Контрольная работа "Органикалық химияға байланысты есептер" 11 класс

Органикалық химияға байланысты есептер.
1. 0,5 моль метаннан трихлорметан түзілу үшін қажет хлордың көлемі (
қ.ж.,лиртмен)
Берілгені:
ν(СН
4
) = 0,5 моль
Табу керек:
V(СІ
2
) - ?
Шешуі: СН
4
+ 3СІ
2
→ CНСІ
3
+ 3НСІ
V
m
= 22,4 л/моль
V(СІ
2
) = ν · V
m
= 3 моль · 22,4 л/моль = 67,2 л
0,5 моль CН
4
---- х л СІ
2
1 моль CН
4
---- 67,2 л СІ
2
х =
0,5 моль 67,2 л
1 моль
= 33,6 л
Жауабы: V(СІ
2
) = 33,6 л
2. Құрамында 80% көміртек, 20% сутек бар органикалық заттың сутек
бойынша тығыздығы 15. Осы заттың формуласы.
Берілгені:
ω(С) = 80%
ω(Н) = 20%
D(H) =15
Табу керек:
Формула - ?
Шешуі: М(C) = 12 г/моль
m(C) = ν · М(C) = 1 моль · 12 г/моль = 12 г
М(Н) = 1 г/моль
m(Н) = ν · М(Н) = 1 моль · 1 г/моль = 1 г
𝑚
(
С
)
𝑚
(
Н
)
=
80
12
20
1
= 6,66 20 =
6,66
6,66
20
6,66
= 1 3 (СН₃)
Mr(C
x
H
у
) = Mr(H
2
) ∙ D(H) = 2 · 15 = 30
М𝑚(CxHy)
М𝑚(CH₃)
=
30
15
= 2
M(C
2
H
6
) = 12 ∙ 2 + 1∙ 6 = 30 г/моль
Жауабы: формула -(C
2
H
6
)
3. Ауамен салыстырғандағы тығыздығы 2-ге тең құрамындағы
көміртектің массалық үлесі 82,8%, сутектікі -17,2% болатын
көмірсутектің молекулалық формуласы
Берілгені:
ω(С) = 82,8 %
ω(Н) = 17,2%
D(ауа) =2
Табу керек:
Формула - ?
Шешуі: М(C) = 12 г/моль
m(C) = ν · М(C) = 1 моль · 12 г/моль = 12 г
М(Н) = 1 г/моль
m(Н) = ν · М(Н) = 1 моль · 1 г/моль = 1 г
𝑚
(
С
)
: 𝑚
(
Н
)
=
82,8
12
17,2
1
= 6,9 17,2 =
6,9
6,9
17,2
6,9
= 1 2
(
СН
)
Mr(C
x
H
у
) = Mr(ауа) ∙ D(ауа) = 2 · 29 = 58 г/моль
М𝑚(CxHy)
М𝑚(CH₂)
=
58
14
= 4
M(C
4
H
10
) = 12∙ 4 + 1∙10 = 58 г/моль
Жауабы: Формула (C
4
H
10
)
4. 5 литр метан мен 11 литр оттек қоспасы қопарылғанда түзілетін
көміртек диоксидінің көлемі (қ.ж.)
Берілгені:
V(CН
4
) = 500 г
V(О
2
) = 23,4 г
Табу керек:
V(СО
2
) - ?
Шешуі: CН
4
+ 2О
2
→ СО
2
+ 2Н
2
О
V
m
= 22,4 л/моль
V(CН
4
) = ν · V
m
= 1 моль · 22,4 л/моль = 22,4 л
𝑚(₄) =
5 л
22,4 л/моль
= 0,22 моль
V
2
) = ν · V
m
= 2 моль · 22,4 л/моль = 44,8 л
𝑚(О₂) =
11 л
44,8 л/моль
= 0,24 моль
ν(CН
4
) < ν(СО
2
)
V(СО
2
) = ν · V
m
= 1 моль · 22,4 л/моль = 22,4 л
х л СО
2
---- 5 л CН
4
22,4 л СО
2
---- 22,4 л CН
4
х =
22,4 л 5 л
22,4 л
= 5 л
Жауабы: V(СО
2
) = 5 л
5. 120 мл этил спирті (p =0,8 г/см
3
) түзілу үшін қажет этиленнің массасы
(г)
Берілгені:
V(C
2
Н
5
ОН) = 120 мл
ρ = 0,8 г/см
3
Табу керек:
m(C
2
Н
4
) - ?
Шешуі: C
2
Н
4
+ Н
2
О → C
2
Н
5
ОН
М(C
2
Н
5
ОН) = 46 г/моль
m(C
2
Н
5
ОН) = ν · М(C
2
Н
5
ОН) = 1 моль · 46 г/моль = 46 г
М(C
2
Н
4
) = 28 г/моль
m(C
2
Н
4
) = ν · М(C
2
Н
4
) = 1 моль · 28 г/моль = 28 г
m (C
2
Н
5
ОН) = 0,8 г/см
3
∙ 120 мл = 96 г
х г C
2
Н
4
----- 96 г C
2
Н
5
ОН
28 г C
2
Н
4
----- 46 г C
2
Н
5
ОН
х =
28 г 96 г
46г
= 58,4 г
Жауабы: m(C
2
Н
4
) = 58,4 г
6. Этанның жану реакциясының термохимиялық теңдеуі 2С
2
Н
6
+ 7О
2
4СО
2
+ 6Н
2
О + 3080 кДж . Реакция нәтижесінде 770 кДж жылу бөлінсе,
жұмсалған (қ.ж.) оттегінің көлемі (л)
Берілгені:
Q = 770 кДж
Табу керек:
V(О
2
) - ?
Шешуі:
2
Н
6
+ 7О
2
→ 4СО
2
+ 6Н
2
О + 3080кДж
V
m
= 22,4 л/моль
V
2
) = ν · V
m
= 7 моль · 22,4 л/моль = 156,8 л
3080 кДж ---- 156,8 л О
2
770 кДж ---- х л О
2
х =
770 кДж 156,8 л
3080 кДж
= 39,6 л
Жауабы: V(О
2
) = 39,6 л
7. Массасы 30,8 грамм пропан жанғанда түзілетін судың массасы
(грамм)
Берілгені:
m
3
Н
8
) = 30,8 г
Табу керек:
m(Н
2
О) - ?
Шешуі:
3
Н
8
+ 10О
2
→ 6СО
2
+ 8Н
2
О
М
3
Н
8
) = 44 г/моль
m
3
Н
8
) = ν · М
3
Н
8
) = 1 моль · 44 г/моль = 88 г
М(H
2
O) = 18 г/моль
m(H
2
O) = ν · М(H
2
O) = 8 моль · 18 г/моль =144 г
х г H
2
O ---- 30,8 г С
3
Н
8
144 г H
2
O ---- 88 г С
3
Н
8
х =
114 г 30,8 г
88 г
= 50,4 г
Жауабы: m(Н
2
О) = 50,4 г
8. Массасы 9,9г дихлорэтан алу үшін хлорсутекпен әрекеттесетін
ацетиленнің (қ.ж.) көлемі
Берілгені:
m
2
Н
3
СI) = 9,9 г
Табу керек:
V(С
2
Н
2
) - ?
Шешуі: С
2
Н
2
+ НСІ → С
2
Н
3
СI
С
2
Н
3
СI + НСІ → С
2
Н
4
СI
2
V
m
= 22,4 л/моль
V
2
Н
2
) = ν · V
m
= 1 моль · 22,4 л/моль = 22,4 л
М
2
Н
4
СI
2
) = 99 г/моль
m
2
Н
4
СI
2
) = ν · М
2
Н
4
СI
2
) = 1 моль · 99 г/моль = 99 г
9,9 г С
2
Н
4
СI
2
---- х л С
2
Н
2
99 г С
2
Н
4
СI
2
----- 22,4л С
2
Н
2
х =
9,9 г 22,4 л
99 г
= 2,24 л
Жауабы: V(С
2
Н
2
) = 2,24 л
9. Егер жағуға 89,6л оттек жұмсалған болса (қ.ж.) жанған ацетиленнің
көлемі (л)
Берілгені:
V(O
2
) = 89,9 л
Табу керек:
V(C
2
Н
2
) - ?
Шешуі: 2C
2
Н
2
+ 5О
2
→ 4СО
2
+ 2Н
2
О
V
m
= 22,4 л/моль
V(C
2
Н
2
) = ν · V
m
= 2 моль · 22,4 л/моль = 44,8 л
V
m
= 22,4 л/моль
V
2
) = ν · V
m
= 5 моль · 22,4 л/моль = 112 л
89,6 л О
2
---- х л C
2
Н
2
112 л О
2
---- 44,8 л C
2
Н
2
х =
89,6 л 44,8 л
112 л
= 35,8 л
Жауабы: V(C
2
Н
2
) = 2 моль
10. 48 м
3
метаннан алынатын ацетиленнің көлемі (л)
Берілгені:
V(CН
4
) = 48 м
3
Табу керек:
V(C
2
Н
2
) - ?
Шешуі: 2CН
4
→ С
2
Н
2
+ 2Н
2
V
m
= 22,4 л/моль
V(CН
4
) = ν · V
m
= 2 моль · 22,4 л/моль = 44,8 л
V
2
Н
2
) = ν · V
m
= 1 моль · 22,4 л/моль = 22,4 л
48 м
3
= 4800 л
4800 л CН
4
---- х л C
2
Н
2
44,8 л CН
4
---- 22,4 л C
2
Н
2
х =
4800 л 22,4 л
44,8 л
= 24 л
Жауабы: V(C
2
Н
2
) = 24 л
11. 140 г пропинді (қ.ж.) толық гидрлеу үшін сутектің көлемі қажет (л)
Берілгені:
m
3
Н
4
) = 140 г
Табу керек:
V(Н
2
) - ?
Шешуі: С
3
Н
4
+ 2Н
2
→ С
3
Н
8
V
m
= 22,4 л/моль
V
2
) = ν · V
m
= 2 моль · 22,4 л/моль = 44,8 л
М
3
Н
4
) = 40г/моль
m
3
Н
4
) = ν · М
3
Н
4
) = 1 моль · 40 г/моль = 40 г
140 г С
3
Н
4
---- х л Н
2
40 г С
3
Н
4
----- 44,8 л Н
2
х =
140 г 44,8 л
40 г
= 156,8 л
Жауабы: V(Н
2
) = 156,8 л
12. Егер жағуға 78,4 л оттек жұмсалған болса (қ.ж.), жанған
пентадиеннің массасы (г)
Берілгені:
V(О
2
) = 78,4 л
Табу керек:
m(C
5
Н
8
) - ?
Шешуі: C
5
Н
8
+ 7О
2
→ 5СО
2
+ 4Н
2
О
М(C
5
Н
8
) = 68 г/моль
m(C
5
Н
8
) = ν · М(C
5
Н
8
) = 1 моль · 68 г/моль = 68 г
V
m
= 22,4 л/моль
V
2
) = ν · V
m
= 7 моль · 22,4 л/моль = 156,8 л
78,4 л О
2
---- х г C
5
Н
8
156,8 л О
2
---- 68 г C
5
Н
8
х =
78,4 л 68 г
156,8 л
= 34,0 г
Жауабы: m(C
5
Н
8
) = 34,0 г
13. 336 г циклогександы дегидрлеу нәтижесінде алынған бензолдың
массасы (г)
Берілгені:
m(C
6
H
12
) = 336 г
Табу керек:
m(C
6
H
6
) -?
Шешуі: C
6
H
12
→ C
6
H
6
+ 3Н
2
М(C
6
H
6
) = 78 г/моль
m(C
6
H
6
) = ν · М(C
6
H
6
) = 1 моль · 78 г/моль = 78 г
М(C
6
H
12
) = 84 г/моль
m(C
6
H
12
) = ν · М(C
6
H
12
) = 1 моль · 84 г/моль = 84 г
х г C
6
H
6
---- 336 г C
6
H
12
78 г C
6
H
6
---- 84 г C
6
H
12
х =
78 г 336 г
84 г
= 312 г
Жауабы: m(C
6
H
6
) = 312 г
14. 156 г бензол алу үшін қажет ацетиленнің көлемі (л)
Берілгені:
m(C
6
H
6
) = 156 г
Табу керек:
V(C
2
H
2
) - ?
Шешуі: 3C
2
H
2
→ C
6
H
6
М(C
6
H
6
) =78 г/моль
m(C
6
H
6
) = ν · М(C
6
H
6
) = 1 моль · 78 г/моль = 78 г
V
m
= 22,4 л/моль
V(C
2
H
2
) = ν · V
m
= 2 моль · 22,4 л/моль = 44,8 л
156 г C
6
H
6
---- х л C
2
H
2
78 г C
6
H
6
---- 67,2 л C
2
H
2
х =
156 г 67,2 л
78 г
= 134,4 л
Жауабы: V(C
2
H
2
) = 134,4 л
15. 138 г толуол азот қышқылымен әрекеттескенде түзілетін 2,4,6-
тринитротолуолдың массасы (г)
Берілгені:
m(C
6
H
5
CH
3
) = 138 г
Табу керек:
m(C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
) - ?
Шешуі: C
6
H
5
CH
3
+ 3HNO
3
C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
+ 3H
2
O
М(C
6
H
5
CH
3
) = 92 г/моль
m(C
6
H
5
CH
3
) = ν · М(C
6
H
5
CH
3
) = 1 моль · 92 г/моль = 92 г
М(C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
) = 227 г/моль
m(C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
) = ν · М(C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
) = 1 моль · 227 г/моль = 227 г
х г C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
---- 138 г C
6
H
5
CH
3
227 г C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
---- 92 г C
6
H
5
CH
3
х =
227 г 138 г
92 г
= 340,5 г
Жауабы: m(C
6
H
2
(NO
2
)
3
-CH
3
) = 340,5 г