Ученики на Учителя.com


Конспект "Салауат Юлаев - башҡорт халҡының милли батыры. Һөйләм киҫәктәре" 8 класс

Тема: Салауат Юлаев – башҡорт халҡының милли батыры. Һөйләм
киҫәктәре.
Маҡсат:
• Халҡыбыҙҙың милли батырының тормош юлын, ижадын өйрәнеү;
• Телмәр үҫтереү; Һөйләм киҫәктәрен ҡабатлау.
• С. Юлаевтың шәхесенә, ижадына һөйөү, ихтирам тәрбиәләү;
Йыһазландырыу: слайд
Дәрес барышы.
1.Ойоштороу мәле..Һаумыһығыҙ... Дежур....
2.Артикуляцион күнегеү. Тел шымартып алабыҙ. Мин уҡыйым.
Ай, Уралым, Уралым,
Күгәреп ятҡан Уралым!
Нурға сумған түбәһе –
Күккә ашҡан Уралым!
Һине маҡтай йырҙарым,
Һине данлай йырҙарым!
- Шиғырҙан башҡорт теленең үҙенсәлекле хәрефтәрен табып, аҫтына
һыҙырға кәрәк. (бер уҡыусы таҡта алдында эшләй)
- Бына хәҙер ошо өндәргә иғтибар итеп хор менән уҡыйбыҙ.
3. Уҡыу мәсьәләһен (проблемаһын) ҡуйыу
Был шиғырҙың рус вариантын, тәржемәһен уҡып ишеттерегеҙ әле
Уҡыусылар, был шиғырҙың авторы кем?Культура Башкортостана
дәресендә һеҙҙең был шиғырҙы ишеткәнегеҙ бар.Кем әйтә алыр? -Тимәк,
балалар, беҙ бөгөн дәрестә кем тураһында һөйләшәсәкбеҙ? Эйе, балалар С.
Юлаев тураһында һөйләшербеҙ Һәм һөйләм киҫәктәре темаһын ҡабатлап
үтәсәкбеҙ.
Үткән дәрестә беҙ һеҙҙең менән С.Юлаев тормошо менән таныша башланык.
Үткәндәрҙе иҫкә төшөрөп алайыҡ әле:
Викторина
1). Кем ул Салауат Юлаев?( шағир-импровизатор, сәсән, милли герой..)
2). С.Юлаев ҡасан һәм ҡайҙа тыуған? (1754 йыл, Салауат районы Тәкәй
ауылы)
3)Атаһының, әсәһенең исеме кем? (Юлай Аҙналин, Көнбикә)
4). Салауат Юлаевҡа атлы һәйкәл ҡайҙа урынлашҡан? Авторы кем? (Өфө
ҡалаһында. Сосланбек Тавасиев)
7). Нисә йыл каторгала була? (25)
8). С.Юлаев ҡасан һәм ҡайҙа үлә? (1800 йыл, Эстония)
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, С.Ю тыуған ауылын яндыралар һәм ерен һөрөп
ҡуялар. Ниңәлер был ергә башҡорттар килеп яңынан урынлашмай.Картала
уның тыуған ауылын төртөп күрһәтә алмаһаҡ та, уның тыуған яғында
музейы бар икәнен беләбеҙ. Төркөмдәргә бирелгән эштәрҙе тикшерә
башлайык. Беренсе төркөм уҡыусылары ҡулдарын күтәрә.
(К сожалению, деревню, где родился С.Юлаев сожгли и всю землю вспахали. И мы не
можем показать на карте точное расположение этой деревни. Но мы точно знаем, что
один музей С.Юлаева находится в тех краях,где он родился,т.е Салаватском районе в селе
Малояз. Я давала домашние задания по подгруппам,послушаем информацию про данный
музей:)
-Рәхмәт. Бишле. Еще один музей находится в том самом городе, где умер
герой. Где? (город Палдиски, крепость Рогервик)
Әйҙәгеҙ әле китаптарҙан ошо муҙей тураһында уҡып үтәйек. (85 б. 17
күнегеү)
4. -Тексты уҡый башлағансы аңлашылмаған һүҙҙәргә иғтибар итәйек.
а) һүҙлек эше:
йыһазландырылған - оборудован
мәғлүмәт – сведения
биҙәнеү әйберҙәре – предметы украшения
иҫтәлек – память
Был һүҙҙәр менән телдән һүҙбәйләнештәр йәки һөйләмдәр төҙөгөҙ
б)Текст йөкмәткеһен үҙләштереү.
-Хәҙер мин тексты уҡып ишеттерәм, ә һеҙ ҡарап барығыҙ. Аңланығыҙмы?
-Текстан бөгөнгө яңы һүззәр осраған һөйләмдәрҙе табып уҡығыҙ.
-Хәҙер сылбырлап берешәр һөйләм уҡып, тәржемә итеп ҡарайыҡ. Берәүегеҙ
уҡый- икенсегеҙ тәржемә итә.
Ял минуты. Давайте немного отдохнем. Гимнастика для глаз.
Өҫкә ҡараныҡ, аҫҡа ҡараныҡ, тәҙрәгә ҡараныҡ, ишеккә ҡараныҡ. Нарисовали
восьмерку.Внимательно посмотрите на этот слайд. (слайд про музеи) Теперь
закройте глаза.Глазки отдыхают. . Закройте глаза, сильно напрягите глазные
мышцы, теперь раскройте глаза, расслабили мышцы глаз. Что –нибудь
поменялось? (появилось фото музея , который в Эстонии. Беҙ әле генә текста
уҡыған милли кейемдәр, биҙәнеү әйберҙәрен күрәбеҙ.)
5. Дәфтәрҙә эш. Бөгөнгө числоны, теманы яҙабыҙ.Беҙ һеҙҙең менән Һөйләм
киҫәтәре темаһын үттек. Давайте поработаем по группам. Беренсе вариант –
выписываете первое предложение из 2 абзаца и разбираете его по членам
предложения.
Икенсе вариант –Выписать из текста определения с определяемым словом .(
у доски работают двое)
Эштәрҙе тикшерәбеҙ.
Төркөмдәргә бирелгән эштәрҙе тикшереүҙе дауам итәбеҙ. Икенсе төркөм
уҡыусылары ҡулдарын күтәрә.
Давайте теперь послушаем про музей в Эстонии и другую дополнительную
информацию, которую вы нашли. Ответственный следующей подгруппы:
Өй эшен аңлатып үтәм.Мы сегодня мало читали.Поэтому д.з.
1. Тексты тасуири уҡырға. 2. Яңы һүҙҙәрҙе һүҙлеккә күсерергә.
Дәрес барышында актив ҡатнашҡан уҡыусыларға бишле билдәһе ҡуям.
...дүртле ҡуям- дәрестә активраҡ булырға кәрәк.
Дәресте йомғаҡлау.
Батырҙың һуңғы «Юҡ, мин үлмәнем, башҡорттарым!» тигән ораны дөрөҫкә
сыҡты, Салауат Юлаев әле һаман башҡорт халҡы менән бергә йәшәй
Ошоноң менән дәресебеҙ тамам! Һау булығыҙ!
Скачать материал

Литература - еще материалы к урокам: