Конспект урока "Табиғатты аялау-ата салтымыз, Тәрбиеге мән берген-дана халкымыз" 5 класс

Сабақтың тақырыбы: Табиғатты аялау-ата салтымыз, Тәрбиеге мән берген-дана халкымыз.

Сабақтың ұраны: Адамдардың табиғатсыз күні жоқ

Мұны айтуға табиғаттың тілі жок.

Сабақтың мақсаты: І. Білімділік: оқушылармен табиғатты қорғау туралы әңгіме жүргізу,

Берілген мәтіннің мазмұнын түсінуге байланысты жұмыс жүргізу

жаңа сөздерді меңгеру, оларды дұрыс айтуға жаттықтыру. Табиғат

4. Шығармашылықпен жұмыс істеуге ұмтылады.

5. Өздерінің айтқан, жазған жауаптарына толғанып ойлауын

қамтамасыз етеді.

6.Оқушыларды ойлау қабілетін дамыту аркылы өз ойын

тұжырымдауға және басқалардың көзқарасын сыйлауға үйрету.

ІІ. Дамытушылық мақсаты: логикалық ой-өрістерінің қеңеюіне жағдай

жасау, сабақта сөйлеу шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру.

ІІІ. Тәрбиелік: оқушылардың табиғатқа деген аялы көзқарасын қалыптас-

сы,еркін жауап,5жолдан тұратын қорытындылау тақпақ,мәтінмен жұ-

мыс,диалог,ой толғаныс,семантикалық карта,бейнефильм.

Сабақтың көрнекілігі: табиғат жайында жазылған нақыл сөздер, суреттер, тыйым сөздер,

тірек схемалар,мәтін басылған қағаздар, маркирлер, семантикалық

карта,Вен диаграммасы, бейнефильм, музыка.

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлеметсіңдер ме балалар ! Отырыңдар !Бүгін кім кезекші ?Сынып-

та кім жоқ? Бүгін нешесі? Аптаның қай күні ?

Жұмбақ өлең Балалар,мен жұмбақ өлең оқимын ,соның шешуін табыңдар.

Қар еріп, су ағады,

Сарқырап сайға толады.

Күн ұзарып жылиды,

Бұл қай кезде болады?

Дұрыс, осы өзгерістер көктемде болады. Ал енді ,балалар,

жыл мезгілі немесе табиғат туралы қандай өлеңдер білесіңдер?

Өлең үш тілде Баяу естілген музыканың ырғағында үш тілде Гетенің өле-

қазақша, ңі оқылады.

Тыншығарсың сен – дағы ,

Сабыр қылсаң азырақ.

(Абай Құнанбайұлы)

Uber allen Girfeen

Ist Ruh.

In allen Wipfeln

Spunes du.

Kaum einen Hauch

Die Voglein schweigen im Walde.

(Гете )

Горные вершины

Спят во тьме ночной.

Тихие долины

Полны свежей мглой.

Не пылит дорога,

Подожди немного,

Отдохнешь и ты .

(М. Ю.Лермонтов)

Бұл өлең не туралы ?Өлеңдерде табиғат, адам туралы айтыл-

ған,түнгі ұйқы, тыныштық туралы , сен де демаласың деп ақын

құрастырамыз ,тірек схема арқылы диалог құрастырамыз ,шағын

Дәптермен жұмыс: Қазір осы суретке назар аударайық, жазылған нақыл сөзді

оқып,аударып,бүгінгі сабақтың ұранының мағынасын түсінейік .

«Адамдардың табиғатсыз күні жоқ ,

Мұны айтуға табиғаттың тілі жоқ».

Ғ – дауыссыз, ұяң, ызың, тіл арты

Ү – дауысты, жіңішке, қысаң, еріндік

І – дауысты, жіңішке, қысаң, езулік

Қ – дауыссыз, қатаң,шұғыл,тіл арты

Кіріспе әңгіме Балалар,жұмыс дәптерлеріңді ашып,бүгінгі күнді,тақы-

Бейнефильм рыпты,ұранды көшіріп жазыңдар.

Ата - бабаларымыздан қалған қастерлі де , мұралар-

Тірек схема дың бірі – табиғатты аялау, оған үнемі қамқорлық жасап отыру,

оны көркейту.(Осы бейнефильмды қарап, мұқият тыңдап отырың-

дар)

Бабалар табиғатты аялаған ,

Мал бағып , бауырын саялаған .

Табиғатты «Ана» деп ардақ тұтып ,

дың тазалығын сақтауға арналған тыйым сөздер : «суға түкірме»,

«суды ылайлама», « су ішкен құдығыңа түкірме», «бұлақты был-

ғама».

Жасыл желекке,орман-тоғайға жайлы тыйым сөздер :

«көкті жұлма», «көкті таптама», «орманды өртеме “,»жалғыз ағаш-

ты кеспе», жан – жануарларды аялау, қорғау жайлы тыйым сөздер:

Бүкіл әлемдік тіршіліктің құдіретті төрт негізі бар. Олар:

күн – ана,жер – ана, ауа мен су . Адамзат күнделікті тіршілігінде

осы төрт құдіретке сүйенеді. Егер осы төрт негіздің біреуі бол-

маса, тіршілік тоқтайды.Сондықтан адамзат күнді , жерді анадай

ардақтайды, жер мен судың әулиелігін қастерлеп, әрекет жасап,

қызығын көреді.

4құдірет туралы Оқушыларды 4 топқа бөлу.

оқушыларды Осы төрт құдірет бойынша карточкаларды таратып беремін,

айтқызу: 4 топқа бөлемін .Әр топтан бір оқушы өз құдіреті туралы ауыз-

ша айтып береді.

Ой шақыру: Балалар,табиғат атты ғажайып сөздің сыры қазіргі сәт-

тен бастап өз қолдарында.Қане, ми қыртыстарын іске қосамыз.

Топтастыру әдісі (қағаз,маркирлер 4 топқа).

Балалар, мен сендерге»Табиғат»тақырыбын бердім, алда-

болады.Вен диаграммасы қабысып жатқан үш дөңгелектен тұра-

ды.Ауа мен су туралы бар білетіндерін өз дөңгелегіне жазу ке-

рек.Ал екеуіне ортақ қасиеттерін ортасына жазасыңдар. Әр топ

алдындағы қағазға білгенін толтырады. Сосын әр топтан бір оқу-

шы жазғанын оқиды.

Еркін жауап Әр топтан бір оқушы өз құдіреті туралы өлең жаттап ала

диалог жүргізуге ар- лог жүргізуге арналған ситуациялық тірек схемамен жұмыс өт-

налған тірек схема кізіледі.

«Сен бағдарламаға келдің» - ситуациялық жағдай туғы-

зып,тірек схема арқылы бір оқушы - табиғат туралы бағдарла

маның дикторы, екінші оқушы – ғалым-эколог,деп сұхбат өткізу.

Сэнкуэн 5жолдан тұратын қорытындылау тақпағы.

Нұсқау.1.Бірінші жол тақырыпты суреттейтін сөз. Ол зат есімнен

болуы шарт.

2.Екінші жол сол тақырыпты суреттейтін екі сөзден тұру

керек. Екі сын есім.

3.Үшінші жол іс- әрекетті көрсететін үш сөз болуы тиіс.

4.Төртінші жол төрт сөзден тұратын мағыналы сөйлем.

5.Соңғы жол синоним болуы керек. Жасалу жолы.

дар.Бірінші-Нені білдім?бүгінгі сабақта қандай білім алдыңдар,

немен таныстыңдар,екінші – Нені білгім келеді? «Табиғат»тақы-

рып бойынша бізде 7сабақ болу керек,қандай ұсыныс болады,

соларды біліп алып мен келесі сабақтарда не білгілерін келеді,

сол туралы айтып , сабақ құрастырамын.

Үйге тапсырма: Табиғат туралы сөзжұмбақ жасау және мақал- мәтелдерді,