Конспект урока "Қазақстандағы ұлт - азаттық қозғалыстарды қайталау сабағы" 8 класс

Сабақ жоспары
Пән: Қазақстан тарихы
8-сынып
Тақырыбы: Қазақстандағы ұлт – азаттық қозғалыстарды қайталау сабағы.
Мақсаты:
Білімділік: XVIII-XIX ғ. екінші жартысындағы Ұлт азаттық күресте ел үшін
жанын пида еткен қайраткерлердің ерлік істерін паш ету.
Дамытушылық: Оқушылардың ой қозғау, есте сақтау, ойлау қабілетін
дамытып, топтық жұмыс арқылы ізденіс және шығармашылық қабілетін ашу.
Тәрбиелік: Оқушыларды пікірін дұрыс жеткізуге үйрету және де
патриотылыққа, бірлікке, мәдениеттілікке, ержандылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: ОСКТ технологиясы бойынша интерактивті тақтамен
жұмыс, топпен жұмыс, хронологиямен жұмыс, картамен жұмыс, сызбамен
жұмыс.
Құрал-жабдықтар: Карта, интерактивті тақта, тірек-сызбалар, суреттер.
Сабақтың барысы: Үй тапсырмасын тексеру
(Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күресі)
«Хронологиямен жұмыс»:
Жылдар
Оқиғалар
Тарихи маңызы
1710 ж
1711 ж
1712 ж
1713 ж
1718 ж
1719 ж
1723-1727 ж
«Сатылай кешенді талдау»:
“Қалмақ қырылған” шайқасы
1.Уақыты-
2. Болған жері-
3.Соғысушы жақтары-
4.Қолбасшылары-
5.Нәтижесі-
“Аңырақай” шайқасы
1.Уақыты-
2.Болған жері-
3.Соғысушы жақтары-
4. Қолбасшылары-
5. Нәтижесі-
Жаңа сабақ
Сабақтың жоспары:
Суреттер сөйлейді...
Көтерілістің жетекшілеріне сипаттама.
Сандар сөйлейді...
Көтерілістің алғышарты, сипаты мен себептері, қозғаушы күштері және
мақсаты.
Шарықтау...
Көтерілістің басты оқиғалары.
Құлдырау...
Көтерілістің жеңілу себептері.
Қорытынды...
Сиқырлы таяқша.
Еске түсіп, езіліп отыр ішім,
Тарих қойны қанмен жас өкінішім.
Таулар шөгіп, батырлар шейіт болған,
Тәуелсіздік таңына жету үшін,
-дегендей, Атырау мен Алтай Арқа аралығында халқымыздың басына түскен
қасіреттерді ешкім жоққа шығара алмайды. Әсіресе XVIII-XIX ғ-ғы.
тәуелсіздік үшін күрескен Сырым, Кенесары, Исатай, Махамбет, Жанқожа,
Есет батырлар өмірін, өнеге істерін, қаһарман ерліктерін жас ұрпаққа паш ету
қазіргі күннің талабы.
«Суреттер сөйлейді»
№1 слайд
Көтеріліс басшыларына сипаттама беріңдер
№ 2 слайд
Көтеріліс басшыларына жеке-жеке тоқталып айтыңдар
№3 слайд
Махамбет пен Исатайдың достығы жайлы айтыңдар?
1) Суреттер сөйлейді:
“Салық бермесін, ханға сенбесін, сұлтандарға ермесін халық өзін-өзі
қорғасын.”
Сырым Датұлы:
Шешен
Би
Старшын
Қолбасшы
Халық үшін күрескер
“Абылай атам қоныс еткен жерлері үшін күресемін”
Кенесары Қасымұлы
Абылай ханның 27-ұрпағы
Қаһарман
Батыл қолбасшы
Шебер ұйымдастырушы
Дарын мәмілегер
“Халқымыздың бақытты болуы үшін жан пида”
Есет батыр
ұлт жанды
Көтеріліс басшысы
Батыр
Ел мүддесін қорғаушы
“Мен, мен, мен едім
Мен Нарында жүргенде,
Еңіреп жүрген ер едім.
Исатайдың барында,
Екі тарлан бөрі едім”
Махамбет Өтемісұлы
Ұлтжанды
Батыр
Қолбасшы
Ақын
Исатайдың серігі
“ Шұрайлы жерлер үшін күресемін...”
Исатай Тайманұлы
Ержүрек
Батыр
Қолбасшы
Махамбеттің серігі
“Ел үшін атқа отырдым”
Жанқожа Нұрмухаммедұлы
Дарынды қайраткер
Батыр
Қолбасшы
Ұлт мүддесін қорғаушы
“Сандар сөйлейді”
Тәуелсіздікке бастама болған
Ұлт азаттық қозғалыстар
1837-1847 ж XIX ғ. 50-60 ж.
1836-1838 ж.
1783-1797 ж
1) Кенесарының мақсаты
Ресейдің қосылып
үлгермеген өңірлерінің
дербестігін сақтау
Қоқан езгісіндегі
қазақтарды азат ету
Отарлауды тоқтату
2) Сырымның мақсаты:
3) Исатайдың мақсаты:
4) Есет пен Жанқожаның мақсаты:
Ғасырлар бойы ата –
бабаларымыздың
пайдаланған
жерлерін қалпына
келтіру
Орал казак
әскерлерінің қазақ
жерлерін басып
алуын тоқтату
Отаршылдық
саясатқа қарсылық
Шаруалардың
жерін қайтару
Хан
озбырлығына
шек қою
Салық жинауды
тоқтату
Хиуалықтардан сыр
қазақтарын қорғау
Отаршылдық
саясатына
қарсылық
Көтерілістің барысы:
Картамен жұмыс
«Сырым бастаған көтеріліс»
«Кенесары бастаған көтеріліс»
«Исатай, Махамбет бастаған көтеріліс»
«Жанқожа, Есет батыр бастаған көтеріліс»
Картадан көтерілістердің қамтыған жерін анықтау.
Көтерілістің жеңілу себептері:
Сырым Датұлы: Исатай-Махамбет:
-Нашар ұйымдастырылуы; Көтеріліс стихиялығы;
-Қару-жарақтың аздығы; Ұйымдастырудың әлсіздігі;
-Старшындар алауыздығы; Феодал опасыздығы;
-Руаралық қайшылықтар; Көтеріліс басшыларының біріге алмауы;
-Әр кез мақсаттарының Қару-жарақ теңсіздігі.
өзгеріп отыруы.
Қозғаушы күші
Сырым
Қарапайым
көшпенділер;
Билер;
Старшындар;
Батырлар.
Кенесары
Сұлтандар;
Ірі ақсүйектер;
Әр түрлі ұлт
өкілдері;
Өзбек, орыс,
қырғыз
Батырлар
Махамбет
пен Исатай
Қазақ
шаруалары;
Беріш рулары;
Билер;
Старшындар.
Есет,
Жанқожа
Қарапайым
халық;
Батырлар.
Кенесары Қасымұлы көтерілісінің жеңілу себептері:
Күрестің стихиялылығы;
Ұйымшылдықтың болмауы;
Халықтың толық қолдамауы;
феодалдар тобының әлсіздігі.
Жанқожа, Есет батырлардың көтерілісінің жеңілу себептері:
Күрестің стихиялылығы;
Ұйымдастырудың әлсіздігі;
Феодалдардың бір бөлігінің солқылдақтығы.
“Көтерілістердің тарихи маңызы”:
Тәуелсіздік үшін болған күрестердің бастапқы белгісі болды;
Көтеріліс жеңіліске ұшырады, бірақ көтерілісті болашақта жалғастыру
керек екендігін түсінді;
Көтеріліс ұлт азаттық сипатта өтті;
Халықтың саяси санасы, отаршылдыққа қарсы көзқарасы күшейді;
Бірлік пен саяси орталықтың қажеттілігін түсінді.
Қорытынды:
Сиқырлы таяқша
1.Таяқшаны жағалата отырып, бір сөйлемнен әр оқушының қорытынды
пікірі тыңдалады.
2. Тақырыптан ҰБТ байқау тестілеуінде кездесетін сұрақтарды талдау.
Рефлексия
Бағалау: (Белсенді қатысқан жеке оқушыларды, жалпы топты)
Үйге тапсырма: Ұлт азаттық көтерілістер туралы қосымша мәліметтер
жинау. Тестік тапсырмалар.
«Әулиекөл ауданы әкімдігінің білім бөлімінің №2 Қазанбасы орта мектебі» ММ
Қазақстандағы ұлт-азаттық
қозғалыстарды қайталау сабағы
8-сынып
Тарих пәнінің мұғалімі:Уалихан Ә.У
2016-2017 ж