Презентация "Денелердің электрленуі. Электр заряды. Электр зарядының сақталу заңы"

Сабақтың тақырыбы

Денелердің электрленуі. Электр заряды. Электр зарядының сақталу заңы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:

Денелердің электрлену құбылысын түсіндіру, денелер мен материя бөлшектерінің ерекше қасиеті ретінде электр зарядына анықтама беру, электр зарядының сақталу заңының тұжырымдамасын беру.

.

Дамытушылық:

оқушының ойлау және есте сақтау қабілеттерін арттыра отырып, өз беттерімен, шығармашылықпен жұмыс жасай білуге дағдыландыру

Тәрбиелік:

оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын  арттырып, ізденімпаздыққа, еңбекқорлыққа, алған білімдерін күнделікті өмірмен ұштастыра білуге үйрету.

Сынып оқушыларын топқа бөлу.

-Тренинг:  Балаларды жыл мезгілдеріндегі туған күндеріне қарай топтастыру.

1 топ: «Жылу»,

2 топ: «Электр».

Жылу құбылыстары

Денемен жұмыс істемей немесе дене өзі жұмыс істемей тұрғандағы

ішкі энергияның өзгеру процесі.

Жылуөткізгіштік

Сәулелену

Жылуөткізгіштік

Сәулелену

Физикалық жаңылтпаш(жедел сұрақтар) І топ сұрақтары

1.Заттың күйлерін атаңдар?

2.Судың қайнау температурасы?

3.Ішкі энергияны өзгерту тәсілдері? (жылу беру, жұмыс)

4.Жылу берілу кезінде дененің алған немес е жоғалтқан энергиясы? (Жылу мөлшері)

5.Ішкі энергияның өлшем бірлігі? (Джоуль)

6.Будың сұйыққа айналу процесі? (Конденсация)

7.Қатты күйден сұйыққа айналу процесі? (балқу)

8.Молекулалардың ретсіз қозғалысы (жылулық қозғалыс)

9.Табиғаттағы ең төменгі шектік температура (-273,15 С)

10.Сұйықтың немесе газдың ағысы арқылы энергияның тасымалдануы барысында жылу алмасу процесі

(конвекция)

ІІ топ сұрақтары

• Жымөлшерінің өлшем бірлігі? (Джоуль)
• Денені құрайтын бөлшектердің қозғалыс энергиясы мен олардың өзара әсерлесу энергиясы? (ішкі энергиялу)
• Сұйықтың буға айналу құбылысы? (Булану)
• Өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу? (қаныққан бу)
• Жылу берілудің неше түрі бар? (жылуөткізгіштік, конвекция, сәулелену)
• Мұздың балқу температурасы (0 градус)

8. 1 г суды 10C-қа қыздыру үшін берілетін жылу мөлшері (калория)

9.Заттың қатты күйден сұйық күйге айналу процесі (балқу)

10.Зат қай температурада балқыса…. (сол температурада қатаяды

Q

t

V

m

c

λ

Дж

Жылу мөлшері

с

уақыт

Дж/кг С

0

меншікті жылу сыйымдылығы

масса

Дж/кг

кг

м

3

меншікті балқу жылуы

көлем

2. Физикалық қуғын.

Сәйкестікті тап

3. «Физикалық калькулатор». (есеп)

І топтың есептері

1. Температурасы 46,5 0С-қа дейін қыздырылған 200 г шай ішкен

адам, егер өзінің температурасы 36,5 0С болса, қанша энергия алады?

2. 1,89*107 Дж пайдалы жұмысты орындау үшін қанша мөлшерде отын қажет тракторға 4,2*107Дж/кг меншікті жану жылуы берілген

ІІ топтың есептері

2. Массасы 3 кг бензин мен 2 кг керосинді араластырады. Осы қоспа толық жанғанда қанша жылу мөлшерін шығарады? Бензин мен керосиннің меншікті жану жылуы 4,6*107 Дж/кг.

1. 440*107 Дж энергияны алу үшін Қарашығанақта өндірілетін табиғи газдың қандай мөлшерін жағу керек? Табиғи газдың меншікті жану жылуы 4,4*107 Дж/кг.

I Топ

№1

Берілгені Формула Шешуі:

t1=46,50С Q=cm(t2-t1) Q=4200 Дж/кг 0С* 0,2кг(46,50С - 36,50С)= 8400 Дж

m=200г=0,2кг

t=36,50С Жауабы: Q=8400Дж

c=4200 Дж/кг 0С

Q-?

№2

Берілгені Формула Шешуі:

Q= 1,89*107 Дж m=Q/q m= 1,89*107 Дж : 4,2*107Дж/кг= 0,45кг

q= 4,2*107Дж/кг

m=? Жауабы: m= 0,45кг

II топ

№1

Берілгені Формула Шешуі:

mбензин=3 кг m= m1+m2 m=3кг+2кг=5кг

mкерасин=2кг Q=qm Q=5кг* 4,6*107 Дж/кг.= 23*107 Дж

q= 4,6*107 Дж/кг.

Q-?

№2

Берілгені Формула Шешуі:

Q= 440*107 Дж m=Q/q m= 440*107 Дж : 4,4*107 Дж/кг. = 100кг

q= 4,4*107 Дж/кг.

m=? Жауабы: m= 100кг

“электор құбылыстары” тарауы

Жаңа сабақ төмендегідей бағыттар бойынша түсіндірілді.

1. Дененің электрленуі деп нені айтамыз? 2. Үйкелу дегеніміз не? 3. Электр заряды деп нені айтамыз? 4. Электр зарядының белгіленуі, 5. Аттас және әр аттас зарядтарды қалай ажыратамыз? 6. Пайда болу жолдары. 7. «Тұйықталған, оқшауланған» сөздерінің мағынасы туралы түсінік. 8. Электр зарядының сақталу заңы. 9. Тәжірибелер.

«Электрлену» құбылысының мәнін ашу. (тәжірибемен түсіндіру)

Видеоролик оқушының түсірген (Джидебаева Айдана)

• Электр өткізгіштер

Резеңке, шыны,

фарфор,

металдар,эбонит,

тұз ерітінділері

• өткізбейтіндер
• немесе диэлектриктер

Сергіту сәті

Зарядтарды тап

+

+

--

-

Шығармашылық тапсырма

1.Электор тогының адам өміріне пайдасы

2. Электор тогының адам өміріне зияны

«Сен білесің бе?» тарихқа шолу жасау

1. ҚР Тұңғыш Президенті қашан сайланды?- 1. ХІІ. 1991ж 2. 4 маусым күні қазақ елі өзінің мемлекеттік Рәміздеріне ие болды және 2 наурыз ҚР Біріккен Ұлттар Ұйымының құрамына кірді, бұл қай жыл - 1992ж. 3. «Елбасы күні» қашан тойланады?- 1. ХІІ. 2012ж бастап 4. ҚР Ұлттық валютасы - Теңге қашан енгізілді - 15. ХІІ. 1993 ж 5. ҚР Тәуелсіздігін алғаш мойындаған мемлекет - Түркия

?

Қорытынды.

«Иә, Жоқ, Білмеймін» ойыны оқушыларға

3 түсті жетон беріледі

«Иә» десе қызыл түсті

«Жоқ» десе сары түсті

«Білмеймін» десе жасыл түсті жетондарын көтереді.

I топ

1.Аттас зарядтар бір - бірімен тартылады ма? (жоқ) 2. Заттар үш күйде болады ма? (иә) 3. Желді күні асфальт беті тез кебеді ме? (иә) 4. Жолдың өлшем бірлігі секунд па? (жоқ) 5. Кулон заңын ашқан ғалым Ампер ме? (жоқ) 6. Жылдамдық бірлігі м/с (иә) 7. Температураны өлшейтін құрал динамометр ме? (жоқ) 8. Джоульмен өлшейтін физикалық шама энергия. (иә) 9. Уақытты сағатпен өлшейді ме? (иә) 10. Газға немесе сұйыққа түсірілген қысым сол сұйықтың немесе газдың әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Паскаль заңы ма? (иә)

Электр зарядының сақталу заңы қалай оқылады? (формуласы)

II топ

1. Молекулалар заттың ұсақ бөлшегі ме? (иә) 2. Судың тығыздығы 1000кг/м3 - қа тең.(иә) 3. Қуаттың өлшем бірлігі вольт па? (жоқ) 4. Барометр атмосфералық қысымды өлшейді ме? (иә) 5. Өзінің пішіні мен көлемін сақтау қатты денеге тән қасиет.(иә) 6. Дененің жерге тартылуы үйкеліс күші ме? (жоқ) 7. Мензуркамен сұйық көлемі өлшенеді ме? (иә) 8. Сұйықтың қатты күйге айналуы кристалдану ма? (иә) 9. P=pgһ қысымның формуласы ма? (иә) 10. Жұмыстың өлшем бірлігі Ватт.(жоқ)

Үйге тапсырма: § 28. Оқулықтағы 111 беттегі эксперименттік тапсырмаларды орындау

Назарларыңызға рахмет!