Ученики на Учителя.com


Классный час "Саха хомуьа"

Кылаас чааьа «Саха хомуьа» Бродникова Ю.М.
Сыала: О5о хомуска интириэьин тардыы, биир дойдулаахтарын билэ
уорэтии.
1) Хомус хаьан айыллыбытын билииннэрии
2) Хомус уустарын тула кэпсэтии
3 Хомуска оонньооччулары кими билэбитий?
Былыргы сахалар музыка диэни билэллэрин. Араас музыкальнай
инструменнаахтарын кинилэри чинчийбит уорэхтээхтэр, айанньыттар
сиьилии суруйан тупаллар.
Рудольф Карлович Маак 1886 сыллаахха Будуу уокуругар уонна
Якутскай уобалаьыгар сылдьан, сахалар тимир хомустаахтар уонна ойуун
дунурдээхтэр диэбит эбит. Оссо былыр струналаах дунур баар буола
сылдьыбыт.
Олус сиьилии, научнай ортунэн урдук таьымнаах улэни саха бастакы
композитора САХА АССР уонна РСФСР утуолээх деятелэ М.Н.Жирков
суруйан хаалларбыт. Онно сурулларынан былыргы сахаларга уопсайа 14
араас охсор, сахсыйар, урэр уонна струналаах инструменнар XIX уйэ
аннараа ортугэр 200-чэ сыллаа5ыта уоскээн ааспыттар диир. XIX уйэ5э
сахалар христианствоны ылыныыларыгар олохторо- дьаьахтара улаханнык
уларыйбыт, оттон музыкальнай инструменнартан хомустан, дунуртэн
уратылара сыыйа сутэн барбыттар. Ол биричиинэтинэн 250-ча сыллаа5ыта
Булуу сунньугэр сайдыылыых музыкальнай культуралаах нуучча
казахтарын кэлиилэрин сабыдыала буолбут диэн быьаарар.
Научная понятия хомуса.
«Хомус -маленький подковообразный ипструмент с металлическим
стержнем-вибратором , который при игре прикладывается к кончик
вибратора, заставляет его колебаться. Встречаются хомусы с несколькими
вибраторами. Мелодические возможности хомуса крайне ограничены, зато
инструмент богат в тембровом и ритмическом отношении. Меняя
положение рта, исполнитель придает звучанию хомуса разнообразную,
порою фантастическую окраску. Нередко исполнитель при игре на хомусе
произносит несколько слов, что создает в сочетании со звуками хомуса очень
оригинальный эффект».
Композитор Г.Григорян
Лука Николаевич Турнин
Кыра о5о сылдьан , эдьиийдэрэ Вераттан уонна Настяттан хомуска
оонньуурга уорэммит. Онтон ыла хомус алыптаах этигэн тыаьыгар абылатан,
кини оонньонор сэкириэттэрин бэрт диринник баьылаабыт киьинэн буолар.
Ол да иьин культура5а уйэтин тухары улэлээтэ5э. лука Николаевич Саха
сирин оройуоннарыгар сылдьан, элбэх хомус ансамблын тэрийэн улэлэппит.
Ытык-Кюель народнай театрыгар тэрийбит хомуьун ансамбла, хас да тогул
Москва куоракка, тыа сирин уус-уран самодеятельноьын Бутун Россиятаа5ы
коруутугэр кыттыбыт. Ити саха нарын хомуьун тыаьа Россия урдунэн бастакы
дьиэрэьийиитэ Москва ирдэбиллээх корооччулэрэ куускэ сэнээрэн анны Лука
Николаевич Улахан театр сценатыгар тахсар дьолломмут. Дьэ ити саха
хомуьа урдук ситиьиитэ, сайдыыта буолар.Саха боростуой хомусчутаЛ.Н.
Турнин Улэ Кыьыл Знамята орден кавалера булобута. Искуство5а уьун уонна
сыралаах улэтинэн Саха АССР Культуратын утуолээх улэьитэ аат, «Улэ5э
килбиэнин иьин» медаль. Саха АССР Верховнай Советын Президиумун, Саха
АССР уонна РСФСР Культуратын министерстволарын Бочуотунай
грамоталарынан на6араадаламмыта.
Билигин кини улэтин утумнааччылар, сал5ааччылар элбэхтэр.
1.Биьиги оскуола5а хомуска уьуйааччы Богдокумова П.К. уолаттар хомус
ансамбылларын тула кэпсэтии.
2. «Хомус мин дууьабар»-санаа атастаьыы.
Кылаас чааьа «Саха хомуьа»
Сыала: О5о хомуска интириэьин тардыы, биир дойдулаахтарын билэ
уорэтии.
1) Хомус хаьан айыллыбытын билииннэрии
2) Хомус уустарын тула кэпсэтии
3 Хомуска оонньооччулары кими билэбитий?
10 кылаас. Бродникова Ю.М.
Скачать материал

Педагогика - еще материалы к урокам: