Күміс ыдыстар
Презентация "Металдардың адам өміріндегі маңызы" 9 класс
Подписи к слайдам:
- Сергазина Бакытгуль Кенесовна химия-биология пәні мұғалімі
- 9 сынып химия
- ашық сабақ
- Металдардың адам өміріндегі маңызы
- Оқушыларға металдар туралы,олардың қасиеттері,
- адамға қажеттілігі туралы ,
- қолдану аясындағы кендігі туралы, білімдерін толықтыру
- «Туған жердің қара тасын мақтан ете білмеген адам, бөгде жердің алтын тасын да мақтап жарытпақ емес» (Қ. Сәтбаев)
- Қ . Сәтбаев-Қазақстан металлургиясының дамуына баға жетпес үлес қосқан ғалым.Ол Үлкен Жезқазған,Ұлытау мыс минералды шикізат қорларын тұңғыш рет жан-жақты зерттеді.Ғалымның өлшеусіз еңбегінің құрметіне Қаратаудағы ванадий кенінен табылған бір минерал сатпаевит деп аталады.Қоғамның өндіруші күштерінің өркендеуі металл өндірумен тікелей байланысты. Ақыл-ой енбегі машина арқылы жүзеге асуда. Ғарыштық техника арқылы әлемдік денелер игерілуде. Қазіргі адам тіршілігі металдарды қолданумен тығыз байланысты
- Барлық ғалымдардың зерттеуі.
- 1.«Сырларым бар химиктерге аян».
- Химиктердің зерттеуі.
- 2. Физиктердің зерттеуі
- 3. Биологтардың зерттеуі.
- 4. Геологтардың зерттеуі.
- 5. Географтардың зерттеуі.
- 6. Әдебиетшілердің зерттеуі.
- 1 Fe (темір) 5г 15 г Қаназдық
- 2 Cu мыс 100 г 2- 3г Бауыр аурулары
- 3 Zn мырыш 3 г 10-15 г Ергежейлік, шаштың түсуі
- 4 Сr хром 6- 30 г 0,05- 0,2 мг Аллергия, өкпе рагы
- 5 Мg магний 20- 42 г 0,3-0,7г Жүйке жүйесінің аурулары
- 6 Со кобальт 30 мг 7-10 мкг Қаназдық, зоб аурулары
- 7 V ванадий - - Сүйек қисаюы
- 8 Мn марганец 340 г 510мг Бойдың өсуі мен қанның дамуы
- 9 Са кальций 1700 г 25-50 г Сүйек аурулары
- 10 К калий 250г 510 г Жүрек аурулары
- 11 Nа натрий 250 г 510 г Ми аурулары
- 12 Ni никель 150 г 0,1 мг Жүйке жүйесінің аурулары
|
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Жалпы қазақ халқы қашанда күміске ерекше мән берген. Күмістің адам ағзасын пайдасы бар деп сенген халқымыз күміс ыдыстан тамақ ішіп, күміс әшекейлер тағып, сәби дүниеге келгенде нәрестені күміс теңге салынған суда шомылдырып, «Баланың күні күмістей жарық болсын»-деген жоралғы жасаған.
- самаурын, күміс поднос, ыдыс-аяқ
- Металл өндірісіндегі кеңінен қолданылатын күрделі мамандықтың бірі ұсталық және зергерлік өнер. Оны өндіріс салалрының көпшілігінен кездестіреміз. Ұста мен зергер әр түрлі металдардан сан алуан бұйымдар сәндік әшекейлер жасайды. Қазақстан жерінде мыс, жез, темір, шойын, алтын, күміс сияқты түсті металдардан бұйымдар жасау ісі өте ерте заманнаң басталған. Ерте заманда қазақ халқының арнайы шеберханасы, дүкендері болмаған, соған қарамай ұсталар мен зергерлер қысы, жазы киіз үйде ж ұмыс істеген.
- 1. ¥сталар:ағаш ұстасы және темір ұстасы деп бөлінген Темір ұсталары - жұмысқа қажет бұйымдарды жасаумен қоса, қажет кезінде соғыс қаруларын жасаған. . Зергелер: Негізгі кәсібі алтыннан, күмістен, жезден, мыстан әр-түрлі әшекей-бұйымдар жасаумен айналысқан,
|
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Өскемен Қорғасын-Мырыш Комбинаты – түсті металлургия кәсіпорны. 1942 жылы Орджоникидзе қаласынан көшіріліп әкелінген “Электр-мырыш” зауытының негізінде ұйымдастырылған Өскемен мырыш зауыты мен 1952 жылы іске қосылған қорғасын зауытының біріктірілуі нәтижесінде 1955 жылы құрылған. 1994 жылдан АҚ. Комбинаттың құрамына қорғасын мен мырыш зауыттарынан басқа күкірт қышқыл өндірісі, сирек металдар өндіру цехы және қосалқы өндіріс пен қызмет көрсету желілері кіреді. Кәсіпорын кенді Алтай, Орталық Қазақстан, Орал, Қиыр Шығыс кен металлургия кәсіпорындарының полиметалл шикізаттарын, сондай-ақ Ертіс өңірінің пайдалы 20 компонентінен тұратын шикізатын өңдейді, өнімнің 17 түрін (мырыш, қорғасын, кадмий, алтын, күміс, күкірт, висмут, индий, талий, селен, сынап, оттек, аргон, азот, теллур, мыс, хлор) шығарады. Оның өнімі аккумулятор, электр-техника, лак-сыр, химия, автомобиль, тоқыма өнеркәсібінде, радиотехникада, а. ш-нда (тыңайтқыш өндіру үшін), өнеркәсіптің басқа да салаларында пайдаланылады.
- II топ тапсырмасы
- Авиация және ғарыштық, техника саласында аса қажетті металдар (алюминий, магний, титан) көптеген мөлшерде өндіріледі. Қазіргі заман техникасында қолданылмайтын металдар және құймалар жоқ десе де болады. Тіпті осыдан аз ғана бұрын өнеркәсіпте алынуы туралы сөз етілмеген кейбір металдар (цирконий, бериллий, индий, гафний, ниобий, т.б.) өмірден ез орнын тауып отыр.
- “Жуан және жіңішке сұрақтар” стратегиясы.
- “Кім жылдам” ойыны
- Әр топқа 5 сұрақ беріледі,шапшаң,ұтымды жауап беру керек
- 1. Су бетінде қалықтап, қандай металл жүзеді? Айтшы, ойланып, денеңде жетпейтін қандай тұз еді?(натрий) 2. Ертеден белгілі жетеудің бірімін. Электроника саласында ірімін. Көптеген құймаларға кіремін, Әдемілігім жөнінде алтынмен тең жүремін (мыс ) 3. Менделеев ауылының алтыншы көшесінде тұрағым, Әр түнде адамдармен жүздесіп тұрамын, Мені балқыта алмай қиналады көбісі, Қазақстан әлемінде, кенім жөнінен бірінші (вольфрам) 4. Қара металлургия жанымын, Машина, трактордың қанымын. Жетінші қосымша топшада болсам да Металл атаулының ең көп қолданылатын санымын (темір) 5. Табылса бұрын там-тұмнан, Қазір көп әр өлке де, Қымбат болды алтыннан, Қандай металл ертеде?(алюминий) 1. Өзі ауыр металға жатады, Емшілер қорықтық құюға қолданады (қорғасын) 2. Күмістей өзі жылтыр,өзі сұйық. Қандай металл, құрал жасар, оны құйып (сынaп) 3. Аспен келеді, тамаққа дәм береді(NaCl)
- 4.Күмістей ақшыл, женіл металл.(Магний) 5.Мемлекет атымен аталатын элемент.(Германий)
- ШАРТЫ:
- I валентті металдар– сол қол көтеру.
- II валентті металдар– оң қол көтеру.
- III валентті металдар– денені бұру.
- Натрий Күміс
- Мырыш Алтын
- Калий Цезий
- Литий Алюминий
- Темір Берилий
- Вор Магний
- Литий Хром
- Мыс Қалайы
- Әр топтан бір оқушыдан шығып, бірінші тапсырманы орындап, борды келесі оқушыға береді. Сөйтіп барлық айналулар іске асқанша бір - біріне эстафетаны беріп отырады. (5 ұпай)
- 1) Fe → Fe2O3→ Fe(OH)3 → Fe2O3 → Fe
- 2) Al→ Al 2O3→ Al (OH) 3→ Al 2O3 → Al
- Реакцияны теңестіріп, жалпы коэффициенттер санын есепте: (5 ұпай)
- 1 топ А) Mg + HCl →
- Ә) MgO + HCl →
- 2 топ А) Na2O + H2O →
- Ә) MgCO3 →
- Тест "Металдар"
- 1.Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі металдардың пайыздық мөлшері.
- А) 90% Ә) 80% Б) 50%
- 2. Сілтілік Ме
- А) Li. Na. K.Rb. Cs. Fr. Ә) Li. Na.Ca. Mb. Al. Б) Na. K. Fr.Au. Al.
- 3. Жеңіл балқитын Ме
- А) Күміс, алюминий, мыс Ә) Сынап, цезий, галлий
- Б) Мыс, қорғасын, алтын.
- 4. Электр шамының қылын жасайтын, ең қиын балқитын Ме
- А) Ti Ә)V Б) W
- 5. Негізгі топшаның Ме
- А) s.d элементтер Ә) p.d элементтер Б) s.p элементтер.
- 6.Қосымша топшаның элементтері.
- А) s.p Ә) d Б) p.d
- 7. Электр тогын ең күшті өткізетін Ме
- А) Күміс, мыс, алюминий Ә) Мыс, титан, алюминий
- Б) Күміс, алтын, хром
- 8. Тез магниттелуге және магниттік қасиетін жоюға бейім Ме
- А) Марганец Ә) Мыс Б) Темір
- 9. 4 Al + 302 2 Al2 O3 реакциясы бойынша 1 моль Al жанғанда неше моль Al2 O3 түзіледі?
- А) 0,5 моль Ә) 2 моль Б) 1 моль
- 10. Қай элементке сәйкес келетін электрондық формула.
- 1s2 / 2 s2 2 p6 / 3 s2 3 p6/ 4 s 2
- А) Fr Ә) Ca Б) K
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
- Ә А Ә Б Б Б А Б А Ә
- Шкала:
- «5» - 8-10; «4» - 4-7; «3» - 1-3.
- Және, кепілі, өте, қойнауы, техниканың, одан, бай, Отанымыздың, дамуының, металдар, мен, әрі, кәзіргідей, жетуінің, дәрежеге, ғылым, жер, металдарға, бірден-бір.
- Отанымыздың жер қойнауы металдарға өте бай
- “Металдар- ғылым мен техниканың кәзіргідей дәрежеге жетуінің және одан әрі дамуының бірден-бір кепілі”
Химия - еще материалы к урокам:
- Конспект урока "Металдардың адам өміріндегі маңызы" 9 класс
- Конспект урока "Массовая доля растворенного вещества, кристаллогидраты"
- Конспект урока "Күкірттің қосылыстары" 9 класс
- Конспект урока "Күкірт және оның қосылыстары"
- Конспект урока "Углерод"
- Конспект урока "Кислород: строение, свойства, получение и применение"
