Ученики на Учителя.com


Конспект урока "Мана тег хаврт" 6 класс

ФИО автора: Азаматова Баирта Бадмаевна.
Место работы: МКОУ «Молодежненская СОШ», Яшкульского района ,РК.
Должность: учитель калмыцкого языка и литературы.
Предмет: калмыцкий язык
Класс: 6
Тема урока: «Мана тег хаврт».
Базовый учебник: Хальмг келн 6-7кл, под ред.
ред:Р.П.Харчевниковой, С.Б.Джимбиевой, «Герл» 2008 г.
6-гч класс. Хальмг келнә ил кичәл.
Төр: «Мана тег хаврт»- келлһ өргҗʏллһнә кичәл.
Эрдм-сурhулин кʏцл:-Сурhульчнрин чадвр батллhн; умшлhн, орчуллhн, амн ʏгәр келлhн,
чикәр бичлhн.
Төлҗлтин кʏцл: сурhульчнрин келлhнь өргҗʏллх,ʏгин көрңгинь байҗулх,умшсн текстин
учр-утхинь тодлулҗ, ахрар келдг дасхх.
Сурhмҗин кʏцл:төрскн hазртан дурта болх кергтә,хальмг теегән хадhлх кергтә гисн
сурhмҗ өгх.
Тип: келлһ өргҗʏллһнә кичәл (урок развития речи).
Форма работы учащихся: урок-практикум.
Кичәлин дөнцлмʏд: «Хальмг келн» 6-7 классин даслур,карточкс, көгҗм, компьютерн
презентац, зургуд.
Структура урока.
1.Кичәлд белдлhнә агчм.
2.Фонозарядк.
3.Дассан давтлhн
4. Кичәлин төр болн кʏцлмʏднь тәвлhн
а) Дегтрәр көдлһн.
Физминутк -Цогц батруллһна агчм
5.Шин төр батллhн
а) Текст умшлһн, орчуллһн
ә)Толин ʏгмʏд
б) Дамшлтын көдлмш
6. Шинҗлтин көдлмш
7. «Мана тег хаврт» - Орчулhн
8. Рефлексия
9.Кичәлин аш.
10. Герин даалhвр
11. Темдгʏд тәвлhн.
Кичәлин йовуд.
1.Кичәлд белдлhнә агчм.
-Мендвт, кʏʏкд! Ямаран бәәнәт? (…) Эндр мадн ил кичәл давулҗанавидн,мана школын
багшнр гиич болҗ ирв,кʏндтә гиичнрлә мендлтн! Кех көдлмш дала,келлhән ясрулий.
2.Фонозарядк. (Слайд 2)
«Нʏдн,нʏдн ʏз,
ʏзссән бичә март!
Чикн,чикн соңс,
Соңссан бичә март!»
3.Дассан давтлhн.(Слайд 3)
Умштн
Сән, өрүн, ээҗ, һалун, җөөлн, көвүн, һазр, сәәхн, бичә, хадһл, темән, үкр, кеерүл,
цецгә,гөрәсн, моһа, каңкнсн, күүкн.
-Җөөлн эгшгүдтә үгмүд олтн.
-Хату эгшгүдтә үгмүд олтн.
- Кен? Гидг сурврт хәрү өгчәх үгмүд олтн.
- Юн? Гидг сурврт хәрү өгчәх үгмүд олтн.
- Ямаран? Гидг сурврт хәрү өгчәх үгмүд олтн.
-Эгшгин таарлт гидг зокалар ирүцүләд үгмүд олтн.
- Эн үгмүд олзлад 2-3 зәңгс тогтатн.
-Урдк кичәлмудт мадн юуна тускар кʏʏндләвидн? (орч нернә тускар)
-Ямаран орч нерд меддвт? (Нʏр,заагч,сургч….)
а)Карточкар көдлhн.
1-гч карточк. Орч нернә әңгинь темдглтн.
Чамаг Сургч Тадна
Мини Нʏр орч Чини
Альд Эс йилhгч Энʏнә
Цуг Заагч Талдан
Ямаранчн Йилhгч Кенчн
Мана Бийлгч Эврә
б) 2-гч карточк. Нʏр – бийлгчн орч нерд хасад, нʏр- бийлгч хʏвс немәд бичтн:
Мини девтр - Мадна школ-
Чини эцк - Тадна ʏкр -
Тʏʏнә hаhа - Эднә хаша-
в)3-гч карточк.
Цугтаhинь, цугтан, хама, цуг гидг орч нерд татасн ормд бичтн.
Таджик, орс, осетин,
Туркмен, армян, абазин,
Молдован, грузин келәр
Мана нутгт келцхәнә.
______________ эдн сән,
_______________би кʏндлнәв,
Болв ___________ бәәвчн
Би хальмгар дуулнав.
(Бадмин Серәтр
__________келнд дуртав,
Цусм зуг хальмг.
(Саңhҗин Бося)
4. Кичәлин төр болн кʏцлмʏднь тәвлhн.(Слайд 4)
а) - Йир сән, кʏʏкд! Ода болхла ду соңсад, юуна тускар дууч Бембин Гилән дуулҗахнь
келтн.
- Эн дууна ʏгмʏд ямаран шʏлгәс? Тʏʏрвәчнь кемб? (Манҗин Нимгр «Эн цуhар хавр»
)
- Юуна тускар шʏлгт келгдҗәнә? ( хаврин теегин тускар … )
- Ямаран зургуд зурҗ болҗану?
-Кʏʏкд ,тадн яhҗ санҗанат; ямаран кичәлин төр эндр?(…)
-Чик, эндр мадн хаврин тускар, теегин тускар кʏʏндвр тогтах зөвтәвидн.(слайд 5)
б) Дегтрәр көдлһн.
- Ода болхла, девтрмʏдән секәд, эндрк өдрин то, кичәлин төрән бичтн.
-Даслурмудан 75-гч халхд секәд «Мана тег хаврт» келвр олҗ автн.
-Эн келвр умшхин өмн, тадн хаврин тускар меддгән келтн.(слайд 6)
-Хавр кезә болна? ( Хавр ʏвлин дару болна)
-Ямаран хаврин сармуд меднәт? (моhа, мөрн, хөн)
-Хаврт теңгрин бәәдл ямаран болна? (Нарн икәр халулна, хур орна н.ч)
-Өдр сө хойр яhна? (Сө ахрдна, өдр утдна).
-Теегт ямаран цецгʏд hарна? Ямаран урhмл?
-Ямаран теегин аңгудыг меднәт?
-Хальмг теегт ямаран шовуд бәәршлнә?
-Чи эврәннь теегтән дуртавч?
Физминутк -Цогц батруллһна агчм (Слайд 7)
Негн - босад суняхмн.
Хойр - дорагшан өкәчкәд,нурһан һоолхмн.
Һурвн - альхан һурв ташхмн,ташхмн.
Дөрвн - ээмән холькхмн,хольхмн.
Тавн- көләрн тавшхмн,тавшхмн
Зурһан - һарарн дайлхмн-2р
Долан - толһаһарн гекхмн,гекхмн
Нәәмн - ормдан эргхмн-2р
Йисн- ормдан суухмн,
Арвн- өдлмшән эклхмн!
5. Шин төр батллhн.
а) Текст умшлһн, орчуллһн ( слайд 8)
ә)Толин ʏгмʏд.(слайд 9)
б) Дамшлтын көдлмш. (слайд 10)
- Хальмг тег хаврт ямаран?
-Ямаран ду, ә теегт соңсч болхмн?
-Дулан һазрас шовуд нисч ирнә. Эн …
-Хавр ирхлә, ямаран зерлг аһурсн ичәнәсн һарна?
-Теегин урһмлын нерд меддвт?
-Хальмг теегиг ямаран орнла дүңцүлҗ болҗана?
6. Шинҗлтин көдлмш. (Слайд11-12)
-Бамб цецгин тускар ю меднәт?
-Кедʏ зусн амб цецг мана теегт урhна?
- Нерәдлhнь ямаран болна?
- Яhад тиим нертә болсмби? ( Кʏʏкд белдсн соңсхвран умшна, Улан Дегтрт бамб цецг
орулснь медулнә, җил болһн мөрн сард «Бамб цецгин Частр» гидг нәр давулна )
-Бамб цецгʏдин тускар ямаран аш кех кергтә?
( Бамб цецгудиг ,йиртмҗиг харх кергтә, тег – мана зөөр).
7. «Мана тег хаврт» - Орчулhн. (Слайд 13)
1) Моя калмыцкая степь.
2) Тюльпаны цветут.
3) Теплое солнце светит.
4) Птицы в небе поют.
5) Красивая весна пришла.
8. Рефлексия. (Слайд 14)
-Яhҗ көдлвт, кичәл таасгдви? (Эндр би сәәнәр көдлʏв ….)
9.Кичәлин аш. (Слайд 15)
– Эндр мана кичәлд юуна тускар кʏʏндвр болв?
10. Герин даалhвр. (Слайд 16)
-Кʏн болhн эврән бийнь ментальн карт тогтаhад, хаврин тускар амн ʏгәр келх зөвтә.
11. Темдгʏд тәвлhн.
- Эндр кичәлд көдлснтн икәр ханҗанав.
-Тадна санаhар ямаран темдгʏд тадн аввт.
Скачать материал

Педагогика - еще материалы к урокам: