Презентация "Основные лошадиные масти"

• Манан-сылгы хаьан да5аны торуо5уттэн манан буолбат, кини сааьырда5ына манхайар. Ус коруннээх: Туус манан-туутэ, сиэлэ, кутуруга манан. Уут кэрэ (аас манан) – оргуйбут уут курдук онноох. Саьыл кэрэ – сырдык саьархай харахтаах, таас онунуу туулээх. Белая – с рождения лошади не бывают белыми, когда лощадь состарится, то со временем становится белым.

Манан (белый)

• Сырдык кэрэ – самыытын, сиьин, уор5атын ньургуна сырдык ара5ас, оро5ото, тыстара, моонньо, сирэйэ, кутуруга, сиэлэ лаппа сырдык.
• Бледно-желтый с розоватым оттенком, палевый.

• Сур – хара ардайдаах сиэллэх-кутуруктаах, бэйэтэ дэхси борон эбэтэр курэннини онноох. Сырдык сур – сиэлэ, кутуруга, тыьа сырдаан костор уонна атын туутэ кул оно онноох. Хара сур – орохтоох систээх, сиьин тоно5оьун урдунэн хара сурааьын туу.
• Мышастая – серый. Светломышиный. Мышастая. Темно-мышастая.

• Курэн – кытарымтыйан костор борон.
• Бурая, красновато-черный с красным отливом.

• Ко5оччор борон дьуьун арааьа: Куохтуну борон. Сырдык ко5оччор – улаан. Толбонноох хара ко5оччор (куох борон) нуолур туутэ урун. Куох ко5оччор – толбонноох куох ко5оччор.
• Сивый – серовато-стзый. Светло-серый. Серый. Темно-серый. Темно-серый в яблоках.

• Ара5ас – кутуруга, сиэлэ сырдаан костор, онтон атына кыьыллыгы-саьархай. Урун ара5ас – сырдык сиэллээх кугас сылгы. Алтан ара5ас – кыьыллыны. Сырдык ара5ас – урун сиэллээх. Кудэн ара5ас – сырдык кугас. Куба ара5ас – кутуруга, сиэлэ, самыыта, уор5ата ара5ас, ньилбэктэрэ, туоьэ сырдык ара5ас.
• Соловая – хвост, грива, светлые, остальное – красновато-желтое. Игреневая со светлой гривой. Игрений с гривой. Соловый-желтоватый, со светлым хвостом и гривой. Светло-рыжий. Грива, круп и спина желтого цвета, колени и грудь соловые. С плоской кроваво-красного цвета на гриве.

• Буулуур буурул – туутун торут орто уонна хос туутэ туртайан костор, тобо диэки орто кытарамтыйан костор. Кыьыл буулуур – туутун иьин нуолура туртайан уонна туох баар туутэ кытарамтыйан костор. Куох буулуур – ко5оромтуйэн костор толбонноох борон дьуьуннээх.
• Чалая – светло-желтый с черным хвостом и гривом. Кирпично-булановый – рыжеватый. Темно-булановый. Серо-булановый- чалый с голубоватым вкраплениями.

• Саалыр, саарыл – харанатыны сиэллээх, кутуруктаах, сиьэ турта5ас, кытархайдыны саьархай борон.
• Харана саалыр – темно-булановая.

• Тура5ас – хара сиэллээх, кутуруктаах, бэйэтэ кытаран костор дьуьуннээх. Хара тура5ас. Хаан тура5ас. Оьох тура5ас. Кыьыл тура5ас – кыьыл аалыктаах сиэллээх, кутуруктаах, самыыта, уор5ата, хоноруута кытарымтыйан костор.
• Гнедая – красновато-рыжий с черным хвостом и гривой.

• Хонор – самыыта, уор5ата харахатыны хатырык эбэтэр сырдык сакалаат онноох, кутуруга, сиэлэ манхайан костор эбэтэр сырдык уонна хара туулэрэ тэн буолан боронуйан костор. Сырдык хонор – кутуруга, сиэлэ манхайайан костоллор. Бэйэтэ кытаран костор дьуьуннээх. Светло-игреневая. Харана хонор – темно-игреневая.
• Игреневая – рыжий, со светлой гривой и хвостом.

• Дьа5ыл(кынат, кырбыы дьа5ыл) саннын хапта5айыгар эбэтэр моонньугар сурун онуттэн дьуьуннээх улахан ойуу. Большое пятно темного цвета на лопатках или на шее. Орохтоох – сиьин тоно5оьун урдунэн хара сурааьын туу. Темная полоса на спине лошади.

• Туоьахта – ханнык ба5арар бутэй да, элэмэс да дьуьуннэ тоботун оййуута. Туорай туоьахта – сууьун туорайдыы улахан ойуу. Чиэрбэ туоьахта – сууьун оройуттан таннары сурэх курдук ойуу. Кэлтэгэй туоьахта – сууьун хайа эмэ ортугэр ойуу. Манаас – сууьэ, хоноруута бутуннуу манан. Балай манаас – кулгаа5ын тордуттэн, хабар5а быьарынан манан тоболоох.
• Пятно, звездочка на лбу у лошади бывают разные в виде звезды, ромбика, сердечка и удлиненный.

• Баьыр5ас – туйахтарын эрэ са5ата манан.
• Эмчиирэлээх чуккулаах – сотолоро манан.
• Дьэнкир – туйахтара ыраас дьэнкир.
• Тараахтаах – туйахтара тараах ойуулаах.
• Окрас ноги бывает с белыми чулками, иногда копыта бывают чисто белым у лошадей.

• Маны таьынан а5ыйахта костор (редкость) онноох сылгылар бааллар.. Былыр оннук аттары сиргэ-туомна тутталлара. Кроме этих мастей встречаются масти, которые в силу своей редкости, предназначаются шаманами в жертву злым божествам.
• Курэн манаас – манан суустээх курэн.
• Курэн –кытарамтыйан костор борон. Ара5ас манаас. Куох элэмэс – борон костуулээх буолан баран, ханан эрэ элэмэстээх. Урааннньыктаах сирэйдээх, солондо кугас.