Конспект урока "Оңтүстік Америка. Материк жағалауындағы мұхиттар. Ашылу және зерттелу тарихы" 7 класс

. (7 сынып)
Тақырыбы:
Оңтүстік Америка. Материк жағалауындағы мұхиттар.
Ашылу және зерттелу тарихы
І кезең. Төмендегі «Көпір» тапсырмаларын оқушылар үйде орындап, бүгінгі
сабаққа дайындалып келед. Мұғалім алғашқы 5-7 минутта: а) ұйымдастыру
сәтін; б) алдыңғы тақырыптың ІІІ кезеңінің үш деңгейлік тапсырмаларын
үйде аяқтап келу дәрежесін тексергеннен кейін в) « Көпір» тапсырмаларын
тексереді.
І кезең. Ұйымдастыру кезеңі
«Көпір» тапсырмалары
(Жаңа тақырыпқа қажет болатын
өткен материалдардың қайталау
тапсырмаларын үйден орындап кел)
Сұрақтарға жауап бер.
1. Оңтүстік жарты шар материктерін атаңдар
Ж: Оңтүстік Америка, Африка, Аустралия,
Антарктида
2. Ең құрғақ материк Ж: Аустралия
3. Ең суық материк Ж: Антарктида
4. Ең ылғалды, жасыл материк
Ж: Оңтүстік Америка
5. Ең ірі плиталардың бірі Ж: Оңтүстік Америка
6. Еуразияның жер көлемі Ж: 53,3млн ш.ш.
7. Солтүстік Американың жер көлемі
Ж: 24,2 млн ш.ш.
6. Оңтүстік Американың жер көлемі Ж: 18,3млн
ш.ш.
ІІ кезең ( топтық жұмыс) жаңа сабақты топтық жұмыс барысында оқушылардың өз бетімен
меңгеруіне жағдай жасау: а) оқушылар төмендегі «Білу», « Түсіну», «Талдау», «Жинақтау»
тәсілдеріне сәйкес тапсырмаларын өздері толтырады (10 минут); ә) жауаптарын мұғаліммен
бірге талдайды (10 минут). Нәтижесі ауызша марапатталады.
ІІ кезең.
Жаңа тақырыпты өз бетіңмен меңгеріп көр.
(Төмендегі жетелеуші тапсырмалар арқылы)
Теориясы:
«Білу»
(Кім? Не? Қашан? Қайда? Не істеді?)
1. Бос орынға қажетті сөздерді жазып, сөйлемді
толықтырыңдар
Материктің рекордттары
1.Жер көлемі жөнінен Солтүстік Америка дүние
жүзінде ................орын алады. (4)
2. Ең суы мол үлкен өзен ................ орналасқан,
оның жылдық ағыны ................, су жинау
алабының ауданы .................. асады. (7000 ш.ш., 7
млн ш.ш.)
3. Дүние жүзіндегі ең биік сарқырма .......................
орналасқан, биіктігі .............. м биіктіктен құлап
ағады. (Анхель, 1054м)
4. Дүние жүзіндегі ең биік тау көлі ................., теңіз
деңгейінен ............. биіктіте. (Титикака, 3812м)
5. Ұзын тау жүйесі............., ұзындығы ............ км-
ден асады, ............................................. жалғасы
болып табылады. (Анд, 9000, Солт Америкадағы
Кордильераның )
6. .............. мен .............. өзендерінің ......................
мұхитына құяр жерде дүние жүзіндегі ең ірі
эстуарийлық өзен сағасы ................ орналасқан.
(Парана, Уругвай, Атлант мұхитына, Ла-Плата)
7. Материктің ірі аралы........................(Отты Жер)
2. Саған мына деректер таныс па?
«Америка», «Латын Америкасы», «Оңтүстік
Америка» атауларының ортақтығы бар ма?
(Америка- дүние бөлігі, Солтүстік және Оңтүстік
Америка материктері дүние бөлігі.
Латын Америкасы Оңтүстік Америка Орталық
Америкамен қоса осылай аталады, өйткені бұл
аймақтарда латын тілді португалдықтар мен
испандықтардың иелігі басым болған
Оңтүстік Америка – жеке литосфералық плитада
орналасқан материк)
Теориясы:
«Түсіну»
(Неліктен? Себебі? Не үшін? Неге?)
1. Материктің Тынық мұхит жағалауында бірден терең
шұңғымалардың қалыптасуы
............................................
(Тынық мұхиттық плитаның майысып, Оңтүстік
Америка плитасының астына енуіне байланысты)
2. Батыста аса биік Анд тауларының орналасуы
....................(Тынық мұхитының материк табиғатына
тигізетін әсерін бәсеңдетеді)
3. Перуана суық ағысы әсерінен
......................(жағалық шөл Атакама қалыптасқан)
4.Материк табиғатын .......................(Атлант
мұхитының әсері күшті: жер бедері еңіс, жағалық
жылы желдер әсері.)
Теориясы:
«Талдау»
(салыстыр, ерекшелігі неде? Т.б. ең
бастысын бөліп шығар)
зерттеушілер
уақыты
жаңалығы
1492-
1498ж.ж
Орталық Америка
.............
........... теңізін, байырғы
халықтарды.................д.а.
Америго
Веспуччи
* «Кіші Венеция»
(Венесуэла)
* Жаңа Дүниені ашты
1512ж
Магеллан бұғазын,
Тынық мұхитын ашты
Фрэнсис
Дрейк
16ғ
аяғында
А.Гумбольдт
18ғ
аяғы-19ғ
басы
1932-
33ж.ж
Картоп, жүгері,
қызан қ ың Отаны
Оңтүстік Америка екенін
дәлелдеген.
Теориясы:
«Жинақтау»
(қорытынды шығар, анықтама бер,
мазмұнды жүйеле, кесте, сызба,
сөзжұмбақ, ребус, т.б. құрастыр)
1. Рекордттары,
географиялық орны
2. Жағалауын шайып
жатқан теңіздер
мен мұхиттар
3. Шеткі нүктелері
4. Зерттеушілер
Практикасы:
«Қолдану»
(қарапайым тапсырмалар)
Сөздерді топтастырыңдар:
Тау 4
Теңіз 3
Ойпат 2
Мүйіс 1, 5
Шөл 7
Арал 8
1) Гальинас; 2) Амазонка; 3) Кариб; 4)Анд;
5)Фроуэрд; 6) Ла-Плата; 7)Атакама;
8) Отты Жер
Практикасы:
«Баға беру»
(Сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)
Оңтүстік Америка солтүстік жарты шарда орналасса,
оның табиғаты қазіргі табиғат ерекшеліктерінен
өзгерер ме еді?
.......................................................................................
Келесі кері байланыс үшінші кезеңде Б.Блумның «Толық меңгерту теориясы» негізіндегі
аралық мақсаттарға (білу түсіну қолдану талдау жинақтау рефлексия жасау) сәйкес
біртіндеп тереңдетілген және күрделендірілген, сондықтан сапасы әр түрлі үш деңгейлік
тапсырмалар іріктелінеді. Олардың ішінде білім сапасын және біліктілік дәрежесін өлшеуші-
тапсырмалар ұсынылады. Бұл тапсырмалар төмендегі критерийлер бойынша үш деңгейге
іріктелініп, оқушылардың жеке жұмыс барысында қайта орындатылып, балл жинатылады:
ІІІ кезең (кері байланыс- бағалау кезеңі): Жеке жұмыс. Жоғарыда меңгерген мазмұнды
үш деңгейге іріктеп ( әр деңгейдің білімділік, біліктілік, яғни құзыреттілік деңгейін
анықтайтын тапсырмалар) оларды біртіндеп орындату арқылы балл жинату барысында
оқушының құзыреттілік деңгейін анықтап, әділ бағалау жүзеге асырылады. Бұл
тапсырмаларды оқушылар сабақтың соңына дейін қалған 15 минуттың 12 минутында
орындайды +3 минут қорытынды жасалады. Қалған тапсырмаладыр үйде аяқтап келеді.
Қорытынды балл саны дәстүрлі бағаға айналдырып, келесі сабақтың басында сынып
журналына қойылады, мониторингке тіркеледі.
ІІІ кезең.
Деңгейлік тапсырмаларды біртіндеп орындап, балл жинаңдар
І деңгей (5 балл)
Теориясы:
«Білу»
(Кім? Не? Қашан? Қайда? Не істеді?)
1. (Анықтама - сөздер) қалай аталатынын
жазыңдар:
1) Жаңа Дүниені ашқан кім?.
2) Амазонканың су жинау алабының ауданы қанша?
3) Анхель сарқырамасы қай өзенде орналасқан?
4) Отты жер аралы мен материкті жалғастыратын
бұғаз
5) Солтүстік Америкамен жалғасатын мойнақ
2. Африка және Оңтүстік Американың қандай
ұқсастығы мен айырмашылықтары бар?
Ж: 1. 1) А. Веспуччи, 2) 7млн ш.ш, 3) Чурун өзені
4) Магеллан, 5) Панама
2. Табиғат зоналары ұқсас, экватор сызығы кесіп
өтетін ыстық құрлықтар болып табылады. Бірақ
өсімдіктер мен жануарлар әлемінің түрлерінің
құрамы жөнінен айырмашылық жасайды.
Практикасы:
«Қолдану»
(ІІ кезеңдегі қолдану үлгісі бойынша)
3. Тынық мұхитының жағалауында қандай шөл дала
орналасқан, қалай пайда болды?
Жауаптары
Атакама. Оның пайда болуы суық Перу ағысымен
байланысты.)
ІІ деңгей (5балл+4 балл= 9 балл)
Теориясы:
«Түсіну»
(Неліктен? Себебі? Не үшін? Неге?)
Әдетте өзендер жағалауында жіпке тізілген моншақ
тәрізді қалалар тізбектелген, мысалы Волгада 16 ірі
қала, оның арасында 4 миллионер қала.
Амазонкада қандай қалалар орналасқан? Олар неге аз?
Жауабы:
( Амазонка жағалауы батпақты және өте қолайсыз.
Амазонка бойында екі ғана ірі қала орналасқан:
бразилияның қаласы Манаус (1млн-ға жуық тұрғыны
бар) және Перу қаласы Икитос (270 мыңға жуық
тұрғыны бар).
Теориясы:
«Талдау»
(салыстыр, ерекшелігі неде? Т.б. ең
бастысын бөліп шығар)
Андының қай бөлігінде мұздық көп, қай бөлігінде аз?
Неліктен?
Ж: Анд тауының орталығы мен жоғарғы бөлігінде
мұздықтар көбейе береді.
Практикасы:
«Қолдану»
(өзгертілген жағдайда)
Шеткі нүктелердің географиялық координаталарын
анықтаңдар:
Гальинас
Фроуэрд
Париньяс
Кабу-Бранку
120 с.е., 720 б.б.
540 о.е., 720 б.б
40 о.е., 810 б.б
70 о.е., 350 б.б
АШЫҚ ЖУРНАЛ
Күні _________
Сабақтың тақырыбы: Оңтүстік Америка. Материк жағалауындағы
мұхиттар. Ашылу және зерттелу тарихы
оқушылардың аты-
жөні
1 деңгей «5» балл
2деңгей
«4»балл
3деңг
ей
«3»ба
лл
Сыныпта
жинаған
балы
Үйде
Бар.
балы
Баға
1
2
3
4
1
2
3
1
2
Айдосұлы Альфараби
+
+
+
-
-
-
-
-
-
3,5
-
3,5
3
ІІІ деңгей (5балл + 4балл + 3 балл= 12 балл)
Теориясы:
«Жинақтау»
(қорытынды шығар, анықтама бер,
мазмұнды жүйеле, кесте, сызба,
сөзжұмбақ, ребус, т.б. құрастыр)
1.Америка қандай мәдениет өсімдіктерінің отаны
болып саналады? Олар қашан еуропалықтарға белгілі
болды? Ресейге қашан таралды? Қазір оларды
өндіруден қандай елдер бірінші орында?
2. Табиғат зоналар моделін жасау?
3. Оңтүстік Америка солтүстіктен оңтүстікке қанша
градус және километрге созылған?
Жауаптары:
1. Америка картоптың, мақтаның, томаттың,
жүгерінің, жасанды каучуктың, какаоның отаны
саналады. Картоп пен мақта өндіруде дүние жүзі
бойынша алдыңғы орындарда – Қытай, жүгеріден –
АҚШ, какао – Кот-д-Ивуар, жасанды каучуктан –
Оңтүстік-Шығыс Азия болып саналады..
2. Оқушылар қолдғы бар заттардан табиғат
зоналардың моделін жасады. Экваторлық
ормандардың моделін ойлап жасады.
3. 1)120 с.е. + 540 о.е.= 66 0
2) 66 0 * 111 км = 7326 км
Осылайша Оңтүстік Америка солтүстіктен
оңтүстікке 7326 км-ге созылып жатыр
Практикасы:
«Баға беру»
(Сен қалай ойлайсың? Не істер едің?)
Оңтүстік Америка материгін тұнып тұрған құпиялы
материк деп атауға бола ма? Қалай ойлайсың ? Қандай
дәлелдерің бар?
Сабақ барысында мұғалім әр деңгей тапсырмасының дұрыстығын тексергеннен кейін, тақтада
ілініп тұрған «ашық журналға» + белгісін оқушылардың өздеріне қойғызып отырады
Амандосова Еркеназ
+
+
+
+
+
+
+
+
ү
5+4+1,5
1,5
12
5
Аманжол Диана
+
+
+
+
+
+
ү
-
-
5+3
1
9
4
Әмірқұл Зере
+
+
+
+
+
+
+
+
ү
5+4+1,5
1,5
12
5
Габаева Алина
+
+
+
+
+
+
+
ү
ү
5+4
3
12
5
Дәулетбақ Жанель
+
+
+
+
+
+
+
ү
ү
5+4
3
12
5
Екжанова Күмісгүл
+
+
+
+
-
-
-
-
-
5
-
5
3
Ержан Еламан
+
+
+
+
+
+
ү
ү
ү
5+2,5
4,5
12
5
Ерікқызы Айдана
+
+
+
+
-
-
-
-
-
5
-
5
3
Жексембі Серікжан
+
+
+
+
ү
ү
ү
-
-
5
4
9
4
Жұмабаев Досжан
+
+
+
+
+
+
+
+
+
5+4+3
-
12
5
Иманғалиева Лаура
+
+
+
+
+
-
-
-
-
5+1
-
6
3
Искаков Амир
+
+
+
+
-
-
-
-
-
5
-
5
3
Қасабеков Мади
+
+
+
+
+
ү
ү
-
-
5+1
3
9
4
Қайролданова Айым
+
+
+
+
+
ү
ү
-
-
5+1
3
9
4
Қайсарқызы Ақбота
+
+
+
+
+
+
+
+
+
5+4+3
-
12
5
Қанатова Анель
+
+
+
+
+
+
+
ү
ү
5+4
3
12
5
Құрманғали Асем
+
+
+
+
+
+
ү
-
-
5+3
1
9
4
Мақсұт Әнуар
+
+
+
+
ү
ү
ү
-
-
5
4
9
4
Оразбек Серік
+
+
+
+
ү
ү
ү
-
-
5
4
9
4
Смағзан Бақытжан
+
+
+
+
+
+
+
ү
ү
5+4
3
12
5
Сұлтанбеков Елдос
+
+
+
+
-
-
-
-
-
5
-
5
3
Тәнірбергенова Қалқа
+
+
+
+
+
+
+
ү
ү
5+4
3
12
5
Шәкенова Жансая
+
+
+
+
+
+
+
ү
ү
5+4
3
12
5
Ізтай Гафура
+
+
+
+
+
+
+
+
+
5+4+3
-
12
5
Джаксылыкова Лаура
+
+
+
+
ү
ү
ү
-
-
5
4
9
4
"Оңтүстік Америка. Материк жағалауындағы мұхиттар. Ашылу және
зерттелу тарихы"тақырыбы бойынша оқушылардың бағалау
мониторингісі
0
1
2
3
4
5
6
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26