ДОС БОЛАЙЫҚ БӘРІМІЗ
Сөзі Х.Талғаровтікі
Әні И.Нүсіпбаевтікі
Әрқашан дос біргеміз,
Ажырас іргеміз.
Ілгері жүріңдер,
Достық жырын біліңдер.
Ту ғып ұстап бірлікті
Еңбекті сүйіңдер.
Қайырмасы:
Дос болайық, бәріміз
Жарасып тұр әніміз.
Тыныштықты сақтаймыз,
Атсын күліп таңымыз!
Қайраттанып қарышта,
Озып шыққын жарыста.
Батыл бас, жас ұлан,
Самға биік алысқа.
Жұлдыздарға, ғарышқа,
Бойда күш тасыған.
Қайырмасы.
Отан – біздің панамыз,
Аман жүрсін анамыз.
Нұрлы күн сөнбесін,
Бақыт болып жанамыз.
Жарық біздің санамыз,
Қара бұлт төнбесін.
Қайырмасы.
78
79
КӨКТӨБЕ КЕШІ
Сөзі Н.Әлімқұловтікі
Әні А.Еспаевтікі
Жүрші құрбым, Көктөбеге барайық,
Кеудемізге қырдың гүлін тағайық.
Алатаудың саясында сайрандап,
Алматыға тамашалап қарайық.
Алаулайды гүлдің әсем шоқтары,
Шарықтайды жастық шақтың шатты әні.
Астананың жұлдызындай аспанда,
Жарқырайды Көктөбенің оттары.
Аспалы жол жақындатты төбені,
Асқар таулар төбемізден төнеді.
Көңіл шалқып, қанат бітіп қиялға,
Алматыға қарай бергің келеді.
Байтақ жердің бетінде де, көкте де,
Дәл осындай сырлы, сұлу жоқ төбе.
Армандастар, замандастар табысқан,
Осы болар «жер ортасы – Көктөбе».
80
ҚАРЛЫҒАШЫМ
Сөзі Ә.Дүйсенбиевтікі
Әні Ә.Бейсеуовтікі
Қарлығашым, қарлығашым,
Табиғаттың еркесі.
Қарлығашым, жан сырласым,
Самға туған жер төсін.
Қайырмасы:
Шырқа биік, шырқа биік,
Ақ ниетті адал дос.
Қалықтаған, шарықтаған,
Әуеніңді маған қос.
Қақ қанатты, қарлығашым,
Сен бармаған дала бар.
Қанатыңа хат жазамын,
Қалқатайға ала бар.
Қайырмасы.
Қайта ұшып кел, қарлығашым,
Сен шығарма мені естен.
Бәйтеректің басына шық,
Қалқашым боп елесте.
Қайырмасы.
Қарлығашым, қарлығашым,
Сұлу әнге сала кел.
Досың сенің сарылмасын,
Жақсы хабар ала кел.
Қайырмасы.
81
АҚША ҚАР
Сөзі Ж.Смақовтікі
Айнала аппақ ақша қар –
Ауыл-аймақ оранған.
Біз емес желден жасқанар,
Қорықпаймыз бораннан.
Боран күні бәріміз
Мал қораға барамыз,
Бұзауханым тоңбайды,
Жылы, жайлы қорамыз.
Бұзауханым тоңбайды,
Жылы, жайлы қорамыз.
Көк балауса шөптері
Алдына жемін қоямыз.
Әукешім сүтті көп беріп
Балқаймаққа тоямыз.
82
КӨКТЕМ
Сөзі Қ.Сыдықовтікі
Әні А. Жайымовтікі
Көктем келіп шуақты,
Балаларды қуантты.
Алақай-ау, алақай!
Құстар сайрап,
Бақтар жайнап гүл атты.
Ля-ля-ля-ля, ля-ля-ля-ля
Құстар сайрап,
Бақтар жайнап гүл атты.
Дала гүлге толыпты,
Аққу көлге қоныпты.
Алақай-ау, алақай!
Көктем қандай,
Көктем қандай көрікті
Ля-ля-ля-ля, ля-ля-ля-ля
Көктем қандай,
Көктем қандай көрікті.
83
НЕ ДЕГЕН КЕРЕМЕТ КҮН!
Сөзі М.Мақатаевтікі
Әні Т.Шапайдікі
Не деген керемет күн!
Жаныңа бәрі даяр не керектің.
Көрінеді гүлдердің бүр жарғаны,
Естіледі ұшқаны көбелектің,
Не деген керемет күн!
Естіледі бал-ара нәр сорғаны,
Бармақтай балапан құс ән салғаны,
Бәрін де кеудесіне қондырып ап,
Дала бір рахатта
Дел-сал жаны.
Таулардың самал ессе балағынан,
Гүлдер тұр үзірлердей сабағынан.
Шартарапта шауып жүр нұр мен шуақ,
Шашырап күннің алтын табағынан.
Сусындап көк аспанның шанағынан,
Шарықтап шанырауда ана-қыран.
Ару-жер өз дидарын көріп жатыр,
Мөп-мөлдір тұнық көктің жанарынан.
Не деген керемет күн!
Кейпіне елітесің төңіректің,
Қаласа мына жатқан сәби дүние,
Келеді өміріңді бере кеткің!
84
КӨКТЕМ
Сөзі Т. Исабековтікі
Әні Д. Гусинцовтікі
Көктемге еріп құс келді,
Әнге бөлеп даланы.
Өлкем ерек түске енді,
Киінгендей жаңаны.
Тырна келді тыраулап,
Көк аспанда тізіліп.
Көк майсада жүр аунап,
Бала біткен қызығып.
Алма, өрік ағашы,
Әдемі алқа таққандай.
Көк өзеннің жағасы,
Думандатып жатқандай.
85
КӨКТЕМ
Сөзі Қ.Аманжоловтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Сансыз көктем сұңқылдап,
Көктем келді ертелеп:
Нәзік үнмен сыңқылдап,
Бұйра бұлақ еркелеп.
Қайырмасы:
Асау өзен арқырап,
Асқар таудан дүркіреп.
Айдын жатыр жарқырап,
Алдыдала бір түлеп.
Асқар таудың басына.
Көкте бұлттар күркіреп,
Жерге төкті өрмегін.
Жауды жаңбыр сіркіреп,
Мейірленіп жерге күн.
Қайырмасы:
Көктем күйін бастады
Өз өнерін асыра:
Қысты қуып тастады
Асқар таудың басына.
86
ҚОС ҚАРЛЫҒАШ
Сөзі Б.Әліқұловтікі
Әні М.Рахманқұловтікі
Шаттық қосып менің көңіл-күйіме,
Қос қарлығаш ұя салды үйіме.
Жұбын жазбай қайта келген жарасып,
Екеуіне қарап тұрмын сүйіне.
Жылда осындай жарастықпен келіңдер,
Есігімнен емін-еркін еніңдер.
Адамзаттың асыл досы титтей құс,
Адалдықтың дәнекері едіңдер.
Адалдыққа әркім достық танытпақ,
Адалдықты жырлайды әлі сан ұрпақ.
Жақсылықтың жаршысы боп әрдайым,
Ұшыңдаршы көгімізде қалықтап.
2 рет
2 рет
2 рет
87
КӨБЕЛЕК
Сөзі А.Сәрсектікі
Әні М.Рахманқұловтікі
Мен тимеймін жасқанба,
Дос болйық көбелек.
Ұйқыңды сен ашқанда,
Гүлдейсің сен керемет.
Қайырмасы:
Даласындай көктемнің,
Баласындай көк белдің.
Кел көбелек, көбелек,
Гүлдерімді көре кет,
Жайнап тұрған бақшамда,
Гүлдерімді тере кет.
Тұтқиылдан састыра,
Жаңбыр жауса себелеп.
Тақиямның астына,
Тығыла ғой көбелек.
Қайырмасы.
2 рет
88
КӨКТЕМ ПОЛЬКАСЫ
Сөзі Б.Әлімқұловтікі
Әні М.Рахманқұловтікі
Дала жайнап көктемде,
Құстар ұшып жеткнде.
Жадырайды жанымыз,
Жібек самал өпкенде.
Қайырмасы:
Гүл тереміз қырдан,
Көңіл толып нұрға.
Қарсы аламыз көктемді,
Қуанышпен жылда.
Өзен-көлге барамыз,
Суға қармақ саламыз.
Достығымыз жарасып,
Шаттанып бір қаламыз.
Қайырмасы.
Түрлендіріп өңірді,
Көктен шуақ төгілді.
Асыр салып ойнаймыз,
Ән-жыр айтып көңілді.
Қайырмасы.
89
БОЗТОРҒАЙЫМ
Сөзі. Б.Тәжібаевтікі
Әні Е.Хасанғалиевтікі
Тіршілікте айнымасқа тағдыр қосқан
Құс едің ғой – кең далаға бауыр басқан
Аяздарда тоңбайсың ба, бозторғайым
Жылы ұяңа қонбайсың ба, бозторғайым!
Даланы мен де
Сүйемін сендей
Бауырмал, құсым!
Назыңнан әсем
Сазыңнан әсем
Жаңылма, құсым!
Тауқымет тартып
Торықпа, жаным
Қорықпа, жаным
Құшағымды ашып
Кеудеме басып
Берейін жалын!
Тіршілікте айнымасқа тағдыр қосқан
Құс едің ғой – кең далаға бауыр басқан
Аяздарда тоңбайсың ба, бозторғайым
Жылы ұяңа қонбайсың ба, бозторғайым!
90
ЖАУҚАЗЫН
Сөзі М. Мұсағитовтікі
Әні Қ. Сәтиевтікі
Ән салайық, келіңдер,
Жырдан моншақ теріңдер.
Көтерейік көңілді
Мың бұралып билеңдер.
Күй айналған бой баурап,
Бізбен қатар жүр ойнап.
Ортамызға жауқазын
Келді бүгін сый арнап.
Бала, бала балдырған,
Бұлбұл құстай ән салған.
Бала, бала балдырған,
Жауқазындай жайнаған.
Өнер өрге самғасын,
Жас қанатың талмасын.
Мерекеміз мерейлі
Қуанышпен жалғасып.
Қаймалаған халайық
Сайысқа ат салайық.
Жауқазынның бөбегін
Ортамызға салайық.
Бала, бала балдырған,
Бұлбұл құстай ән салған.
Бала, бала балдырған,
Жауқазындай жайнаған.
91
САРЖАЙЛАУ
Сөзі М.Мақатаевтікі
Әні Н.Тілендиевтікі
Жазира, жасыл кілем өрнектеген
Туған жерге, дариға, жер жетпеген!
Кең өлкем, әлдилей бер сен деп келем
Аңсап келем, сағынып, шөлдеп келем
Қайырмасы:
Саумал бұлақ – балдай дәрім
Салқын самал – баурайларың
Саялаған, беу, туған жер
Сағындырған, Саржайлауым
Армысың, ата-қоныс, жасыл мекен!
Ұланыңмын, мен сенің қасыңда өтем
Басқаның жерұйығын неғылайын
Жерұйығы өзімнің қасымда екен!
Қайырмасы.
Жадырап, жұтайыншы тау самалын
Осы еді ғой сағынып аңсағаным
Гүлдерім, шыршаларым, аршаларым
Бәріңе арнап мен бүгін ән саламын
Қайырмасы.
Жанымды жырға бөлеп таң атырған
Әкем едің ақ таңда жаратылған
Төліңнен айналайын жаңа туған!
Айналайын еліңнен дара тұрған!
Қайырмасы.
92
ТАУ ГҮЛІ
Сөзі С. Тұрғынбековтікі
Әні Ә.Телғозиевтікі
Таудың гүлі қол бұлғайды алыстан,
Маған сәлем жеткізгендей ғарыштан.
Сол бір сәтті, сол бір сәтті, сәулешім,
Түседі еске алғашқы күн танысқан.
Қайырмасы:
Табындырған тау гүлім,
Сағындырған тау гүлім.
Тілейтінім – өзіңнің
Есендігің, саулығың.
Таудың гүлі сонда маған сыр айтқан,
Таудың түні тұнжыратқан, мұңайтқан.
Таудың селі сырғып аққан сәтінде,
Таудың желі көңілімді жұбатқан.
Қайырмасы.
Таудың гүлі суықтарға тоңбаған,
Таудың гүлі бал бұлаққа қанбаған.
Қол жетпейтін, көз жетпейтін қияда,
Таудың гүлі желбіреу бір мәңгі аман.
Қайырмасы.
93
ҚҰЛЫНШАҒЫМ – ҚҰНДЫЗЫМ
Әні С.Жүнісовтікі
Сөзі Ә.Тәжібаевтікі
Құлыншағым кұндызым,
Құлдырайды шабады.
Жылтылдаған жұлдызым,
Кұстай канат қағады.
Қайырмасы:
Еміренсе енесі,
Құлыншағым келеді.
Жұп-жұмыр боп денесі,
Бауырына енеді.
Еміп, алып мамасын,
Тағы қайта жөнеді.
Алаңдатып анасын,
Көлеңкесін тебеді.
Қайырмасы.
Құлыншағым – құндызым,
Құлдырайды шабады.
Жылтылдаған жұлдызым,
Құстай қанат қағады.
Қайырмасы.
94
ҚОШ КЕЛДІҢ, КӨКТЕМ
Әні Л.Мельникованікі
Сөзі Н.Әлімқұловтікі
Күн нұрын сепкен,
Жер жылып, кепкен,
Тал бүршік төккен
Көңілді көктем.
Қайырмасы:
Қош келдің, ән салдық,
Қуанып қарсы алдық,
Қош келдің, ән салдық,
«Бестікпен» қарсы алдық.
Жібектей леппен,
Алмадай беттен.
Біздерді өпкен
Көрікті көктем.
Қайырмасы.
95
САНДУҒАШЫМ, КАРЛЫҒАШЫМ
Сөзі Н.Әлімқұловтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Көктемнің күні күлгенде
Арман құсым келді – сандуғашым.
Бопасын жарды гүлдер де –
Ормандарым қалай жаңғырмасын.
Қайырмасы:
Сандуғашым, сайрай бер,
Қарлығашым, шарлай бер!
Арман құсым, адал құсым,
Сайра, шарла!
Әлемді шарлап келдің бе,
Арман құсым менің – сандуғашым?!
Достарға сәлем бердің бе,
Адал құсым менің – қарлығашым?!
Қайырмасы.
Жыл сайын тыңдап қос үнді
Бас иіп сендерді қарсы алайын.
Аймалап махаббатымды
Қосылып сендерге ән салайын.
Қайырмасы:
Сандуғашым, сайрай бер,
Қарлыгашым, шарлай бер.
Арман құстар, адал құстар,
Сайра, самға.
96
СҰР ҚОЯН
Сөзі Т.Бердияровтікі
Әні К.Қуатбаевтікі
Ұзын құлақ сұр қоян
Естіп қалып сыбдырды,
Ойлы қырлы жерлермен
Ытқып, ытқып жүгірді.
Қара еді артына,
Қиығына сап көзінің.
Келе жатқан томпаңдап
Көжегі екен өзінің.
2 рет
2 рет
97
ТӨЛДЕР
Сөзі Ж.Өмірбековтікі
Әні Б.Ғизатовтікі
Қошақаны қойдың,
Қайда қалып қойдың?
Бұлтиып тұр бүйірің,
Қай өрістен тойдың?
Секең-секең, ей, лақ,
Жүрмін саған кейіп-ақ.
Тыныш тапсаң болмай ма,
Секірмей-ақ кей уақ!
Томпаң-томпаң торай,
Даусыңның зоры-ай!
Дөкей болып қаласың,
Толысымен он ай.
Ботақаны нардың,
Жарға неге бардың?
Тілерсегің дірілдеп,
Секіре алмай қалдың!
2 рет
2 рет
2 рет
2 рет
98
ЖАЗ КЕЛЕДІ, АЛАҚАЙ!
Халық әні
Балақай-ау, балақай,
Жаз келеді-ау, алақай!
Жалаң аяқ жүреміз,
Балақты да түреміз,
Көлден балық сүземіз,
Жалтылдатып тіземіз.
Балақай-ау, балақай,
Жаз келеді-ау, алақай!
Сайдан жидек тереміз,
Сан қызықты көреміз.
Алтыбақан тебеміз,
Тау мен тасты кеземіз.
99
ТАБИҒАТ – АНАМЫЗ
Сөзі Н.Жанаевтікі
Әні С.Қарапаевтікі
Табиғат ол анамыз,
Табиғатқа баламыз.
Құшағында ойнаймыз,
Шаттық әнге саламыз.
Қайырмасы:
Жазда аралап тауын да,
Барамыз біз бауына.
Өзеніне шомылып,
Жүгіреміз жауында.
Қыста мәз боп қаламыз,
Сырғанауға барамыз.
Шымырлаған аязда,
Зымырайды шанамыз.
Қайырмасы.
100
ЖАС СПОРТШЫЛАР ӘНІ
Сөзі Т. Молдағалиевтікі
Әні Н. Тілендиевтікі
Біз жас ұлан қол созамыз арманға,
Алдымызда бақыт барда, таң барда.
Қуанамыз, ән саламыз бәріміз,
Балалаықтың оты лаулап жанғанда.
Қайырмасы:
Көлде жүзіп, тау аралап,
Жарысамыз желменен.
Жас ұландар, біздің жолдар,
Қияларға өрлеген.
Шынығамыз, өрмелейміз шың-құзға,
Келешектің кілті бізде-ұл-қызда.
Ертең үйден аттанамыз алысқа,
Ертең сапар шегеміз біз жұлдызға.
Достар, достар туған жерді арала,
Туған өлке құшақ жайған жан ана.
Жол шақырса жолың болсын әрқашан,
Жол шақырса алды-артыңа қарама.
101
АҚБҰЛАҚ
Сөзі, әні Б.Тәжібаевтікі
Күндіз-түні бір тынбай,
Дала кезген шапқылап.
Құмар едім өзіңе
Бала кезден, Ақбұлақ.
Әнге бөлеп маңайды,
Асып-тасып жатасын.
Ақ моншақтан аспанға
Шашу шашып жатасың.
Сенің келіп жағаңнан
Анам талай су алған,
Сенің келіп жағаңнан
Әкем атын суарған.
Айналайын, Ақбұлақ,
Асыр салғам жағаңда,
Сенен артық өлкені
Бұл әлемнен табам ба!
Арудайын еркелеп,
Мың бұралған, Ақбұлақ,
Айдын көктен ғашық боп
Күнді ұрлаған, Ақбұлақ.
Сен болмасаң қыр гүлі
Ашылмайды, Ақбұлақ.
Саған деген құмарым
Басылмайды, Ақбұлақ!
Сенің келіп жағаңнан
Анам талай су алған,
Сенің келіп жағаңнан
Әкем атын суарған.
Айналайын, Ақбұлақ,
Асыр салғам жағаңда
Сенен артық өлкені
Бұл әлемнен табам ба!
Шексіз жатқан жерімді
102
Сүйіп келіп жатасың,
Бойындағы барыңды
Үйіп беріп жатасың.
Тынбай кезсем даламның
Атырабын, Ақбұлақ,
Тұнығыңа ойымды
Батырамын, Ақбұлақ.
Сенің келіп жағаңнан
Анам талай су алған,
Сенің келіп жағаңнан
Әкем атын суарған.
Айналайын, Ақбұлақ,
Асыр салғам жағаңда
Сенен артық өлкені
Бұл әлемнен табам ба!
103
НАУРЫЗ-ДУМАН
Сөзі М. Мақатаевтікі
Әні Т. Сарыбаевтікі
Наурыз айы туғанда,
Той болушы еді бұл маңда.
Сақталушы еді сыбаға,
Сапарға кеткен ұлдарға,
Наурыз айы туғанда.
Наурыз, наурыз, күн игі!
Күні игі жердің – түрі игі.
Бауыры жылып науат-қар,
Бабымен ғана жібиді.
Шашылып ырыс шанақтан,
Шақырып бір үй бір үйді,
Шаттанушы еді бір игі.
Осынау игі кең жерге,
Наурыз айы келгенде,
Наурыз тойын бергенде,
Көрмегендер де – арманда,
Арманда – оны көрген де.
Келіп ем өмір – орманға,
Наурыз айы келгенде.
104
БАЛБҰЛАҚ
Сөзі М. Жаманбалиевтікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Сылдыр-сылдыр сылдырап,
Мөлдір бұлақ ағады.
Былдыр-былдыр бал құрақ,
Көмкереді жағаны.
Балғын-балғын балалар,
Саялайды құрақта.
Отырады жағада,
Шомылады бұлаққа.
Күнде келіп апам да,
Мөлдіреген су алып.
Тұнығынан шопан да,
Тұрады қой суарып.
Түрлі-түрлі, не түрлі,
Бар-ау қызық мінезі.
Еліктейтін секілді
Адамға да бұл өзі.
Тайызынан су алса,
Лайлана қалады.
Тереңінен су алса,
Күлім-күлім қағады.
105
106
АЙНАЛАЙЫН
Сөзі М.Шахановтікі
Әні Е.Хасанғалиевтікі
Өзің едің тірегім де,
Жыр боп тұндың жүрегімде...
Сені мендей түсінетін,
Кім бар екен бұл әлемде?
Қайырмасы:
Жарқын құшақ жайған айым,
Ниетіңе сай болайын.
Мені сүйген жүрегіңнің
Лүпілінен айналайын.
Әнің әнге жалғассын деп
Келеді арман алға сүйреп.
Менің кемем өрге жүзсе,
Сен қуандың алғаш рет.
Қайырмасы.
Саған мәңгі борыштармын,
Көңіліме қоныстандың,
Азаматтық ажарыңа,
Мақтау айтсам намыстандың.
Қайырмасы.
107
АҚ БАНТИК
Сөзі М.Шахановтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Балауса қыз едің бір кезде,
Шашыңа ақ бантик байлаған.
Өзгеріп кетіпсің бұл кезде,
Көркіңе көз тастап ойланам.
Қайырмасы:
Нұрлы бейнең таңдай жарқын,
Арманысың қандай жанның.
Шынарым-ай,
Сен, мөлдірсің, еркем,
Тау бұлағындай.
Жол жатыр шақырып алдыңда,
Өмір тұр ұсынып шаттығын.
Білмеймін, бой жетіп қалдың ба,
Шашыңда ақ бантик жоқ бүгін.
Қайырмасы.
Жылдардың еркіне бағындың,
Жылдарға қол сөздың, жан құрбым.
Белгісін балалық шағыңның
Айтшы сен, қай жерде қалдырдың.
Қайырмасы.
108
АНА ТУРАЛЫ ЖЫР
Сөзі Ғ.Қайырбековтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Әлемнің жарығын сыйладың сен маған.
Даланың әр гүлін жинадың сен маған.
Сен бердің құстардың қанатын самғаған,
Балалық құштарым өзіңе арнаған.
Қайырмасы:
Әлдилеп, аялап, өсірген жемісің,
Самал жел, сая бақ құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемдей көзіңнен танимын.
Өтеуге борышың, анашым, жан сырым.
Іздедім сен үшін әлемнің асылын.
Әлемнің байлығын сыйлар ем, кеш мені,
Сыйлар ем ай, күнін, қолыма түспеді.
Қайырмасы.
Ете гөр қанағат, әзірге берерім,
Балалық махаббат, балалық жүрегім.
Бол риза анашым, қолдағы осы бар,
Өзіңе арнаған әнімді қосып ал.
Қайырмасы.
109
АНАҒА СӘЛЕМ
Сөзі О.Иманалиевтікі
Әні Е.Хасанғалиевтікі
Мереке күніңмен қарсы алам өзіңді.
Сәбилік үніммен арнаймын сөзімді.
Көргенше алаңмын, аңсаймын толғанам.
Қабыл ал, балаңның сәлемін жолдаған.
Бөбегің оянса ұйқыдан мың тұрдың,
Гүліңмен балауса көктемдей құлпырдың.
Аялап алақан, әлпештеп өсірген.
Аяулы жан апам қатемді кешірген.
Сырымды ұғатын өзіңсің қуатым.
Күнімсің шығатын, айымсың туатын.
Көргенше алаңмын, аңсаймын, толғанам.
Қабыл ал, балаңның сәлемін жолдаған.
110
ҚАРЛЫҒАШ
Сөзі И.Матақовтікі
Әні А.Жұбановтікі
Қарлығаш әннің аты жырымды айтам,
Сүйген жар, сүйіскен дос сырымды айтам, Қарлығаш!
Айныма, асыл сәулем берген серттен,
Мен сендік, сен менікі шынымды айтам, Қарлығаш!
Қайырмасы:
Құралай көз, қолаң шаш,
Алма мойын, қиғаш қас,
Сүйген сәулем, Қарлығаш.
Ақ тамақ, қиылған қас, жазық маңдай,
Әдемі ақша бетің жауған қардай, Қарлығаш!
Жайдары еркелеген жарқын мінез,
Жарқ етсең, жадыратар жаққан шамдай, Қарлығаш.
Қайырмасы:
Құралай көз, қолаң шаш,
Алма мойын, қиғаш қас,
Сүйген сәулем, Қарлығаш.
111
ҚОРҒАУШЫМ СЕН
Сөзі Т.Молдағалиевтікі
Әні Е.Хасанғалиевтікі
Мәңгілік тәңіріміз,
Өзіңмен өміріміз.
О, Жаратқан, қолдаушымыз,
Қолдаушымыз – қорғаушымыз.
О, Жаратқан, тірлігіміз,
Тірлігіміз, бірлігіміз.
Қайырмасы:
Табынар тәңіріміз
Жап-жарық жұлдыз.
О, Жаратқан, жан иеміз
Басымызды және иеміз.
Табынар тәңіріміз
Жап-жарық жұлдыз.
О, Жаратқан, жан иеміз
Басымызды және иеміз.
112
КӨЗІМНІҢ ҚАРАСЫ
Абай
Көзімнің қарасы,
Көңілімнің санасы.
Бітпейді іштегі
Ғашықтың жарасы.
Жылайын, жырлайын,
Ағызып көз майын.
Айтуға келгенде
Қалқаға сөз дайын.
113
АНАМНЫҢ ТІЛІ – АЯУЛЫ ҮНІ
Сөзі Ш. Смаханұлынікі
Әні Ә. Тыналиевтікі
Өмірге келдім,
Анамды көрдім,
Деді ол: жаным,
Арайлы таңым.
Самал боп желпіп,
Жырымен ертіп,
Үйретті тынбай
Бал тілін, әнін.
Қайырмасы:
Анамның тілі – айбыным менің,
Анамның тілі – ай-күнім менің!
Сүйемін байтақ елімді туған,
Сүйемін мәңгі – өмірді думан.
Мектепке келдім,
Ұстазды көрдім,
Тыңдадым сөзін
Табынып, сүйіп.
Анамның тілі,
Аяулы үні
Жүрекке нұрын
Жіберді құйып.
Қайырмасы.
114
АҚ МАМАМ
Сөзі Ә.Дүйсенбиевтікі
Әні Ә.Бейсеуовтікі
Ел жатқанда жатпаған,
Мен деп тыным таппаған.
Бақыты үшін баланың,
Аман-сау бол,ақ мамам.
Қайырмасы:
Күлімдеген көзіңнен,
Күн мейірімі сезілген.
Бұл жалғанда балаға,
Жақын жан жоқ өзіңнен.
Өзің маған мият күн,
Сен деп таңым жиі атты.
Ақ мамамның айқайы.
«Айналайын» сияқты.
Қайырмасы.
Қуат беріп құшағың
Қанат бітіп ұшамын
Естіртемін алып кеп
Ел білмейтін құс әнін
Қайырмасы.
Көрсетемін күллі елді
Жарық етем түндерді
Өсіріп мен сыйлаймын
Жұрт көрмеген гүлдерді
115
АҚ МАМАМ!
Сөзі Ф.Оңғарсынованікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Еркелесем, күлімдейті,
Ұрысқаны білінбейтін.
Маңдайымнан иіскеп мені,
«Құлыншағым, күнім» – дейтін.
Әлемдегі ақылды адам,
Бәрінен сол жақын маған.
Ол жанымда жүрсе, мен де,
Батырларша батылданам.
Жамандықтан сақтандырып,
Жақсы ісімді мақтан қылып.
Мәпелеген ақ мамамды,
Жүрсен деймін шаттандырып.
116
ДАУЫСЫҢНАН АЙНАЛАЙЫН
Сөзі Ш.Сариевтікі
Әні В.Питерцевтікі
Өмірге мынау тамсандым,
Әуенмен таңды қарсы алдым,
Әлемді әуен тербетіп,
Бұлбұлмен бірге ән салдым.
Қайырмасы:
Күнің мен айың болайын,
Үніңе сай болайын,
Көктегі бұлтқа жеткен,
Дауысыңнан айналайын.
Әуелеп әнім жырлайды,
Қуаныш кейде бір қайғы,
Сылдырап аққан ақ бұлақ
Біздермен бірге шырқайды.
Қайырмасы.
Әлемге мынау жар салған,
Жүректе жатыр қанша арман,
Қосылып бізбен әлемге,
Құстар да бірге ән салған.
Қайырмасы.
Дүние қандай қарашы,
Адамның біз де баласы,
Біздермен берге шырқаған,
Қазақтың гүлді даласы.
Қайырмасы.
117
АСЫЛ АНА
Сөзі А.Нәріков пен М. Нұрхановтікі
Әні Ә. Сүлейменовтікі
Суытпаған бозторғайдай ұясын,
Жүрегіме жылуыңды құясың.
Кенже балаң келді өзіңді сағынып,
Аман жүрші, соның өзі сый асыл.
Аналардың ақ сүтінен нәр алған,
Аналардың үмітінен жаралған.
Сәби едік, енді қазір ер жеттік,
Жүректерде биік мақсат, бар арман.
Сен туған жер бақша менен бау ма екен,
Ана, өзіңдей бақытты жан бар ма екен?
Ержетсем де еркелегім келіп тұр,
Балалық кез қай жерлерде қалды екен.
Аналардың ақ сүтінен нәр алған,
Аналардың үмітінен жаралған.
Сәби едік, енді қазір ер жеттік,
Жүректерде биік мақсат, бар арман.
Жаның мөлдір жанарындай ботаның,
Мейіріміңді мәңгі әнге қосамын.
Кенже балаң сенсіз қалай тұра алар,
Сағынышпен мен жолыңды тосамын.
Аналардың ақ сүтінен нәр алған,
Аналардың үмітінен жаралған.
Сәби едік, енді қазір ер жеттік,
Жүректерде биік мақсат, бар арман.
118
АНАШЫМ
Сөзі Қ.Жұмағалиевтікі
Әні М.Омаровтікі
Шет жүрсем – сағынарым,
Жабықсам – шағынарым,
Анашым, бір өзіңсің –
Табынарым.
Анашым, шалқып күлсең,
Алдымда ұзақ жүрсең,
Жүрегім жыр толғайды,
Көңілім ортаймайды,
Анасы бар адамдар
Ешқашан қартаймайды.
Ұшырған сұңқарыңмын,
Қияға шырқарыңмың,
Бәйгеге өзің қосқан
Тұлпарыңмын.
Анашым, шалқып күлсең,
Алдымда ұзақ жүрсең,
Жүрегім жыр толғайды,
Көңілім ортаймайды,
Анасы бар адамдар
Ешқашан қартаймайды.
Қорғаным – өзің деймін,
Жан дауа – сөзің деймін,
Анашым, сені ойласам
Көз ілмеймін...
Анашым, шалқып күлсең,
Алдымда ұзақ жүрсең,
Жүрегім жыр толғайды,
Көңілім ортаймайды,
Анасы бар адамдар
Ешқашан қартаймайды.
119
АРДАҚТЫ АҒА
Сөзі Қ.Мырзалиевтікі
Әні Б.Жұманиязовтікі
Белгілі есімің,
Бауырмал ағасың.
Көңілдің есігін
Күй болып қағасың.
Қашанда жақсыға
Құшағың жаясын,
Аязда – ақ шуақ,
Аптапта – саясың.
Аязда – ақ шуақ,
Аптапта – саясың.
Тулайды жүрегің
Тасытып қаныңды.
Жұрт үшін жүресің
Қинап-ақ жаныңдыү
Біреудің қайғысын
Қайғыңдай көресің.
Халықтың алғысын
Гүліндей тересің.
Халықтың алғысын
Гүліндей тересің.
Кең көңіл даладай
Бересін қол ұшын.
Бір туған ағадай
Сыйлаймыз сол үшін!
Жақсылық кезінде
Жырға да сымбат қойғ
Бұл өмір өзіңдей
Жандармен қымбат қой.
Бұл өмір өзіңдей
Жандармен қымбат қой.
120
ӘЖЕ ТУРАЛЫ ӘН
Сөзі Қ. Мырзалиевтікі
Әні Н.Тілендиевтікі
Асыл әжем, ғасыр әжем аңсаған,
Сағынышым – сары ормандай самсаған.
Әке болып жүргенімді ұмытып,
Әлі күнге еркелеймін мен саған.
Құлыңдаймын асыр салған аңғарда,
Қозындаймын ойнақтаған албарда.
Өзің барда қысылмаймын күлуге,
Жылауға да қысылмаймын сен барда.
Мен өзіңнен қабылдаппын сүюді,
Мен өзіңнен қабылдаппын күюді.
Сенің жаның жүрегіме ораулы,
Менің жаным жаулығыңа түюлі.
Тұра тұршы түзелгенше бұзығың,
Жүре тұршы жалғанғанда үзігің.
Маған дәулет неге керек, ақ әже-ау,
Өзің бірге көре алмасаң қызығын?!
121
ӘНШІ ДАУСЫ
Сөзі Ғ.Қайырбековтікі
Әні Ғ.Құрманғалиевтікі
Ал, әнші, көмекейден құй бұлақты,
Қиқу салып мінгендей жүйрік атты.
Ән тұлпары құлдидан ылдилай шап,
Бауырыңа бас домбыра бал бармақты.
Ел сусынын қандыра,
Саңқылда сен домбыра,
Қызыл тілмен жарысып,
Бұлдыр қақсын домбыра.
Елімнің әнге қосып салтанатын,
Көмекейден күн бүгін бал таматын.
Рахаттың көгінде самал ессін,
Қаққан кезде сусылдап ән қанатын.
Шырқа даусым, шарықта,
Шық биікке қалықта,
Ел көңілі ән мен би,
Ел көңілі сауықта.
122
ӘКЕМ-ӘНІМ
Сөзі О.Сүттібаевтікі
Әні Ә.Сулейменовтікі
Ұшырдың баптап ұядан,
Кетпейсің ойдан, қиялдан.
Арманға биік қол созсам –
Тұрасың демеп жиі алдан.
Қайырмасы:
Көңілім бүгін алаңды.
Күттің бе, әке, балаңды?
Шаттықпен жарқын тойыңа
Сыйлаймын сазды бұл әнді.
Шаттықпен жарқын тойыңа
Сыйлаймын сазды бұл әнді.
Адалдық әр кез көксеген,
Үйрендім, әке, тек сенен.
Ардақтап өтем мәңгілік,
Ғұмырда жалғыз жетсе дем.
Қайырмасы.
Жүректі тербеп күй сынды,
Биікке ұшсам сүйсіндің.
Мойныңа көптен асылмай,
Сағындым, әке, иісіңді.
Қайырмасы.
123
ӘКЕ ТУРАЛЫ ЖЫР
Сөзі М.Шахановтікі
Әні Н.Тілендиевтікі
Жас едім, өмірге еркін бойламаған,
Күні ертең не боларын ойламаған.
Шарықтап кетсем дағы қанат қағып,
Өзіңдей қамқор әке қайда маған?
Жан әке, шертіп сезіп домбырасын,
Кеудемді қуанышқа толтырасың.
Арманның асқарына құлаш ұрсам,
Алдымда асқар тау боп сен тұрасың.
Бұл күнде мен де өзеннің арнасымын,
Кім мөлдір болса соның жолдасымын.
Қуан сен, қуана бер, әкетайым,
Мен сенің өміріңнің жалғасымын!
2 рет
2 рет
2 рет
124
БАЛА ТІЛЕГІ
Сөзі М. Дәуренбековтікі
Әні Қ. Сәтиевтікі
Әке, туған күніңмен,
Құттықтаймын бүгін мен.
Бір ән салып берейін,
Балдан тәтті тіліммен.
Шаттанасын ұлым деп, нұрым деп, күнім деп.
Мақтанасын дүрілдеп, маған күлімдеп.
Бізді ойлайсын, білемін,
Лүпіл қағып жүрегің.
Аман жүрші әрқашан,
Бұл – балалық тілегім.
Шаттанасын ұлым деп, нұрым деп, күнім деп.
Мақтанасын дүрілдеп, маған күлімдеп.
Жас қанатым талмасын,
Алысқа ұшып самғасын.
Ауруыңды жазамын,
Мен дәрігер болғасын.
Шаттанасын ұлым деп, нұрым деп, күнім деп.
Мақтанасын дүрілдеп, маған күлімдеп.
125
МАХАББАТ – БАҚЫТ БАСТАУЫ
Сөзі А.Беляевтікі
Әні Б.Қажымұқановтікі
Жолдас керек әр жанға,
Мақсат керек бір биік.
Тұманы мол жалғанда
Тұрмайды ма нұр құйып!
Сылдыр сөз бен күлкіңе,
Жете алмайсың мұратқа,
Адасасың іркілген,
Арман жаңа жырақта.
Адасасың іркілген,
Арман жаңа жырақта.
Қайырмасы:
Мақсат бойға күш берер,
Жақсы жырдай
Ойыңда оғыс кепес.
Адалдыққа жүгін де,
Жазықсызды қолда,
Мақсат жеңер түбінде.
Сол жырақты межелеп,
Жұмса қайрат күшіңді.
Жатпайды ешкім елеп сені.
Кез-келгенге жүгінбе,
Өзің ұмтыл жалында.
Тосады өмір түбінде,
Бақытыңның бағында.
Тосады өмір түбінде,
Бақытыңның бағында.
Қайырмасы.
2 рет
126
ҚҰТТЫҚТАЙМЫН, МАМА, ТУҒАН КҮНІҢМЕН!
Сөзі М.Мақатаевтікі
Әні Н.Тілендиевтікі
Нұрын төккен маған
Шуағымсың – сен!
Айналайын мама,
Қуанышыңмен!
Шаттандырған мені
Жұбанышым – сен!
Құттықтаймын сені
Туған күніңмен!
Аялаған мені
Ән қанатымен,
Құттықтаймын сені
Салтанатыңмен!
Бақытты ғой заман,
Қандай көңілді.
Мен тілеймін саған
Ұзақ өмірді.
127
АНАМЫЗҒА МЫҢ АЛҒЫС
Сөзі Ж.Өмірбековтікі
Әні Б.Ғизатовтікі
Аялаған, баптаған,
Асыраған, сақтаған.
Сақтандырып күнде еппен,
Айтып бәрін үйреткен.
Анамызға - мың алғыс!
Адал бол деп балдырған,
Әділдікке баулыған.
Жүрегінде – махаббат,
Тілегінде – мархабат.
Анамызға – мың алғыс!
Ерлік еткен біз үшін,
Еңбек еткен біз үшін.
Еркелеткен біздерді,
Еркіндеткен біздерді.
Анамызға – мың алғыс!
128
ҚЫЗЫЛ ӨРІК
Халық әні
Қарап тұрсам бұл өмір шолақ екен
Бір біріне адамдар қонақ екен
Шамаң келсе біріңді бірін сыйла,
Бұл өмірдің қызығы осы екен.
Қайырмасы:
Ай-ай жаным, ай жаным,
Асыл жарым.
Керегіне өзіннен басқа жанның.
Ат байладым бидайдың сабағына,
Жолдас болма адамның жаманына,
Болсам жолдас адамның жаманына –
Салып берер душпанның табанына.
Қайырмасы.
129
РИЗАШЫЛЫҚ ӘНІ
Сөзі мен әні Луиза Хейдікі
Ризамыз бүгінге,
Ризамыз бүгінге!
Ризамыз бүгінге,
Ризамыз қазірге!
Ризамын, ризамын, ризамын бүгінге!
Ризамын, ризамын, ризамын қазірге! (2 рет)
130
131
ТУҒАН ЖЕР
Сөзі С.Жиенбаевтікі
Әні Ж.Тұрсынбаевтікі
Кең жазира көгілдір далам менің,
Өзіңсің ғой сағынсам барар жерім.
Армандарға жетелер көңіл-сағым,
Сүйейді қолтығымнан самал желің.
Қайрмасы:
О, туған жер,
Дарқан ел –
Ақылымсың,
Бақытымсың.
Таныс маған даламның әр дыбысы,
Көл сыбыры, жел шуы, тау күлкісі.
Сен сияқты менің де бар бойымда
Шалғын иісі, гіл иісі, дәннің иісі.
Қайырмасы.
Сен тұрғанда осылай күйге балқып,
Ақ төсіңде жұпарлы гүлдер аңқып.
Жан-күйіңді шырқаймын қоңыр сазды,
Аспаныңда назды ән ұшсын қалқып.
Қайырмасы.
132
ЖЕРІМ МЕНІҢ
Сөзі Н.Назарбаевтікі
Әні Б.Тілеухановтікі
Байлығы қазағымның кең даласы,
Ырыстың ұясындай сай-саласы.
Туған жер қасиетіңнен айналайын,
Таусылмас ұрпағымның қазынасы.
Қайырмасы:
О-о-о, Жерім менің,
Бабамнан қалған кең дала,
Анам сенсің, мен балаң.
Арым сенсің аялар,
Беу, кең далам,
Аманатым қорғаным.
Жетісу жер жаннаты ғажабың-ай,
Думанның, Сарыарқам бар базарыңдай.
Арасы өр Алтай мен Атыраудың,
Жаратқан бұйырыпты қазағыма-ай.
Қайырмасы.
133
АЙНАЛДЫМ СЕНЕН, АТАМЕКЕН-АЙ!
Сөзі Ш.Сариевтікі
Әні Ж.Тұяқбаевтікі
Кең далам!
Толғанайын, толғайын,
Домбырам!
Қолға алайын, жырлайын,
Қазағымның даласындай!
Көзімнің қарасындай,
Айналдым сені-ай, атамекен-ай!
Теңіздей!
Тебірендім, тербедің,
Сапарда!
Сағынышым сен менің,
Дүние-ай сырларындай,
Мөлдіреп тұнғанындай,
Сағындым сені-ай, атамекен-ай!
Сағыныш мұңдарындай,
Айналдым сені-ай, атамекен-ай!
Бақыт тұнған күндер-ай!
Жұлдыз тамған түндер-ай!
Өзің куә өмірде,
Кімдер өтті,
Кімдер-ай!
Атамекен-ай!
Ғажап-ау!
Атамекен ғаламат,
Бір саған!
Тағдырымыз аманат,
Қымбатты – даламыздай,
Сымбатты – анамыздай,
Айналдым сені-ай, атамекен-ай!
Арымдай – тірегімдей,
Жанымдай – жүрегімдей,
Айналдым сені-ай, атамекен-ай!
134
ҚАЗАҚСТАН
Сөзі Ғ. Жұмабаевтікі
Әні С. Мұхамеджановтікі
Қарт Алатау
Бұлтты құшқан,
Көгінде «Ту»
Зулап ұшқан,
Менің жерім
Туған елім –
Күн сәулелі Қазақстан.
Жерін самал
Ескен майда,
Толқындаған
Егін жайда
Далам менің
Анам менің
Туған елім – Қазақстан.
Күн елісің
Күлімдеген,
Гүл елісің
Гүлі берен,
Мейірбанды,
Ізгі жанды,
Туған елім – Қазақстан.
135
ТУҒАН ЕЛ
Сөзі Ә. Сәрсенбаевтікі
Әні Л. Хамидидікі
Сүйікті туған ел,
Шарықтап өсе бер!
Ардақты ата-ана
Азаттық күресте
Шынығып, өскен ел.
Гүлденіп, көркейіп,
Өсе бер, өсе бер!
Сүйікті туған ел,
Көк майса, көркем бел.
Көңілді көтере
Қойнынан жұпардай
Аңқылдай ескен жел,
Гүлденіп, көркейіп,
Өсе бер, өсе бер!
Сүйікті туған ел,
Бауырында айдын көл.
Жиһанда сендей бір
Мақтауға тұрарлық
Сүйкімді бар ма жер?
Гүлденіп, көркейіп,
Өсе бер, өсе бер!
136
АТЫРАУ – ӘНІМ
Сөзі мен әні М.Дауылбаевтікі
Атырауым кең байтақ туған далам,
Өзіңнен мен күннен күнге қуат алам.
Сен менің ән-жырым,
Көрікті сән гүлім.
Қаламсың көркейген Атырау,
Қаламсың көркейген Атырау,
Көркейіп гүлденген Атырау!
Мұнай-газың елімнің берекесі,
Қазағымның сенсің ғой кең өлкесі.
Мақтаны елімнің –
Артады сенімім,
Өзің деп ән айтсам Атырау.
Сан ғасыр ұрпақтардың дастанысың,
Болашақ бақытты өмір бастауысың.
Өзіңе жыр жазсам,
Көңілмен шырқап ән
Көркейіп гүлденген Атырау!
137
ТУҒАН ЕЛ!
Сөзі Ш.Мұхамеджановтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Алыста жүрсем, аңсарым – туған жер,
Бақша-бауларың
Қырларың жүзген ақ сағым
Көгілдір асқар атуларың.
Көгілдір асқар атуларың.
Көңілден бір сәт кетпейді,
Ұлдары арман қуған ел
Еш қызық саған жетпейді
Ақ әжем менің туған ел.
138
АЙНАЛАЙЫН ЕЛІМНЕН
Сөзі М. Әміржановтікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Айналайын туған елімнен,
Байтақ жатқан құтты жеріңнен.
Ұл-қызыңа шалқып әрдайым,
Орын берген сыйлы төріңнен.
Бұлбұл құстай шырқап сайраймын,
Жас құрақтай көктеп жайнаймын.
Теңдік алған шалқар еліме,
Еңбек етем шаршап-талмаймын.
Айналайын биіңнен, айналайын күйіңнен.
Шағаладай ақ күмбез, айналайын үйіңнен.
Айналайын әніңнен, айтылатын мәнімен.
Айналайын туыңнан, желбіреген сәнімен.
Майра апамдай сазды сызылтып,
Ән шырқаймын түрлі құбылтып.
Иса ағамдай ағып тасқындап,
Жыр ағытам шалқи шұбыртып.
Дина болып жауып нөсерлеп,
Күй тартамын төгіп әсерлеп.
Ата салтын биік қастерлеп,
Өрнек салам сәндеп-мәнерлеп.
Айналайын биіңнен, айналайын күйіңнен.
Шағаладай ақ күмбез, айналайын үйіңнен.
Айналайын әніңнен, айтылатын мәнімен.
Айналайын туыңнан, желбіреген сәнімен.
139
Ұршығындай асыл әжемнің
Шыр айналып еркін билеймін.
Домбырама барлық әлемнің,
Әнін салып баптап күйлеймін.
Үлкен өнер қилы жолында,
Жалығуды әмсе білмеймін.
Нұрын шашқан күллі жаһанға,
Жарқыраған ашық күндеймін.
Айналайын биіңнен, айналайын күйіңнен.
Шағаладай ақ күмбез, айналайын үйіңнен.
Айналайын әніңнен, айтылатын мәнімен.
Айналайын туыңнан, желбіреген сәнімен.
140
АЛМАТЫ ТҮНІ
Сөзі Т.Молдағалиевтікі
Әні Д.Сүлеевтікі
Жұлдыздар жерге жақындап,
Байланып қалған секілді.
Қаз қатар өскен тату бақ,
Ойланып қалған секілді.
Самалға кешкі шомылып,
Арманның оты жанады,
Менің де жастық өмірім
Көшеде кетіп барады.
Қайырмасы:
Алматы түні, Алматы түні,
Ұйқымды менің ұрлады.
Алматы түні, Алматы түні,
Мен болып таңың жырладым.
Алатау алтын лағылдай,
Сәукеле киіп тұр үнсіз.
Ұқсайды көшең ағылған,
Алатау арман тынымсыз.
Қайырмасы.
141
АУЫЛЫМ – ӘНІМ
Сөзі Б.Тәжібаевтікі
Әні Е.Хасанғалиевтікі
Қайда жүрсем, туған жерім
Сен есімнен шығармысың!
Жастық дәурен құрған жерім
Көз алдымда тұрармысың!
Ғашық едім қыр гүліне
Қызық-тойым сенде өтеді
Сенде өткерген бір күніме
Дүниеде не жетеді!
Сүйем таныс жолдарыңды
Саған бастап әкелетін.
Сүйем жасыл талдарыңды
Жанға ләззат әперетін.
Сүйем айна көлдеріңді
Мөлдіреумен қарайтұғын.
Сүйем белес-белдеріңді
Таң сәулесі тарайтұғын.
Саған жырдан сый арнағам.
Қиял құсын қуған жерім.
Туған жерін сүйе алмаған –
Сүйе алар ма туған елін!
Ауылымнан аттанарда,
Алтын аймақ ән салады.
Жол тынымсыз тартқан алға
Жүрегімді нұр шалады.
142
АҒАДЫ - ЕРТІС
Сөзі А.Шамкеновтікі
Әні И.Жақановтікі
Көгілдір толқын, көгілдір тоғай
Көгілдір көкпен жарасып.
Көңілге түрлі ой салған талай
Құмартқан талай сан ғашық.
Қайырмасы:
Ертісім қабыл ал, жырды,
Қабыл ал, осы әнді де,
Жағаңда сенің айтылған сырды
Ұмытпас ешкім мәңгіге.
Ағушы ең терең ойға бір шомып,
Алдыңнан шықты ашық күн.
Мүмкін сен келер ұрпақты көріп,
Жеткенше бізге асықтың.
Қайырмасы.
Ертісім берік айнымас жолдас
Өзінше бір сыр толғайды.
Өзенсіз мұхит, теңіз де болмас,
Елінсіз ер де болмайды.
Қайырмасы.
Ертістің қатты ағыны, сәулем,
Ағынға бетті түзейік.
Осының өзі қызық бір дәурен,
Толқынға қарсы жүзейік.
Қайырмасы.
143
АЛМАТЫМ МЕНІҢ
Сөзі Н.Әлімқұловтікі
Әні М.Сағатовтікі
Алматымда тұр алаулап
Алтын нұры айдың.
Жүрдің бе сен тамашалап,
Көшесінде Абайдың?
Қайырмасы:
Алматының бағы қандай,
Алмасының дәмі балдай,
Алма дидар арулар
Қыз Жібек пен Баяндай!
Көктөбеде ақ отау бар,
Саясында – Арман.
Бұлттан асқан Алатау бар,
Мұз бен гүлден жаралған.
Қайырмасы.
Алматының кеші қандай,
Алатаудың төсі қандай!
Күн қала бұл, Ай қала
Аймала жел, аймала!
Қайырмасы.
Өстім сендей жарқын таңда,
Жастық отын жағып,
Мен есейіп марқайсам да,
Сен өсе бер жасарып!
Қайырмасы.
144
АРМАН ҚАЛА – АСТАНА
Сөзі Е. Шаймерденовтікі
Әні М. Омаровтікі
Ағылып Атыраудан, Алатаудан,
Көш қонды Қараөткелге таласа ауған.
Жайнайды Астана ару алқасындай,
Ғажайып ғимараттар жаңа салған.
Сарыарқа сауырында,
Ерке Есіл баурында
Келеді бой көтеріп арман қала.
Қайырмасы:
Арман қала!
Асыл дала!
Жаңа астана! Әз Астана! Астана!
Төріне туған жердің туын тігіп,
Ерекше ел ел еңсесі бүгін биік.
Астана – Ақ Ордасы қазағымның,
Алтын тәж ақ маңдайға қонған сүйіп.
Сарыарқа сауырында,
Ерке Есіл баурында
Келеді бой көтеріп арман қала.
Қайырмасы.
Көз тоймас келбетіңе - қандай көркем!
Астанам – жаңа қала жайған өркен.
Астанам – жүрегі елдің, жүрегі елдің,
Соғатын сәтіменен бүгін де, ертең!
Сарыарқа сауырында,
Ерке Есіл баурында
Келеді бой көтеріп арман қала.
Қайырмасы.
145
АЛАТАУ
Сөзі Н.Әлімқұловтікі
Әні Н.Тілендиевтікі
Алып тұлға байсалды
Манаураған Алатау.
Қызыл-жасыл гүлдерің
Алаулаған Алатау!
Манаураған Алатау,
Алаулаған Алатау!
Қайырмасы:
Шыңыңа көз жетпес,
Көркіңе сөз жетпес,
Басыңнан қар кетпес,
Өзіңе тау жетпес!
Өңірің гүлді,
Өмірің жырлы,
Жадыра жайдарлым.
Бақыт нұр шашқан,
Даңқың бар асқан,
Атыңнан айналдым!
Өңірің гүлді,
Өмірің жырлы,
Жадыра жайдарлым.
Бақыт нұр шашқан,
Даңқың бар асқан,
Атыңнан айналдым!
Айбат берген Алатау,
Заңғар тасы бұлттарға
Өр тұлғасы жастарға
Қайрат берген Алатау!
Айбат берген Алатау,
Қайрат берген Алатау!
Шыңыңа көз жетпес,
146
Көркіңе сөз жетпес,
Басыңнан қар кетпес.
Қайырмасы.
Қыз бейнелі гүліңді
Жиып алсам, шіркін-ай!
Шежіредей сырыңды
Түйіп алсам, шіркін-ай!
Жиып алсам, шіркін-ай,
Түйіп алсам, шіркін-ай!
Шыңыңа көз жетпес,
Көркіңе сөз жетпес,
Басыңнан қар кетпес,
Өзіңе тау жетпес!
Қайырмасы.
147
ӘНІМСІҢ, ӨЛКЕМ
Сөзі Қ.Қазыбековтікі
Әні С.Қайырғалиевтікі
Далам менің бөленіп жасыл нұрға,
Туған жерім, жатырсың тұнып сырға.
Аспаныңда шарықтап ән боп бүгін,
Жүрегімнен айналдың асыл жырға.
Қайырмасы:
Нұрлы өлкем бақытымсың,
Шаттығымсың бойымдағы.
Мәңгілік асылымсың қолымдағы,
Аңсаған арманымсың ойымдағы.
Айың туып оңыңнан, жұлдыз жанған,
Көрген жанның көркіңді көңлі толған.
Шайқалмауын тілеймін көлдеріңнің,
Асқарыңды, шыңыңды қыран қонған.
Қайырмасы.
148
БАРЫП ҚАЙТ, БАЛАМ, АУЫЛҒА
Сөзі А. Қадырбаеванікі
Әні Т. Бақтыгереевтікі
Барып қайт, балам!
Ауылға туған барып қайт.
Шалғынға аунап,
Құмында ойнақ салып қайт.
Өр болып келед біз жақтың азаматтары,
Намысты соның көкігерінде жанып қайт.
Барып қайт!
Барып қайт, балам, ауылға туған барып қайт.
Белесі, белі,
Жоқ, әлде мидай дала ма,
Қарама, жаным.
Қалдырмай бәрін арала.
Шомыла барсаң, байқарсың, күміс көліңе,
Іздерім жатқан секілді менің жағада.
Арала!
Арала бәрін – орман ба, тау ма, дала ма?!
Болад деп қандай,
Сұрайтын едің жайлауды.
Сыбағаң үшін
Бір қозы сонда байлаулы.
Аңқылдап келіп арғымақ тартар ағайын,
Алтынды-зерлі ер-тұрмандары сайлаулы.
Байлаулы!
Көзіңмен өзің қайтарсың көріп жайлауды.
Ауылың жайлы
Қиялың менен елесің,
Айналып шыңға,
Ғажайып күйге енесің.
Атаң мен марқұм әжеңнің сонда бейіті,
Соға кел, қалқам, елемей кетті-ау демесін.
149
Басына барсаң,
Түс ауып кетпей, ерте бар.
Қасыңа, жаным,
Жөн білер біреу ерте бар.
Атымнан менің топырақ таста иіліп,
Әкеңнің осы сағыныш күйін шерте бар.
Шерте бар!
Әкеңнің осы сағыныш күйін шерте бар.
Ертелі-кешті
Қуалай бермей, ойынды,
Бір ауық, қарғам,
Арманға жүздір ойыңды.
Көпшілік көзі сынағыш келер мұндайда,
Абайлап басып, түзетіп ұста бойыңды.
Бойыңды!
Абайлап басып, түзетіп ұста бойыңды.
Барып қайт, балам,
Ауылға туған барып қайт.
Шалғынға аунап,
Құмында ойнақ салып қайт.
Біз жақтың қызы ибалы келед, құлыным,
Жарқ етіп, жаным,
Жанарын шоқ боп қарып қайт.
Барып қайт!
Барып қайт, балам, ауылға туған барып қайт.
150
ЖАЗИРА ДАЛАМ
Сөзі С.Жиенбаевтікі
Әні Б.Құрманғалиевтікі
Туған далам, асыл анам – ардағым
Дән-дәрия, гүл-жазира жан-жағым
Қырларыңда ақ сағыммен жарысып
Аспанында аққу болып шарладым
Қайырмасы:
Балауса белдерім
Көгілдір көлдерім
Шаттығым сен менің
Асқартау – сен маған
Жайқалған қырында алтын дән
Жазира кең далам!
Алғаш рет қаздар ұшып жеткенде
Қараймын мен көз жеткісіз көк белге
Қалады ылғи менің жаным жадырап
Ақ жаңбырлар қырға төгіп өткенде
Қайырмасы.
Туған далам, жері жомарт – дән-далам
Қырандары көк аспанға самғаған
Қазақстан – каһармандар елі деп
Атағыңа бас иеді бар ғалам
Қайырмасы.
151
ҚАЗАҚ ОСЫ
Сөзі Қ. Мырзалиевтікі
Әні Ә. Телғозиевтікі
Е-е-ей!
Жайлауында жүрген жігіт бағып қой,
Дос келді деп, жасап жатыр анық той.
Алғашқы рет көріп тұрсың сен оны,
Нағыз қазақ осы, міне, танып қой.
Сәйгүлікті құйрық-жалы таралған,
Сүйетұғын қазақ осы, қараңдар.
Қазақ осы күй шығарып, ән салып,
Көкпар тартып, қыз қууға жаралған.
Қазақ осы - айтатұғын желге сыр,
О, ағайын, халық емес ол кесір.
Қазақ осы – аңғал-саңғал жабусыз,
Қазақ осы – ағыл-тегіл, көл-көсір.
Айхай!
Қазақ осы - ағыл-тегіл, көл-көсір.
Е-е-ей!
Қазақ осы – дала дейтін, күн дейтін,
Қазақ осы – «Өнер алды – тіл» дейтін.
Қазақ осы - қарасың ба, ақсың ба,
Қоңырсың ба, жатырқауды білмейтін.
Қазақ осы – көргенінен танбайтын,
Той-думансыз оты түзу жанбайтын.
Қазақ осы – алудай-ақ алатын,
Ал беруден алдына жан салмайтын.
Қазақ осы - ашық жарқын қабағы,
Қонақ келсе шабылып бір қалады.
Байқа да тұр, саған да ол кетерде,
Ат мінгізіп, жібек шапан жабады.
Айхай!
Ат мінгізіп, жібек шапан жабады.
152
Е-е-ей!
Қазақ осы - құда бол деп қинайтын,
Құдаларын құдайындай сыйлайтын.
Қазақ осы – дүние мен малыңды,
Оңды-солды шашу үшін жинайтын.
Қазақ осы – жайып жатқан қанатын,
Батыр халық, ақын халық – дәл аты.
Қазақ осы – өзімсінген адамға,
Насыбайға бола өкпелеп қалатын.
Жайлауында жүрген жігіт бағып қой,
Дос келді деп, жасап жатыр анық той.
Алғашқы рет көріп тұрсың сен оны,
Нағыз қазақ осы, міне, танып қой.
Айхай!
Нағыз қазақ осы, міне, танып қой.
153
ӨЗ ЕЛІМ
Сөзі Қ.Мырзалиевтікі
Әні Н.Тілендиевтікі
Келгенде көктемі
Көңілін гүл басқан.
Шырағы көктегі
Жұлдызбен сырласқан.
Қайырмасы:
Өз елім менің,
Өзегім менің,
Жырыма қосып жүремін.
Төрім деп менің,
Жерім деп сенің,
Соғады мәңгі жүрегім!
Түлегі сендер,
Тілегі сендер,
Тірегі сендер сол елдің»
Назары сендер,
Базары сендер,
Ажары сендер сол елдің»
Ақ күмбез астығы
Асқар боп өрлеген.
Жалынды жастығы
Жүлдені бермеген.
Қайырмасы.
Бұзылмас қамалың
Батыры уақыттың.
Тербеген самалы
Бесігін бақыттың.
Қайырмасы.
154
СӘЛЕМ САҒАН, ТУҒАН ЕЛ
Сөзі Ш.Сариевтікі
Әні К.Дүйсекеевтікі
Сыр бойындай баулардан,
Алатаудай таулардан,
Сарыарқадай даламнан,
Теңіз Каспий, Аралдан,
Баян-сұлу, Жібектей,
Төлегендей түлектей,
Ұл-қызы бар елімнен,
Жұлдызы бар жерімнен,
Сәлем саған, туған ел!
Аспаны бір, күні бір,
Жұлдызы бір, түні бір,
Даласы бір, гүлі бір,
Арманы бір, сыры бір,
Сәлем саған, сәлем саған, туған ел!
Ұлы тойдай ұлы ісім,
Жаралған ел, жыр үшін,
Сырда сұлу – күрішім,
Қырда бидай – ырысым,
Миллиардтай алтын дән,
Миллиардтай бар тұлғам,
Жыршы, жырау салтымнан,
Әнші, күйші халқымнан,
Сәлем саған, сәлем саған, туған ел!
Аспаны бір, күні бір,
Жұлдызы бір, түні бір,
Даласы бір, гүлі бір,
Арманы бір, сыры бір,
Сәлем саған, сәлем саған, туған ел!
155
Туған бақыт таңы алдан,
Таңы нұрдан жаралған,
Байқоңырдан ғарышқа,
Қанат қаққан сан арман,
Қазақ деген даламнан,
Әруақты бабамнан,
Ардагерім әкемнен,
Ақ жаулықты анамнан,
Сәлем саған, туған ел!
Аспаны бір, күні бір,
Жұлдызы бір, түні бір,
Даласы бір, гүлі бір,
Арманы бір, сыры бір,
Сәлем саған, сәлем саған, туған ел!
156
ҰЛТТЫҚ ТІЛІМ – АНА ТІЛ
Сөзі М. Әлімбаевтікі
Әні. С.Лұқпановтікі
Әлемнің шам шырағы күн де дара,
Адамның жан жүрегі діл де дара.
Бұйырған бір халықтың маңдайына
Тірліктің тілмашындай тіл де дара.
Қайырмасы:
Ойымның нәрі – Ана тілі,
Тойымның сәні – Ана тіл.
Даңқымның тауы – Ана тіл,
Халқымның ары – Ана тіл.
Ежелден атам мирас еншіміз де,
Сөйлесер болашақпен елшіміз де.
Халқымыз қазақ тілі қазынасы,
Қастерлеп жайнатар деп сенсін бізге.
Қайырмасы.
157
АҚ БЕСІГІМ
Әні Т.Бейсембектікі
Сөзі Ә.Ысқабайдікі
Әуел бастан,
Құшақ ашқан,
Әнге бөлеп санамды.
Ақ бесігім,
Бақ бесігім,
Шексіз сүйем даламды.
Жайған өркен,
Жайнап өлкем,
Жырдан шашу шашады.
Бұлбұл сайрап,
Алтын аймақ,
Көркін әнге қосады.
Туған жерім,
Туған елім,
Еркелетіп өсірді.
Бойға көрік,
Ақыл беріп,
Қатемді де кешірді.
Тауға биік,
Басым иіп,
Тұрсам үлкен мәртебе.
Маған қымбат,
Жері сымбат,
Өлкемдегі әр төбе.
158
АСТАНА
Сөзі А.Амантайдікі
Әні Қ.Мерсалимовтікі
Жарқырай бер мәңгі Астана !
Құлпырып өскен жас қала.
Сағындым сені Астана!
Аруым сен жас қала.
Қайырмасы:
Гүлдей жайнап өскенсің Астана!
Мақтан тұтам сен(і) айтып жас қала!
Мөлдіреген аспаныңдай көк туың,
Жүрегімді елжіреткен жас қала.
Астана – арман қала,
Шалқыған асқақ дала.
Тұрады ол жап-жас болып,
Мен өскен нұрлы қала.
Қайырмасы.
Көтерілген Астана,
Самал желдей жас қала.
Жарқырай бер мәңгі Астана,
Күлімдеген жас қала.
159
ОТЫРАРДАҒЫ ТОЙ
Сөзі С.Асановтікі
Әні Ш.Қалдаяқовтікі
Той басталды Отырарда,
Сырдың сұлу бойында.
Кеудесінде оты жанған
Қызылқұмның қойнында.
Аңыздарда аты қалған,
Талай ақын толғаған –
Осындай той Отырардан
Басқа жерде болмаған!
Қайырмасы:
Туған елім-ай,
Өскен жерім, асқар белім,
Сенсің әнім менің,
Сәнім менің.
Алақандай аялаған,
Арманым да өзіңсің,
Ақ, тілегін аямаған,
Ардағым да өзіңсің.
Сендегі жас, кәрінің де,
Қуанышы мол болсын.
Қазағымның әр үйінде,
Дәл осындай той болсын.
Отырардың күні бүгін
Кдйта туды жаңғырып.
Жырлап жатыр ұлылығын
Барлық аймақ, атырап.
Әнмен бірге
Күймен бірге толғанам.
Осындай той Отырардан
Басқа жерде болмаған!
160
Қайырмасы.
Зіл қара жер қозғалғандай
Палуандар алысқан.
Қызғалдақтай қыздар кандай
Көз тартады алыстан!
Сол қыздарға оты бар жан
Жүрек отын жалғаган.
Осындай той Отырардан,
Басқа жерде болмаған!
Қайырмасы.
161
СҮЙІКТІ ОТАНЫМ
Сөзі Ж.Тұрбековтікі
Әні Б.Ғизатовтікі
Өмірдің гүл жайнаған көркем бағы,
Бақыттың сарқылмайтын ен бұлағы
Туған жер, саяңда өскен ұланыңның,
Қызықты, қуанышты жастық шағы.
Қайырмасы:
Туған өлке, кең далам,
Мәңгілік бақ орнаған.
Сайрандаймыз саяңда
Ерікті ұлан - біз балаң.
Өрледік білім шыңын, шырқай өсіп,
Бақытты шат өмірге ашып есік.
Баулыған ерлік, шындық, адалдыққа
Сүйікті сен, Отаным, алтын бесік.
Қайырмасы.
162
АНА ТІЛІ
Сөзі Ә.Табылдиевтікі
Әні М.Дауылбаевтікі
Ақыл-ойын дананың
Ана тілден аламын.
Ана тілім ардақты
Ақ сүтіндей анамның. 2 рет.
Өсірген ой, білімді
Сүйем туған тілімді
Мақсат етем әр сөздің
Мәнін терең білуді. 2 рет.
163
БЕЙБІТШІЛІК САҚТАЛАДЫ
Әні Ә.Еспаевтікі
Сөзі Н.Шәкеновтікі
Әлем сүйген салтымыз бар,
Бейбітшілік – ел ұраны.
Өмір сүйген халқымыз бар,
Бейбіт елдің біз ұланы.
Халықтар өмірді қорғайды,
Әділет ұранын қолдайды.
Шырқаңдар, кел достар, әр елде,
Бейбіт күн жасасын әлемде!
Қорғау үшін өмір көркін –
Бүгіннен де ертең нұрлы.
Болдырмаймыз соғыс өртін,
Достар берік сапқа тұрды.
Халықтар өмірді қорғайды,
Әділет ұранын қолдайды.
Шырқаңдар, кел достар, әр елде,
Бейбіт күн жасасын әлемде!
Ел ұраны мәңгі анық,
Әр жүректе жатталады.
Қолға алса барлық халық,
Бейбітшілік сақталады.
Халықтар өмірді қорғайды,
Әділет ұранын қолдайды.
Шырқаңдар, кел достар, әр елде,
Бейбіт күн жасасын әлемде!
164
ДОМБЫРА ТУРАЛЫ БАЛЛАДА
Әні К.Дүйсекеевтікі
Сөзі Ш.Сариевтікі
Күй ойнайды қазағымның қанында,
Күй ойнайды қазағымның жанында.
Жүрегінің, жүрегінің, жүрегінің дүрсілі –
Күмбірлеген домбырасы барында.
Бабамыздың мұңысың сен, домбыра,
Анамыздың сырысың сен, домбыра.
Қазағымның жүрегінен жаралған,
Даламыздың үнісің сен, домбыра!
Домбыра бұл, үнсіз қалып көрмеген,
Қуаныш та, қайғы-мұң да кернеген.
Үзіледі, үзіледі, үзіледі әуендер,
Ғашықтардың көз жасындай пернеден.
Бабамыздың мұңысың сен, домбыра,
Анамыздың сырысың сен, домбыра.
Қазағымның жүрегінен жаралған,
Даламыздың үнісің сен, домбыра!
Домбырадай шежіре жыр болмаған,
Даламыздың тағдырларын толғаған.
Армандарын, армандарын, армандарын халқымның,
Аманат қып ұрпағына жолдаған.
Бабамыздың мұңысың сен, домбыра,
Анамыздың сырысың сен, домбыра.
Қазағымның жүрегінен жаралған,
Даламыздың үнісің сен, домбыра!
165
ЕГЕМЕН ЕЛІМ-АЙ!
Сөзі Б. Батырбекқызынікі
Әні К. Дүйсекеевтікі
Біз қазақ ежелден ел едік жаны бай,
Өр мінез, ақ көңіл, мейірбан, қонақ жай.
Даналық дарыған, ақын ел, батыр ел,
Бабалар мекені асқар тау, шалқар көл.
Қайырмасы:
Ақ бесік, ақ отау мәңгілік,
Жасай бер, жаңарып, жаңғырып.
Достық пен ынтымақ мекені,
Гүлденер халқымның ертеңі.
Жасай бер, жері бай,
Егемен елім-ай!
Жасай бер, жері бай,
Тәуелсіз елім-ай!
Бармақтан күй тамған, жез таңдай әншіміз,
Ғасырдан ғасырға ұласар даңқымыз.
Әлемге әйгілеп елімнің есімін,
Айқара аштық біз азаттық есігін.
Қайырмасы.
166
ЕЛІМ МЕНІҢ
Сөзі Н.Назарбаевтікі
Әні Б.Тілеухановтікі
Арайлап таңым, асқақтап тауым,
Ән ойнап көгім, күй тартты көлім.
Қол жетті міне, аңсаған күнге,
Жасай бер, жаса, қазағым менің.
Қазақстаным – жасыл орманым,
Қуанышымды жасыра алмадым.
Аңсаған бабам, аңсаған елім!
Бостандық еді-ау асыл арманым.
Қайырмасы:
Елім менің, аңсаған,
Тас бұғаудан босаған.
Құтты болсың отауың,
Берік болсын оу босағаң.
Бабамның қаны, анамның жасы,
Сіңген бұл далам, қымбатсың маған,
Береке-бірлік – қамалдың басы,
Ұрпаққа мәңгі тіл қатшы, далам.
Күйінсін жауың, сүйінсін досың,
Жиылсын қауым, құйылсын көшің.
Ертеңің үшін аянба, ерім,
Ояншы, елім, жиылсын есің
Қайырмасы.
Ұрпақ үшін, ел үшін,
Атамекен, жер үшін.
Берекең мен бірлігің,
Таси берсін ырысың!
167
ҚАЗАҚСТАН ЖАЛАУЫ
Сөзі С. Жиенбаевтікі
Әні Н. Дүкенбайдікі
Желбірейді жалаулар,
Оң қолында сәбидің.
Желбірейді жалаулар,
Балконында әр үйдің.
Сүйесін ғой далаңның,
Гүл жайнаған алабын.
Білесің бе сен бірақ,
Қазақстан жалауын.
Көкшіл – жасыл ол дағы,
Білуің жөн сенің де.
Ортада бар қыраны,
Бостандықтың ұраны.
168
МЕН БАҚЫТТЫ ҰЛАНЫҢ
Сөзі М. Әміржановтікі
Әні Қ. Сәтиевтікі
Еркін толып жетіге,
Өсіп келем жетіле.
Қалып үйде бесігім,
Аштым мектеп есігін.
Әріптерді ежелеп,
Әліппені үйрендім.
Саусақ санап жекелеп,
Сан тізбекпен гүлдендім.
Мен де ғалым боламын,
Кемеліме толамын.
Арман қуған жасынан,
Мен бақытты ұланың.
Тілім қайта жаңғырды,
Салт дәстүрім сан қырлы.
Оқып, жазып білгенді,
Ойға түйем жан құрбы.
Әріптерді ежелеп,
Әліппені үйрендім.
Саусақ санап жекелеп,
Сан тізбекпен гүлдендім.
Мен де ғалым боламын,
Кемеліме толамын.
Арман қуған жасынан,
Мен бақытты ұланың.
Бейбіт елде тұрағым,
Шаттық сайран құрамын.
Тәуелсіздік аңсаған,
Мен бақытты ұланың.
Әріптерді ежелеп,
Әліппені үйрендім.
Саусақ санап жекелеп,
Сан тізбекпен гүлдендім.
Мен де ғалым боламын,
Кемеліме толамын.
Арман қуған жасынан,
Мен бақытты ұланың.
169
МАЗМҰНЫ
БАҚЫТТЫ БАЛАЛЫҚ ШАҚ
Бақытты балалық шақ…………………………………………
5
Балдырған әні ............................................................................
6
Ойыншықтар .............................................................................
7
Өсіп келе жатырмын ................................................................
8
Балдырғандар әні ......................................................................
9
Жас дәуірдің түлегіміз ..............................................................
10
Жас ұландар маршы .................................................................
11
Көкешім .....................................................................................
12
Келші, келші, балашым ............................................................
13
Әнші балапан .............................................................................
14
Бақытты балалар әні .................................................................
15
Бақытты балалар жыры.............................................................
16
Бала тілегі ..................................................................................
17
Біз – өмірдің гүліміз ..................................................................
18
Біздің ән .....................................................................................
19
Айгөлек ......................................................................................
20
Күнім бөбегім ............................................................................
21
Көңілді балалар .........................................................................
22
«Айгөлекті» билейік .................................................................
23
Бақыттымын, құрбылар ............................................................
24
Біз – бақытты балдырғандар ....................................................
25
Біріншіге барамын ....................................................................
26
Көгершін ....................................................................................
27
Наурыз .......................................................................................
28
Наурыз .......................................................................................
29
Жарқын жүзді ұстазым ............................................................
30
Құтты болсын мереке! ..............................................................
31
Жан сырым ................................................................................
32
Мұғалім – ол біздің! .................................................................
33
Сыңғырла, қоңырау, сыңғырла! ..............................................
34
Маған ұстаз үйретті ..................................................................
35
Күлші, күлші бөбегім ...............................................................
36
Ана тілі ......................................................................................
37
Ұстазыма ....................................................................................
38
170
Қош келдің, Жаңа жыл! ............................................................
39
Бабалардың бақыты .................................................................
40
Ертегілер әлемі .........................................................................
41
Жаңа жыл ..................................................................................
42
Қош бол, құтты әліппем! ..........................................................
43
Наурыз .......................................................................................
44
Наурыз келді ..............................................................................
45
Наурыз .......................................................................................
47
Сүйікті ұстазым – мектебім ....................................................
48
Сая бағым ..................................................................................
49
Ұстазым .....................................................................................
50
Ұстаз туралы ән .........................................................................
51
Ұстазым .....................................................................................
52
Шәкірттер вальсі........................................................................
53
Мектеп-дастан ...........................................................................
54
Бабалар өсиеті ...........................................................................
55
Aғaлapғa ұқсаймыз ...................................................................
56
Анадай асыл мектебім .............................................................
57
Көңілді ән ..................................................................................
58
Ойлан, тап ..................................................................................
59
Аяз Ата .......................................................................................
60
Жастар маршы ...........................................................................
61
Наурызым – нақыл жыр ...........................................................
62
ДОС БОЛАЙЫҚ БӘРІМІЗ
Армандастар ..............................................................................
64
Достық ........................................................................................
65
Ағайынбыз бәріміз ...................................................................
66
Дос болайық, бәріміз ................................................................
67
Көңілді балалар әні ...................................................................
68
Достық әні .................................................................................
69
Бейбітшілік жыры .....................................................................
70
Достарым ...................................................................................
71
Дос туралы жыр ........................................................................
72
Досым .........................................................................................
73
Бастаңғы .....................................................................................
74
Тында мені, достарым ..............................................................
75
Достар құшағында ...................................................................
76
171
Дос болайық бәріміз .................................................................
77
ТАБИҒАТ – АНАМЫЗ
Көктөбе кеші .............................................................................
79
Қарлығашым .............................................................................
80
Ақша қар ...................................................................................
81
Көктем .......................................................................................
82
Не деген керемет күн! ..............................................................
83
Көктем .......................................................................................
84
Көктем .......................................................................................
85
Қос қарлығаш ............................................................................
86
Көбелек .....................................................................................
87
Көктем полькасы .......................................................................
88
Бозторғайым ..............................................................................
89
Жауқазын ...................................................................................
90
Саржайлау ..................................................................................
91
Тау гүлі ......................................................................................
92
Құлыншағым – құндызым .......................................................
93
Қош келдің, көктем ..................................................................
94
Сандуғашым, карлығашым ......................................................
95
Сұр қоян .....................................................................................
96
Төлдер ........................................................................................
97
Жаз келеді, алақай! ...................................................................
98
Табиғат – анамыз .....................................................................
99
Жас спортшылар әні .................................................................
100
Ақбұлақ ......................................................................................
101
Наурыз-думан ............................................................................
103
Балбұлақ .....................................................................................
104
МАХАББАТ ӘУЕНДЕРІ
Айналайын .................................................................................
106
Ақ бантик ...................................................................................
107
Ана туралы жыр ........................................................................
108
Анаға сәлем ...............................................................................
109
Қарлығаш ...................................................................................
110
Қорғаушым сен .........................................................................
111
Көзімнің қарасы ........................................................................
112
Анамның тілі – аяулы үні .........................................................
113
Ақ мамам ...................................................................................
114
172
Ақ мамам! ..................................................................................
115
Дауысыңнан айналайын ...........................................................
116
Асыл ана ....................................................................................
117
Анашым .....................................................................................
118
Ардақты аға ...............................................................................
119
Әже туралы ән ...........................................................................
120
Әнші даусы ................................................................................
121
Әкем-әнім ..................................................................................
122
Әке туралы жыр ........................................................................
123
Бала тілегі ..................................................................................
124
Махаббат – бақыт бастауы ......................................................
125
Құттықтаймын, мама, туған күніңмен! ..................................
126
Анамызға мың алғыс ................................................................
127
Қызыл өрік .................................................................................
128
Ризашылық әні .........................................................................
129
МЕНІҢ ЕЛІМ – ҚАЗАҚСТАН
Туған жер ..................................................................................
131
Жерім менің ..............................................................................
132
Айналдым сенен, Атамекен-ай! ..............................................
133
Қазақстан ...................................................................................
134
Туған ел .....................................................................................
135
Атырау – әнім ..........................................................................
136
Туған ел! ....................................................................................
137
Айналайын елімнен ..................................................................
138
Алматы түні ..............................................................................
139
Ауылым – әнім .........................................................................
140
Ағады Ертіс ..............................................................................
142
Алматым менің .........................................................................
143
Арман қала – Астана ................................................................
144
Алатау ........................................................................................
145
Әнімсің, өлкем ..........................................................................
147
Барып қайт, балам, ауылға ......................................................
148
Жазира далам ............................................................................
150
Қазақ осы ...................................................................................
151
Өз елім .......................................................................................
153
Сәлем саған, туған ел ...............................................................
154
Ұлттық тілім – ана тіл ..............................................................
156
173
Ақ бесігім ..................................................................................
157
Астана ........................................................................................
158
Отырардағы той ........................................................................
159
Сүйікті отаным ..........................................................................
161
Ана тілі .......................................................................................
162
Бейбітшілік сақталады ..............................................................
163
Домбыра туралы баллада .........................................................
164
Егемен елім-ай! .........................................................................
165
Елім менің ..................................................................................
166
Қазақстан жалауы .....................................................................
167
Мен бақытты ұланың ................................................................
168
Начальная школа - еще материалы к урокам:
- Развитие творческих способностей в начальной школе
- План воспитательной работы 1 класса на 2018-2019 учебный год
- Международный день родного языка в начальных классах
- Проект "Чебоксары - мой любимый город"
- Урок (учебное занятие) по теме "Дроби и вращения - важные элементы русского народного танца"
- Проверочные задания по литературному чтению по рассказу Н. Булгакова "Анна, не грусти!" 2 класс