Конспект урока "Тұздар гидролизі" 9 класс

Күні:
Пәні: Химия
Сыныбы: 9 сынып
Сабақтың тақырыбы: Тұздар гидролизі
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға тұздар гидролизіне жалпы сипаттама беру;
мысал келтіру, есеп шығару арқылы түсіндіру;
Тәрбиелік: Тұздар гидролизі: қышқыл, сілті, бейтарап ортада
жүретін қайтымды реакция екеніне мысал келтіру, есеп
шығару арқылы тұздың қасиетін ажырата білуге үйрету;
Дамытушылық: Тұздар гидролизі –су мен тұз арасында жүретін
процесс екенін, молекулалық, толық иондық,
қысқартылған иондардан тұратынын есеп шығару
арқылы оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту;
Сабақтың типі: Аралас сабақ;
Сабақтың әдісі: аралас, есеп шығару, сұрақ – жауап.
Көрнекілігі: Д.И.Менделеевтің периодтық кестесі, ерігіштік кестесі.
Сабақтың құрылымы:
1. Ұйымдастыру
2. Жаңа сабақты түсіндіру
3. Бекіту
4. Үй тапсырмасын сұрау
5. Үйге тапсырма беру
6. Қорытынды
Сабақ барысы:
I. Ұйымдастыру
Саламатсыздар ма, оқушылар?! Сыныпта кім кезекші? Сабақта кімдер жоқ?
Жаңа сабақтың тақырыбын жазып, түсіндіруге көшу, оқушылардың назарын аудару;
II. Жаңа сабақты түсіндіру
Тұздар суда ерігенде қайтымды реакция жүреді.
Мысалы: Na
2
СO
3
; NaCl; NH
4
Cl үш тұз да жақсы ериді; лакмус қағазымен сынасақ: NH
4
Cl қызарады, Na
2
СO
3
көгереді.
1. Т.м.т NH
4
Cl + НОН ↔ NH
4
ОН
+ НСL
Т.и.т NH
4
+
+ Cl
-
+ НОН ↔ NH
4
ОН
+ Н
+
+ СL
-
Қ.и.т NH
4
+
+ НОН ↔ NH
4
ОН
+ Н
+
2. т.м.т Na
2
СO
3
+ НОН ↔
Na Н СO
3
+ Na ОН
т.и.т 2Na
+
+
СO
3
2-
+ НОН ↔
Na
+
+ Н СO
3
-
+ Na
+
+ ОН
-
қ.и.т СO
3
2-
+ НОН ↔
Н СO
3
-
+ ОН
-
Тұз бен су арасында жүретін реакциялар гидролиз деп аталады. Гидролиз кезінде тепе-теңдік тұз иондары мен су
иондары арасында әлсіз электролит түзе жүретін жағына қарай ығысады. Гидролиз кезінде су мен тұздардың kat мен an
арасында жүреді. Мысалы: күшті негіздің an мен күшті қышқыл kat тұратын тұздардың сумен әрекеттеседі, бірақ суда
ерімейтін тұздарға жатады: алюминий сульфиді
Al
2
S
3
+ 6 НОН ↔ Al (ОН)
3
+ 3Н
2
S ↑
Еритін тұздар мен су әрекеттескенде күшті негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұз сілтілік орта көрсетеді.
Негіз де, қышқыл да күшті болса, орта бейтарап.
Күшті қышқыл мен әлсіз негізден түзілген тұз қышқылдық орта көрсетеді.
III. Бекіту
Қандай тұздар: қышқылдық, сілтілік, бейтарап орта көрсетеді?
Қандай тұздар гидролизге ұшырамайды?
Мына тұздардың гидролизі кезінде орта қандай болады?
К
3
РO
4
; Na
2
4
; Cu SО
4
; ZnСl
2
;
Тұздардың диссоцияциясын көрсет:
А) Li + СL
2
↔ 2Li СL ;
ә) 2Al
+ 3S
↔ Al
2
S
3
; б)2К +
F
2
↔ 2К F
В) 2Cs + О
2
↔ 2 CsО г) 6Nа + N
2
↔ 2Nа
3
N
IV. Үй тапсырмасын сұрау
Заттардың қандай қасиеттері қышқылдық - негіздік деп аталады.?
Тұздардың негізгі екі қасиетін мысалдармен сипаттаңдар?
Қышқыл , негіз, тұздардың қасиеттерін түсіндір, молекулалық, толық иондық, қысқартылған иондық
теңдеулерін жаз?
2NaCl + Са(NO
3
)
2
↔ 2NaNO
3
+ СаCl
2
; NaCl + AgNO
3
↔ Na NO
3
+ AgCl↓
Реакцияны аяқтап, молекулалық, толық иондық, қысқартылған иондық теңдеулеріне ыдыратып, түсіндір?
а) Fe(OH)
2
+ NaNO
3
; ә) Са(NO
3
)
2
+ К
2
СO
3
→; б) Ва(OH)
2
+ НNO
3
→;
Мына қосылыстардың молекулалық, толық иондық, қысқартылған иондық теңдеуін жазу:
СаСL
2
+ MgSО
4
→ Са SО
4
+Mg СL
2
; СаСL
2
+ AgNO
3
↔ Сa(NO
3
)
2
+ Ag Cl↓
V. Үйге тапсырма беру
§ 9 3 кесте ; есепті шығару, тапсырмаларды орындау.
VI. Қорытынды
Сабағымызды мысалдармен, тапсырма, анықтама, есеп, қосымша сұрақтар арқылы білімдерін
қорытындылап, сарапқа салдым.
Сабақ аяқталды! Сау болыңыздар!